Nhờ vào sự đa dạng thông tin và sức ảnh hưởng của những nền văn hóa, ẩm thực khác nhau, người ăn chay ngày nay đã có những tư duy mới. Việc thưởng thức và chế biến thực phẩm chay cũng dần trở thành xu hướng cho những tâm hồn sành ăn.
Các Kiểu Ăn Chay
Nghiêm khắc mà nói, người ăn chay là những người không ăn thịt, thịt gia cầm hoặc hải sản. Tuy nhiên, cũng có những người tự gọi mình là người ăn chay với những chế độ ăn khác nhau. các kiểu ăn chay bao gồm:
- Người thuần chay: Không ăn thịt, thịt gia cầm, cá hoặc bất kỳ sản phẩm nào có nguồn gốc từ động vật, bao gồm trứng, các sản phẩm từ sữa và gelatin.
- Người ăn chay có trứng và sữa (Lacto-ovo): Không ăn thịt, thịt gia cầm hoặc cá, nhưng ăn trứng và các sản phẩm từ sữa.
- Người ăn chay có sữa (Lacto): Không ăn thịt, thịt gia cầm, cá hoặc trứng, nhưng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa.
- Người ăn chay có trứng (Ovo): Không ăn thịt, thịt gia cầm, cá, hoặc các sản phẩm từ sữa, nhưng có thể ăn trứng.
- Người ăn chay bán phần : Tránh ăn thịt nhưng có thể ăn cá hoặc thịt gia cầm.
Những Sai Lầm Về Thực Trạng Ăn Chay Hiện Nay
Văn hóa ăn chay đang trở thành một nếp ăn phổ biến, khiến sự đa dạng về ẩm thực chay cũng tăng nhanh theo nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu biết để tiếp cận việc ăn chay một cách đúng đắn.
Dưới đây là một số sai lầm tai hại mà người ăn chay cần biết:
-
Ăn nhiều tinh bột, sử dụng nhiều đường, bột ngọt để nêm nếm: Người ăn chay thường lựa chọn thực phẩm nhiều tinh bột, nhiều đường trong khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, hấp thu quá nhiều tinh bột, đường sẽ khiến cơ thể dư thừa cân và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Giải pháp cho bạn là thay thế tinh bột tinh chế bằng những loại tinh bột nguyên cám như: gạo lứt, yến mạch, hạt diêm mạch, hoặc sử dụng những chất tạo ngọt như: mật ong, siro cây phong, chà là, thay đường tinh luyện. Đồng thời, tránh sử dụng bột ngọt/bột nêm vì chúng không tốt cho sức khỏe.
-
Sử dụng nhiều thực phẩm giả mặn chứa nhiều chất phụ gia nguy hiểm: Không thể phủ nhận sự đa dạng của các món chay giả mặn . Tuy nhiên, vấn đề của những món ăn này nằm ở quá trình chế biến nguyên liệu và thành phần không rõ nguồn gốc. Món chay giả mặn thường được làm từ tinh bột, ngũ cốc và đạm thực vật, vì vậy các đơn vị sản xuất chế biến đã thêm các hóa chất tạo màu, tạo mùi để bảo đảm độ dai và mùi vị giống như thực phẩm mặn. Những chất phụ gia này thường không rõ nguồn gốc, xuất sứ. Do đó, người tiêu dùng nên tìm hiểu rõ nguồn gốc, thành phần của thực phẩm trước khi sử dụng để bảo vệ sức khỏe.
-
Ăn thiếu rau và chất béo tốt: Ăn chay đem lại rất nhiều lợi ích khi bạn hiểu biết và thực hiện đúng. Nếu bạn chỉ ăn các loại tinh bột trắng, đường dư thừa, đồng thời nạp ít rau và trái cây, thì bạn không thể thu được nhiều lợi ích từ chế độ ăn kiêng này. Chất xơ giữ cho hệ thống tiêu hóa của bạn sạch sẽ và khỏe mạnh, làm giảm nhu động ruột và loại bỏ cholesterol và các chất gây ung thư khỏi cơ thể. Chất béo tốt, thường được tìm thấy trong cá hoặc dầu cá, cũng là một phần thiết yếu trong chế độ ăn kiêng. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu nạp omega-3 khi thực hiện chế độ ăn chay, hãy ăn thực phẩm giàu axit alpha-linolenic (ALA) hoặc xem xét bổ sung omega-3 từ dầu tảo. Bổ sung thêm chất béo cũng sẽ giúp người ăn giảm thiểu tình trạng thiếu năng lượng và từ đó giảm lượng tinh bột nạp vào.
Cách Ăn Chay Đúng
-
Người ăn không thuần chay: Bổ sung thêm trứng và các sản phẩm từ sữa để cung cấp các thành phần chỉ được tìm thấy ở động vật, như axit amin, vitamin B12, vitamin D, carnosine, creatine, sắt, DHA.
-
Những người ăn thuần chay : Chú trọng sử dụng đa dạng các loại rau củ quả hạt. Sử dụng các cây họ đậu và hạt để bổ sung lượng đạm cần thiết. Sử dụng các loại chất béo tốt như bơ, dầu dừa, dầu oliu, các loại hạt để bổ sung chất béo tốt, đạm, và các nguyên tố vi lượng. Sử dụng các loại cây họ cải như bông cải xanh, súp lơ, cải bắp, cải xoăn vì chúng giàu chất chống oxi hóa và các thành phần dinh dưỡng khác. Sử dụng các loại thực phẩm lên men như tempeh, miso để tăng cường chức năng tiêu hóa. Sử dụng đa dạng các loại hoa quả, đặc biệt là các loại có Glycemic Index thấp như các loại quả mọng. Hạn chế hoặc không sử dụng các loại thực phẩm giả thịt. Hạn chế sử dụng quá nhiều tinh bột mà thay thế bằng các loại chất béo tốt.
Ăn chay ngày nay không còn là những khái niệm máy móc, khó gần. Người tiêu dùng đã có thể tự mình tìm hiểu kiến thức ăn chay phong phú và đa dạng. Việc ăn chay không hề thiếu chất dinh dưỡng như mọi người vẫn nghĩ, chỉ cần hiểu cách kết hợp đúng các loại thực phẩm từ thực vật để có chế độ ăn uống khoa học và đảm bảo sức khỏe.
Hình ảnh minh họa: Hiểu Đúng Về Việc Ăn Chay
Nguồn:
- https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/becoming-a-vegetarian
- https://www.healthline.com/nutrition/good-carbs-bad-carbs#section2
- https://www.healthline.com/nutrition/msg-good-or-bad#bottom-line
- https://www.doisongphapluat.com/tin-tuc/rung-minh-huong-lieu-phu-phep-thuc-pham-chay-thanh-do-man-co-vi-thit-ca-a261309.html
- https://www.healthline.com/nutrition/vegetarian-and-vegan-mistakes#section11
