Kinh Di Giáo là lời dạy sau cùng của Đức Từ Phụ Thích-ca Mâu Ni, trước khi Ngài nhập Vô dư Niết-bàn, nhằm khuyến hóa chư Tỳ-khưu phải dứt khoát tư tưởng giữa hai lối sống: hoặc Tăng hoặc tục, hoặc Đạo hoặc đời, không nên nhập nhằng bắt cá hai tay sẽ mất hết “cả chì lẫn chài”, Đạo, đời đều hỏng.
Giữ giới - Luật trong Kinh Di Giáo
Lời dạy về giữ giới trong Kinh Di Giáo được ni trưởng Huỳnh Liên Việt dịch và thi hóa như sau:
“Này Tỳ-khưu các bậc, Khi ta nhập Niết-bàn. Phải tôn trọng giới luật, Như đêm tối gặp đèn. Như người nghèo được báu, Phải biết giới là Thầy. Giá ta còn sống mãi, Cũng chẳng khác chẳng sai: Người giữ gìn giới luật, Không bán buôn đổi chác, Không tạo ruộng mua nhà, Không mướn người nuôi vật. Không đào đất đốn cây, Không xem sao coi tướng, Không trị bịnh, coi ngày, Không xem số, toán mạng. Không tham dự thế sự, Không thông tin, đi sứ, Không chế luyện thuốc tiên, Không gần người càn dở. Không thân kẻ giàu sang, Không kinh doanh trồng tỉa, Xa của quý bạc vàng, Như lánh xa hầm lửa”.
Đức Phật đã lặp lại từ “không” đến mười lăm lần (15) trong tiết Giữ Giới - Thứ Nhất để chỉ ra những điều quan trọng mà người xuất gia (Tỳ-khưu) cần tuân thủ.
Tứ diệu đế - Cốt lõi của giáo pháp
Có mười một (11) ơn đức đặc biệt mà Giáo phái Di Giáo sở hữu, không có ở các giáo phái khác. Mười một ơn đức đó là:
- Là giới thân nguyên vẹn.
- Là giới thân không bao giờ bị sứt mẻ.
- Là giới thân không bao giờ bị nhiễm ô.
- Là giới thân không bao giờ tỳ vết.
- Là giới thân không bao giờ hỗn tạp.
- Là giới thân được hàng thức giả ngợi khen và hâm mộ.
- Là giới thân có công năng bảo vệ tự do.
- Là giới thân đưa đến sự không sợ hãi.
- Là giới thân đưa đến thiền định.
- Là giới thân đưa đến tuệ giác.
- Là giới thân đưa đến giải thoát và hạnh phúc đời đời.
Giới không chỉ là thầy của chư Tỳ-khưu mà còn là thầy của chư Phật nữa. Mười phương ba đời chư Phật đều tuân theo giới này và thành tựu Định, thành tựu Tuệ, hoàn thành lộ trình Bát chánh đạo để đạt mục đích vô thượng Diệt đế Niết bàn.
Trong luật Thiện Kiến Tỳ-bà-sa cũng nói: “Giới là thọ mạng của Phật Pháp. Giới còn thì Phật Pháp còn, Giới mất thì Phật Pháp mất”.
Hổ thẹn - Tiết thứ tư trong Kinh Di Giáo
Đức Phật dạy rằng chúng ta không nên để thời gian qua đi mà không làm việc thiện, không tu pháp lành, chỉ vì muốn nghỉ ngơi và thoải mái. Đời này có nhiều hiểm nguy, và chúng ta không nên để mắc kẻ thù tâm tư đang rình rập để giết chúng ta. Nếu chúng ta tiếp tục để tâm tham mê trong lòng, chúng ta đang tự đặt mình vào nguy hiểm. Chúng ta cần sử dụng giới để giữ gìn tâm chất trong sạch, từ bỏ thói quen tham lam và xảy ra từ xa xưa. Hổ thẹn là điều cần thiết trong việc làm người, và chúng ta phải loại trừ tư tưởng tham thúy trong tâm trí. Nếu chúng ta giữ được tâm thẹn, các vấn đề của cuộc sống sẽ dễ giải quyết hơn.
