Chuẩn bị mâm cúng chỉnh chu và trang trọng là một trong những việc cần đặc biệt chú trọng trong ngày Tết Cổ Truyền. Mâm cúng Tết không chỉ phong phú về hình thức và số lượng món ăn và còn đa dạng ở cách sử dụng nguyên liệu chay mặn hay là kết hợp cả hai cùng với nhau. Với quan niệm ăn chay để tránh sát sanh, hướng đến những điều tốt lành và mong cầu một năm mới bình an, ngày nay càng có nhiều gia đình lựa chọn các món chay cho mâm cúng ngày đầu năm. Thêm vào đó, ăn chay còn là cách hữu hiệu giúp thanh lọc cơ thể, "giải cứu" những chiếc bụng khỏi nguy cơ bị thịt mỡ bánh mứt lấp đầy. Nếu có sự lựa chọn món ăn tỉ mỉ và chỉnh chu trong khâu chế biến, mâm cúng chay cũng phong phú và hấp dẫn không thua gì mâm cúng mặn. Dưới đây là gợi ý những món chay không thể thiếu cho một mâm cúng thịnh soạn ngày Tết. Cùng Passion Link điểm qua nhé!
1. Miến xào thập cẩm
Nguyên liệu cần có:
- Miến
- Tỏi băm
- Cải bó xôi
- Nấm đùi gà
- Nấm mỡ
- Cà rốt bào sợi
- Vừng rang, dầu mè, muối, bột ngọt, hạt nêm chay...
Cách làm miến xào thập cẩm:
- Ngâm miến vào nước ấm đến khi miến đủ mềm rồi rửa sạch, cắt thành độ dài vừa phải rồi để cho ráo nước. Tiếp theo, nấm đùi gà và nấm mỡ vào nước ấm rồi rửa sạch, thái lát vừa ăn. Rửa sạch cải bó xôi, luộc sơ qua rồi để ráo nước.
- Cho dầu mè và 1 thìa hạt nêm chay vào trộn đều với miến cho miến được ngấm gia vị.
- Cho nấm mỡ, nấm đùi gà, cà rốt vào chảo xào đều lên cho đến khi hơi săn lại thì cho tiếp miến vào, đảo đều thêm khoảng 5 phút nữa rồi cho cải bó xôi vào. Đảo thêm khoảng 1 phút thì tắt bếp.
- Đổ miến xào ra đĩa rồi rắc vừng rang lên trên, trang trí thêm vài cọng rau mùi cho bắt mắt.
2. Tàu hủ kho rau củ:
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Tàu hủ
- Cà rốt
- Củ cải
- Khổ qua
- Nấm hương (hoặc nấm rơm)
- Muối, xì dầu, tỏi băm, hạt tiêu, nước màu
Cách làm tàu hủ kho rau củ:
- Cắt tàu hủ thành các miếng vừa ăn, sau đó cho vào chảo chiên vàng đều các mặt.
- Bào bỏ vỏ cà rốt và củ cải, rửa sạch rồi thái miếng vừa ăn.
- Khổ qua bỏ ruột, rửa sạch rồi thái miếng vừa ăn.
- Rửa sạch nấm rơm, sau đó mang đi ngâm vào nước muối loãng trong khoảng 15 phút.
- Cho các nguyên liệu đã sơ chế vào nồi inox, thêm vào gia vị và một chút nước lọc, bắt đầu kho ở lửa nhỏ trong khoảng 20 phút.
3. Chả giò chay chiên
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Khoai môn
- Cà rốt
- Củ sắn
- Đậu xanh không vỏ
- Nấm mèo khô
- Tàu hủ ky chiên giòn
- Bánh tráng bía
- Bột mì, dầu ăn, muối, đường
Cách làm chả giò chay chiên:
- Khoai môn, cà rốt, củ sắn cắt sợi, rửa sạch rồi vắt bớt nước. Cho nấm mèo vào nước ngâm nở rồi cắt nhuyễn.
- Chiên giòn tàu hủ ky trên chảo nóng. Cho đậu xanh vào nồi hấp chín.
- Cho khoai môn, cà rốt, nấm mèo, tàu hủ ky, đậu xanh vào 1 thao lớn, thêm vào một ít bột mì để tạo sự kết dính, cho thêm muối và đường vào rồi trộn đều tay thế là hoàn thành phần nhân.
