Thiền Tông là một phương pháp Thiền được dùng để "kiến tánh" và "truyền tâm", thông qua việc ngồi thiền để nhìn thấy chân lý bằng trực giác. Phật Thích Ca đã có phương pháp này, nhưng không phát triển được ở Ấn Độ cho đến khi tổ sư thứ 28 của Phật giáo Ấn Độ, Bồ Đề Đạt Ma, truyền tâm ấn sang Trung Hoa, khiến Thiền Tông mới phát triển mạnh mẽ. Vị tổ sư này được coi là tổ sư đầu tiên của Thiền Tông Trung Hoa, gọi là Sơ Tổ. Thế kỷ thứ VI cũng là thời điểm Thiền Tông bắt đầu chia thành hai phái: Nam Tông và Bắc Tông.
LỤC TỔ HUỆ NĂNG - MỘT TỔ SƯ VIỆT NAM
Việc khai quật quần thể hang động Mạc Cao - Đôn Hoàng, thuộc tỉnh Cam Túc, đã tìm thấy nhiều vật phẩm mới lạ, như tiền kẽm Ba Tư, đồ đồng, đồ gốm, cùng nhiều kinh sách Phật. Trong đó có cuốn Pháp Bảo Đàn kinh, được viết khoảng từ năm 830 đến 860. Cuốn kinh này được xem là cổ nhất so với các bản khác, như bản Huệ Hân chép năm 967, bản Tào Khê Nguyên Bản của Khế Tung năm 1054-1056, và bản của Tông Bảo năm 1291.
Theo cuốn kinh này, lục tổ huệ năng (638-713) có nguồn gốc từ làng Phạm Dương ở tỉnh Hà Bắc. Ông sống khá đơn giản và gian khổ, là một người thường dân ở Tân Châu. Với việc khai quật hang động Mạc Cao - Đôn Hoàng, có thể thấy rằng Huệ Năng có mối liên hệ với miền Bắc Việt Nam thời đó.
CUỘC TRUYỀN Y BÁT NỔI TIẾNG ĐƯỢC GHI LẠI
Theo truyền thống, từ Sơ Tổ Bồ Đề Đạt Ma đến Lục Tổ Huệ Năng, Nhị Tổ là Đại sư Huệ Khả, Tam Tổ là Đại sư Tăng Xán, Tứ Tổ là Đại sư Đạo Tín, Ngũ Tổ là Đại sư Hoằng Nhẫn và Lục Tổ là Đại sư Huệ Năng, đã truyền Y Bát. Trong quá trình tìm người truyền tiếp Y Bát, Lục Tổ Huệ Năng đã chọn và truyền lại pháp môn này cho một học trò nổi tiếng, Thần Tú.
Qua thời gian, Huệ Năng đã đạt đến sự hiểu biết sâu sắc về Thiền và được truyền Y Bát. Tuy nhiên, việc truyền Y Bát của Huệ Năng đã bị trở ngại bởi những người không đồng ý với ý định của ông. Cuối cùng, Huệ Năng đã thành công trong việc truyền Y Bát và sáng lập phái Thiền Tông ở phương nam, gọi là Nam Tông.
THIỀN TÔNG PHÁT HUY TƯ TƯỞNG CỦA LỤC TỔ HUỆ NĂNG
Huệ Năng đã có nhiều ảnh hưởng đối với các triều đại vua chúa Trung Hoa. Trong thời Đường, các vị vua đã tôn huệ ông và xây dựng nhiều tháp và chùa để tưởng nhớ. Tư tưởng và hành trạng của Lục Tổ cũng đã được ghi lại trong các văn bia của những nhà thơ, nhà văn lớn đời Đường như Vương Duy, Liễu Tông Nguyên và Lưu Vũ Tích.
Tư tưởng của Lục Tổ đã có tầm quan trọng đối với việc quảng bá Thiền Tông. Các bài giảng của ông không chỉ trừu tượng mà còn mang tính cụ thể của đời sống và kinh nghiệm cá nhân. Tâm nhãn của pháp môn Lục Tổ là "kiến tánh", một khái niệm mà Giáo sư Suzuki của Nhật Bản đã nhấn mạnh trong các cuốn sách về Thiền Tông. Đạo Thiền đã lan rộng tư tưởng này trên khắp thế giới.
Lục Tổ Huệ Năng đã làm rõ tư tưởng lớn trong dòng tư tưởng chung của nhân loại. Vinh danh một người Việt Nam đã có tầm tư tưởng trong dòng tư tưởng này.
