Trong thời gian gần đây, ngày càng nhiều người lựa chọn chế độ ăn chay với nhiều lý do khác nhau. Có người muốn giảm cân, có người muốn tránh các chất kích thích được sử dụng trong thực phẩm động vật. Thực tế, việc ăn chay có nhiều lợi ích tuyệt vời, nhưng quá lạm dụng có thể có những tác hại không ngờ tới.
Các kiểu ăn chay
1. Vegetarian (Ăn chay thông thường)
Đây là kiểu ăn chay mà bạn không ăn thịt, gia cầm hoặc cá. Bạn vẫn có thể tiêu thụ các sản phẩm từ trứng và sữa tùy theo nhu cầu và khẩu vị.
2. Vegan (Thuần chay)
Nếu bạn muốn đi theo chế độ thuần chay, điều này có nghĩa là bạn sẽ không ăn thịt, gia cầm hoặc cá, cũng không tiêu thụ các sản phẩm từ sữa, trứng hoặc các sản phẩm động vật khác như gelatin hoặc mật ong.
3. Partial vegetarian (Ăn chay một phần)
Người ăn chay một phần không ăn thịt nhưng có ăn một số thức ăn từ động vật, ví dụ như gia cầm hoặc cá.
4. Flexitarian (Ăn chay linh hoạt)
Những người theo chế độ ăn chay linh hoạt chủ yếu ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật nhưng đôi khi có thể bao gồm thịt, sữa, trứng, thịt gia cầm và cá với một lượng nhỏ.
Ăn chay có tác dụng gì?
1. Tốt cho sức khỏe tim mạch
Theo nghiên cứu khoa học, người ăn chay có thể giảm tới 1/3 nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào việc lựa chọn và tiêu thụ các loại thực phẩm.
Thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, cây họ đậu, quả hạch, rau củ quả và thực phẩm có lượng đường thấp có thể giúp giảm lượng cholesterol và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
2. Giảm nguy cơ ung thư
Chế độ ăn chay có thể giảm nguy cơ ung thư nói chung. chế độ ăn thuần chay có thể giảm một số nguy cơ ung thư xảy ra ở phụ nữ như ung thư vú, ung thư cổ tử cung. Chế độ ăn chay thông thường có thể chống lại các bệnh ung thư đường tiêu hóa.
3. Ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2
Chế độ ăn chay lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh tiểu đường loại 2 cùng các biến chứng liên quan. Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và các loại hạt có thể giúp giữ lượng đường trong máu ổn định, tốt cho những bệnh nhân tiểu đường.
4. Giảm huyết áp
Người không ăn thịt dễ bị hạ huyết áp. Thực phẩm thực vật ít chất béo, natri và cholesterol hơn, có thể giúp giảm huyết áp. Trái cây và rau quả cũng có hàm lượng kali tốt, giúp giảm huyết áp.
5. Giảm các triệu chứng hen suyễn
Theo một nghiên cứu tại Thụy Điển, chế độ ăn chay có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh hen suyễn. Chế độ ăn chay có thể giảm phản ứng dị ứng hoặc viêm do một số loại thực phẩm động vật có thể gây ra.
6. Tăng cường sức khỏe xương khớp
Ở những khu vực mà người dân chủ yếu ăn chay, tỷ lệ loãng xương có xu hướng thấp hơn. Điều này là do các sản phẩm từ động vật có thể gây nứt xương và loãng xương.
7. Làn da khỏe mạnh
Làn da sẽ khỏe mạnh khi được bổ sung đầy đủ lượng vitamin, khoáng chất và nước. Trái cây và rau quả có nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp làn da khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiều bệnh tật.
8. Tăng tuổi thọ
Chế độ ăn chay giúp loại bỏ độc tố và hóa chất tích tụ trong cơ thể, từ đó giúp bạn sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ.
Tác hại của việc ăn chay
Bên cạnh nhiều lợi ích, việc ăn chay cũng có thể có những tác hại không ngờ tới.
1. Thiếu máu
Thực phẩm từ động vật chứa nhiều chất dinh dưỡng như chất sắt, kẽm, vitamin B12... Thiếu chất này có thể gây mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt và các vấn đề khác. Nếu duy trì lâu dài, tình trạng này có thể gây ra những bệnh lý nguy hiểm.
2. Lão hóa và mất trí nhớ
Thực phẩm chay thường thiếu các loại protein quan trọng như collagen, axit amin, elastin và myosin, gây sạm đen, mất đàn hồi và sức sống của da. Thiếu protein cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, gây mất trí nhớ.
3. Tác động tiêu cực đến tim mạch
Nếu ăn chay không đúng cách, cơ thể sẽ thiếu vitamin B6, B12, gây thiếu máu hay hủy myelin sợi thần kinh. Axit hymocysteine có khả năng phá vỡ mạch máu, gây bệnh tim và đột quỵ.
4. Gây béo phì
Ăn chay không đúng cách, tiêu thụ quá nhiều tinh bột, đường và dầu mỡ có thể gây tăng cân nhanh chóng.
5. Ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản
Ăn chay quá sớm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe sinh sản, gây mất ham muốn tình dục sau này.
Với những lợi ích và tác hại khó lường của việc ăn chay, hãy cân nhắc và tư vấn chuyên gia trước khi áp dụng chế độ ăn chay.