- Để gói chả giò, đầu tiên trải miếng bánh tráng bía ra mặt phẳng, cho một lượng nhân vừa phải lên, cuốn 1 vòng sau đó ép hai bên mép vỏ vào trong rồi cuốn lại đến cuối miếng bánh tráng bía. Thực hiện tương tự cho đến hết nguyên liệu.
- Đun dầu ăn với lửa vừa rồi thả các cuộn chả vào chiên chín vàng giòn đều các mặt thì vớt ra để ráo dầu rồi thưởng thức.
4. Giò lụa chay
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Tàu hủ ky tươi
- Hành boa-rô
- Dầu ăn
- Lá chuối miếng ngang 15 cm
- Dây lạt tre
Cách làm giò lụa chay:
- Hành boa-rô rửa sạch, cắt lát rồi phi thơm lên với dầu nóng.
- Rửa sạch tàu hủ ky với nước ấm, vắt nhẹ miếng tàu hủ cho ráo nước.
- Cho 2 muỗng dầu vừa chiên hành boa-rô vào tàu hủ ky, ướp thêm 1 muỗng cà phê tiêu, 1 muỗng cà phê muối, 1/2 muỗng cà phê hạt nêm, 1/2 muỗng cà phê tiêu hạt.
- Trải 2 tấm lá chuối đã rửa sạch lên mặt phẳng rộng, cho tàu hủ ky vào 1 góc lá chuối sau đó cuộn tròn lại thật chặt tay.
- Dùng dây lạt tre buộc quanh giữa thân và 2 đầu giò để đòn chả được chắc và kín.
- Xếp chả lụa chay vào nồi hấp ở lửa vừa trong khoảng 3 tiếng là hoàn thành.
5. Tàu hủ cuốn lá lốt
Nguyên liệu cần có:
- Tàu hủ
- Lá lốt
- Nấm hương, mộc nhĩ
- Hạt nêm chay, dầu ăn
- Xì dầu, muối, đường, dầu ăn
Cách làm lá lốt cuốn tàu hủ:
- Ngâm mộc nhĩ cho nở rồi thái sợi. Ngâm nấm hương ngâm rồi cắt bỏ chân, thái sợi dài, thái sợi nhỏ 2 lá lốt.
- Xào nấm hương và mộc nhĩ với lửa thật nhỏ cho đến khi vàng thơm.
- Trộn đều nấm hương, mộc nhĩ, tàu hủ nghiền nhuyễn và lá lốt thái sợi với hạt nêm.
- Dùng phần lá lốt còn nguyên trải ra thớt, úp mặt lá xanh xuống dưới để khi chín sẽ cho ra màu sắc đẹp mắt hơn, cho phần nhân lên sau đó cuốn lại thật đều tay.
- Cho vào chảo rán hoặc nướng để mùi thơm hơn.
6. Canh nấm ngũ sắc
Nguyên liệu cần có:
- Nấm rơm
- Nấm đông cô
- Bạch quả
- Đậu hà lan
- Tàu hủ
- Cà rốt
- Củ cải trắng
- Hành, ngò để trang trí
- Gia vị: đường, bột ngọt, muối, hạt nêm chay, tiêu xay...
Cách làm canh nấm ngũ sắc:
- Cà rốt, củ cải gọt sạch vỏ sau đó đem rửa thật sạch với nước, thái khoanh tròn hoặc tỉa thành hình hoa tuỳ thích rồi ngâm qua nước lạnh.
- Đậu Hà Lan nhặt tước hết xơ sau đó rửa sạch, để ra rổ cho ráo nước.
- Sơ chế nấm đông cô, nấm rơm cắt hết chân, đem rửa sạch rồi để ráo nước.
- Tàu hủ mua về đem rửa sạch rồi thái hạt lựu.
- Bạch quả để nguyên hạt đem rửa thật sạch rồi để ráo nước.
- Phi thơm hành tím trên chảo nóng sau đó cho cà rốt, bạch quả, củ cải vào xào cùng. Tiếp theo, cho nước vào nồi đun sôi lên tùy theo ước lượng phù hợp với gia đình.
- Đợi canh sôi lên thì cho lần lượt tàu hủ, đậu Hà Lan và nấm đông cô vào nồi. Nêm nếm gia vị sao cho phù hợp với khẩu vị của gia đình.
- Sau khi đã nêm nếm vừa ăn, cho nấm rơm vào đun trong khoảng 2 phút. Khi vừa tắt bếp, cho hành lá, rau ngò, tiêu xay vào và hoàn thành.
