Chùa Bằng - Hoàng Mai
Chùa Bằng - Hoàng Mai, còn được biết đến với tên gọi chùa Linh Tiên, là một ngôi chùa lịch sử quan trọng tại khu vực thủ đô. Nó nằm ở thôn Bằng A, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Chùa đã tồn tại từ thời Lê, thuộc xã Bằng Liệt, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam. Chính sách xây dựng chùa và cây cầu Bến Đại đã được triển khai vào năm Hoằng Định 18 (1617) dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Văn Tông, tự Huệ Nguyên.
Một niềm vui lớn khiến chúng ta tìm thấy một tấm bia cổ đá từ thế kỉ XVII được giữ nguyên tại chùa Bằng ngày nay. Bia có tên Linh Tiên tự bi, được khắc ngày 13/02 năm Thịnh Đức thứ 2 (1654), và được soạn bởi Bảo Ngọc từ Tiên Du (Bắc Ninh). Linh Tiên tự bi có thể coi là một trong những tấm bia cổ nhất còn tồn tại ở xã Hoàng Liệt.
Theo nội dung trên bia, chúng ta biết được rằng chùa Bằng hay chùa Linh Tiên được xây dựng vào giữa thế kỉ XVIII và ngay từ đầu đã mang tên Linh Tiên tự, cùng tên với chùa Tứ Kì. Bài minh trên chuông chùa Linh Tiên ghi rõ: “Chùa Linh Tiên của xã Bằng Liệt, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, đạo Sơn Nam là nơi danh lam phúc đức nổi tiếng trong rừng thiền từ lâu”.
Trên mảnh đất cao phía Tây Nam của làng Bằng A, ngay bên dòng sông Tô Lịch, chùa Linh Tiên của xã Bằng Liệt đã tồn tại từ lâu. Ngay cổng chùa, có một cái cầu được gọi là Cầu Quang Bình, nối liền hai làng Quang Liệt và Bằng Liệt. Nơi này thực sự tuyệt đẹp, giống như câu đối miêu tả:
Cấn mạch chuyển lai, Tốn sơn triều tụ chung tú khí Tô Giang hoàn nhiễu, vượng sinh thuỳ hợp diễn văn can
Sông Tô Lịch quanh năm tràn đầy năng lượng và hòa quyện cùng dòng nước mở rộng khắp nơi. Chùa Linh Tiên xưa có quy mô rất lớn. Các người lớn tuổi ở Bằng A và Bằng B nhớ rằng chùa xưa có một giếng tròn trước cổng, nhưng đã bị lấp đi khi sông Tô Lịch được mở rộng vào những năm 70 của thế kỉ XX. Cổng tam quan hai tầng nhìn ra sông Tô Lịch cũng đã bị phá hủy, chỉ còn lại nền móng bằng đá. Nhưng gần đây, nhân dân hai làng đã tái thiết cổng chùa, tu bổ những kiến trúc đổ nát, và tạo thêm các tượng và ao cá. Dần dần, chùa Linh Tiên trở nên tuyệt đẹp hơn để phù hợp với danh tiếng xưa của nó.
Mặc dù kiến trúc cổ xưa đã không còn, và một số hiện vật quý giá (bao gồm cả chuông đồng của chùa) đã bị thất lạc, nhưng một số tấm bia cổ, chiếc chuông của chùa và cảnh quan đẹp của nó đã khiến chùa Linh Tiên ngày nay không hổ thẹn với danh tiếng xưa: “là nơi danh lam phúc đức nổi tiếng trong rừng thiền”.
