Việc ăn chay và cúng chay ngày rằm đã trở thành một phong tục quen thuộc trong nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về ngày rằm và ý nghĩa của việc ăn chay, cúng chay trong ngày rằm. Vì vậy, chúng ta cùng Nhà hàng Giada Market tìm hiểu thêm về ngày rằm và thưởng thức mâm cỗ chay qua bài viết dưới đây.
1. Ngày rằm và ý nghĩa của việc ăn chay ngày rằm
Ngày rằm, còn được gọi là ngày vọng, có nghĩa là nhìn xa trông rộng và là ngày mặt trăng, mặt trời đối xứng nhau ở hai cực xa nhất trong tháng. Theo quan niệm của người xưa, ăn chay ngày rằm giúp soi chiếu vào mọi tâm hồn, làm cho con người trở nên sáng suốt và trong sạch, đẩy lùi được mọi đen tối vẩn đục trong lòng.
Theo đạo Phật, phật tử khuyến khích nên ăn chay và ăn càng nhiều càng tốt. Nếu không thể ăn chay suốt tháng, người ta nên ăn chay vào mồng 1 và ngày rằm. Điều này giúp tu tích đức và nhanh chóng đạt cảnh giới miền cực lạc.
2. Nguồn gốc và ý nghĩa của ăn chay ngày rằm
Ngày rằm mỗi tháng là thời điểm mặt trăng tròn và đẹp nhất. Cổ nhân từ thời xa xưa thường chọn ngày này để tổ chức lễ hội và ăn chay, coi như một ngày vui chơi và cũng là thời điểm thích hợp để giữ lòng thanh tịnh.
Bên cạnh đó, ăn chay cũng được áp dụng vào ngày rằm vì trong ngày này, tinh thần con người thường dễ trở nên mềm yếu và tâm tính có thể bất thường, khó kiểm soát. Thống kê cho thấy số lượng tội phạm trong các ngày 15 âm lịch mỗi tháng thường cao hơn so với ngày thường. Vì vậy, việc ăn chay giúp tâm tính hiền hòa, dễ chịu và tránh gây ra tai họa.
Một số người cho rằng, việc ăn chay ngày rằm có nguồn gốc từ xa xưa và các cụ đã thực hiện để giữ gìn truyền thống. Vì vậy, cho dù không quan tâm nguồn gốc thì việc thực hiện cũng là một cách để tôn trọng truyền thống.
3. Mâm cỗ chay ngày rằm và thực đơn
Mâm cỗ chay ngày rằm là một phần quan trọng trong việc thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Thông thường, một mâm cỗ chay sẽ gồm từ 7-12 món, bao gồm cả xôi và chè. Chuẩn bị và chế biến mâm cỗ chay cần mất khoảng 2-3 tiếng. Nguyên liệu cơ bản để nấu các món chay thường là rau, củ và quả.
Mâm cỗ chay được coi là đầy đủ khi đảm bảo có 3 món chính, một món phụ và một món tráng miệng.
-
Đối với món chính, bạn có thể lựa chọn các món xào, hấp, kho như cá kho chay, rau củ xào thập cẩm, canh đậu hũ.
-
Đối với món phụ, bạn có thể chọn các món đơn giản như nộm, khoai luộc.
-
Món tráng miệng: Sau khi ăn xong, bạn có thể tráng miệng với các loại hoa quả, bánh ngọt chay, chè.
Lưu ý khi nấu món chay , tránh dùng nhiều dầu ăn và thay bằng nước dừa và gia vị như hạt nêm chay, xì dầu từ đậu nành để tạo hương vị thanh đạm và nổi bật vị ngon của các loại rau, nấm.
4. Thêm một vài gợi ý cho mâm cỗ chay
Để mâm cỗ chay trở nên đa dạng và phong phú hơn, dưới đây là một số gợi ý món ăn chay ngon và dễ chuẩn bị:
-
Xôi cốm hạt sen dừa: Một món ngon truyền thống với hạt sen, cốm, đậu xanh và dừa.
-
Củ cải cuộn nấm hấp chay: Một món chay đẹp mắt và giàu dinh dưỡng với củ cải trắng, nấm rơm, nấm đông cô và các loại rau.
-
Nấm đùi gà sốt bơ: Một món chay bổ dưỡng và thơm ngon với nấm đùi gà và sốt bơ.
-
Đậu hũ sốt tứ xuyên: Một món chay đậm đà với đậu hũ và tứ xuyên.
-
Bún trộn thập cẩm chay: Một món bún trộn ngon miệng với các loại rau và đậu hũ.
-
Salad rau mầm: Một món salad mát lành với rau mầm và cà chua.
-
Canh ngũ sắc: Một món canh đầy màu sắc với ngô, đậu cove, khoai tây, cà rốt và nấm hương.
-
Chè hạt sen long nhãn: Một món chè truyền thống ngon miệng với hạt sen và long nhãn.
5. Gợi ý thực đơn mâm cỗ chay cúng rằm
Dưới đây là một số gợi ý thực đơn mâm cỗ chay cúng rằm để bạn có thể tham khảo:
-
Thực đơn mâm cỗ chay cúng Rằm tháng Giêng: Xôi gấc, chè trôi nước ngũ sắc, gà chay nhồi nấm hấp, rau cải chip/cải thìa xào nấm đông cô, chả giò chay/nem chay rán, canh củ cải súp lơ.
-
Trên mâm cúng chúng sinh: Muối gạo, cháo trắng nấu loãng, hoa quả, đường thẻ, quần áo chúng sinh, các loại bỏng ngô, bánh, kẹo và tiền vàng.
-
Thực đơn mâm cỗ chay cúng rằm tháng chạp: Xôi dừa, chè đậu xanh, giò lụa/chả chay, gỏi cổ hũ dừa chay, chả ngô chiên, miến xào và lẩu nấm chay.
Mâm cỗ chay cúng rằm không chỉ là dịp để thưởng thức những món ăn ngon, mà còn là cách để bày tỏ lòng thành kính và tổ chức lễ cúng cho tổ tiên. Hãy chuẩn bị một mâm cỗ chay đầy đủ và ý nghĩa để tôn vinh truyền thống của dân tộc.
Lưu ý: Ảnh chỉ mang tính chất minh họa.
Hãy tham khảo và tổ chức một bữa tiệc chay ngày rằm thật ý nghĩa và ngon miệng cùng gia đình yêu thương!