7. Rau củ xào thập cẩm
Nguyên liệu cần có:
- Cà rốt
- Đậu Hà Lan
- Súp lơ xanh
- Súp lơ trắng
- Bắp non
- Nấm hương
- Ớt chuông
- Hành tây
- Hành tím
- Hành lá
- Dầu ăn
- Nước tương, hạt nêm chay
Cách làm rau củ xào thập cẩm:
- Bắp rửa sạch rồi chẻ đôi theo chiều dọc.
- Đậu Hà Lan tước vỏ, cắt làm đôi.
- Súp lơ xanh và súp lơ trắng rửa sạch, bỏ phần cuống, cắt rời từng nhánh bông cải, luộc sơ qua rồi để ráo nước.
- Cà rốt gọt bỏ vỏ, bổ đôi rồi thái thành lát mỏng.
- Nấm hương ngâm với nước ấm cho nở ra, rửa lại với nước sạch rồi chẻ đôi nấm.
- Ớt chuông bỏ ruột, rửa sạch rồi thái miếng vừa ăn.
- Hành lá cắt bỏ gốc, rửa sạch rồi thái khúc nhỏ.
- Hành tây bóc vỏ, thái miếng vừa ăn.
- Hành tím bóc vỏ, băm nhỏ, phi thơm trên chảo nóng.
- Cho cà rốt và bắp non, súp lơ xanh, súp lơ trắng vào xào đều lên. Đến khi gần chín cho tiếp nấm hương, ớt chuông và đậu Hà Lan, hành tây vào, nêm nếm gia vị vừa ăn. Trong lúc xào cho chút nước để rau củ không bị khô và bén chảo.
- Cuối cùng cho hành lá vào đảo đều rồi tắt bếp.
8. Xôi gấc đậu xanh
Nguyên liệu cần có:
- Nếp cái hoa vàng
- Đậu xanh
- Đường, vừng
- Gấc
Cách làm xôi gấc đậu xanh:
- Ngâm phần gạo nếp cái hoa vàng và đậu xanh vào 2 thao nước, để qua đêm. Hôm sau lấy ra vo thật sạch gạo và đậu xanh đã ngâm rồi để cho ráo nước và cho một ít muối vào xóc đều 2 thao lên.
- Gấc mua về bổ làm đôi, dùng muỗng nạo hết phần ruột đỏ ra bát rồi cho thêm một chút rượu trắng vào, đeo bao tay vào bóp đều gấc để tách bỏ hạt ra khỏi phần thịt gấc.
- Tiếp theo, trộn đều phần gạo nếp đã để ráo với thịt gấc đến khi gạo nếp có màu đỏ đều đẹp mắt.
- Cho nước vào chõ bắc lên bếp đun sôi, cho gạo nếp đã trộn vào, dùng đũa để tạo một vài lỗ nhỏ trên gạo nếp để nước có chỗ thoát hơi, xôi sẽ mau chín hơn. Đun trong lửa lớn khoảng 45 đến khi đồ xôi sôi lên. Khi xôi đã chín, rắc một chút đường tinh luyện vào đảo đều để tạo độ ngọt nhẹ cho xôi rồi rưới chút dầu ăn, trộn đều để hạt xôi bóng hơn.
- Kế tiếp, cho phần đậu xanh đã để ráo vào nồi hấp hoặc nấu chín trong khoảng 25 phút. Trong lúc đậu xanh còn nóng, dùng thìa để miết đến khi đậu xanh nhuyễn mịn. Sau đó thêm một chút đường sao cho vừa ăn rồi bấc nồi đậu lên bếp sên với lửa nhỏ cho đến khi đặc quánh lại thì tắt bếp, để đậu nguội.
- Cuối cùng, để tạo hình xôi gấc được đẹp hơn, cần phải đóng xôi gấc vào khuôn. Đầu tiên cho lần lượt một lớp xôi, rồi đến một lớp đậu, cuối cùng là 1 lớp xôi lên trên, nén chặt 3 lớp lại rồi lấy xôi ra khỏi khuôn. Sau cùng, hãy rắc một chút vừng rang lên trên cho xôi thêm hấp dẫn nhé.
Với những gợi ý trên của Passion Link, hy vọng rằng bạn có thể tạo nên một mâm cúng chay thật thịnh soạn, dinh dưỡng và ngon miệng. Chúc gia đình bạn có một năm mới sung túc và thật nhiều sức khỏe, nhiều điều bình an!
