Hoa sen, một biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc và đặc biệt trong đời sống người Việt Nam. Không chỉ mang giá trị văn hóa và tâm linh, hoa sen còn có ý nghĩa phong thủy và được sử dụng để trang trí cả không gian nội và ngoại thất. Hãy cùng khám phá ý nghĩa và cách trồng, chăm sóc hoa sen trong bài viết dưới đây.
1. Đôi nét về hoa sen
Nguồn gốc của hoa sen
Hoa sen, còn được biết đến với tên gọi Liên Hoa, có tên khoa học là Nelumbo Nucifera và tên Tiếng Anh là Lotus. Cây sen là loài cây thực vật hạt trần, được phát hiện lần đầu tại Ấn Độ. Từ đó, hoa sen đã lan rộng khắp nơi trên thế giới.
Hoa sen đóng vai trò rất đặc biệt trong đời sống vật chất và tinh thần của người Việt Nam, và là Quốc Hoa của Việt Nam. Hoa sen mang trong mình hình ảnh của con người Việt Nam, tính cách chân thật và chất phác, đã tồn tại hàng ngàn năm qua.
Hoa sen là Quốc hoa của Việt Nam
Đặc điểm hoa sen
Với nguồn gốc từ nước, hoa sen mọc từ củ, có rễ dạng trụ và nhánh rễ thon dài và có gai. Cuống sen dài lên trên mặt nước, lá sen tròn, màu xanh mướt và rộng khoảng 60 - 70cm. Lá sen tỏa rộng trên mặt nước, tạo nên cảnh quan đẹp mắt.
Hoa sen khi nở sẽ tạo thành một tòa sen với rất nhiều cánh hoa đan vào nhau. Hoa sen có nhiều màu sắc khác nhau nhưng đều là hoa lưỡng tính. Hoa sen có lá đài 3-5 chiếc, màu xanh lá cây, bao quanh những cánh hoa màu hồng hoặc trắng. Cánh hoa ngoài cùng cũng có màu xanh như lá đài. Hoa sen có nhiều nhị, mỗi nhị có hai túi phấn.
Đặc điểm của hoa sen
2. Ý nghĩa của hoa sen
Ý nghĩa của hoa sen trong Phật giáo
Trong đời sống tinh thần của người Việt Nam, hoa sen liên kết mật thiết với Phật Giáo, là biểu tượng của sự thuần khiết và giác ngộ, không chút vấy bẩn bởi tham - sân - si trong thế gian.
Hoa sen được xem như sự luân hồi trong đời sống. Hoa sen tượng trưng cho quá khứ, đài sen tượng trưng cho hiện tại và hạt sen tượng trưng cho tương lai. Loài hoa lưỡng tính này có thể tiếp tục phát triển và tái sinh, giống như con người luôn luôn tái sinh qua các kiếp sống.
Hoa sen phản ánh sự luân hồi của một kiếp người
Hình ảnh của Đức Phật ngồi trên tòa sen trong tư thế “liên hoa tọa” đã khiến bông hoa sen luôn gắn liền với các vị Thần, Thánh, Phật và Bồ Tát. Trong tâm linh, hoa sen cũng chính là hình dáng của 7 luân xa chính trong cơ thể người, cho thấy sự quan trọng của hoa sen trong đời sống tinh thần của người Việt.
Hình ảnh Đức Phật ngồi trong tư thế "liên hoa tọa"
Ý nghĩa của hoa sen trong đời sống văn hóa của người Việt Nam
"Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh bông trắng, lại chen nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"
Hoa sen sống trong đầm lầy, vươn lên từ vũng bùn, nở ra thành bông hoa tinh khiết. Bởi vậy, trong đời sống văn hóa của người Việt Nam, bùn lầy thể hiện sự tham-sân-si trong đời sống, khiến tâm hồn con người bị vẩn đục, còn hoa sen giống như phẩm chất cao quý của người Việt, vượt lên trên tất cả để nở rộ thanh tao.
Hoa sen còn gắn liền với hình ảnh của người con gái Việt Nam. Bông hoa sen tượng trưng cho nét đẹp tinh khôi, sự duyên dáng kiêu kỳ và nét dịu dàng, chịu thương, chịu khó vốn có của người phụ nữ Việt.
Hoa sen mang nhiều ý nghĩa trong đời sống văn hóa của người Việt Nam
Ý nghĩa hoa sen theo màu sắc
- Hoa Sen Trắng: Tượng trưng cho sự bình dị, thuần khiết, và thoát tục. Màu trắng của hoa sen biểu thị sự bình yên, an lạc, những điều mà Phật và Bồ Tát muốn con người đạt được.
Hoa sen trắng gắn liền với Đạo Phật
- Hoa Sen Hồng: Là Quốc hoa của Việt Nam và Ấn Độ. Hoa sen hồng mang ý nghĩa về sự từ bi, lòng trắc ẩn và là biểu tượng của vẻ đẹp, phẩm chất tốt nhất về con người Việt Nam - luôn luôn vượt lên mọi khó khăn.
Hoa sen hồng chính là quốc hoa của Việt Nam
- Hoa Sen Xanh: Tượng trưng cho niềm tin, sức mạnh, ý chí quật cường. Màu xanh là biểu tượng của sự tự do, bình đẳng, bác ái trong đời sống con người và sự giác ngộ, tái sinh trong đời sống tâm linh.
Hoa sen xanh là loài hoa của niềm tin, sức mạnh và sự kiên cường
- Hoa Sen Vàng: Biểu tượng của trí tuệ, sáng tạo và sự tự tin. Màu vàng là màu của những ý tưởng mới mẻ, chờ đợi ngày được thể hiện và nở rộ, giống như những cánh hoa sen vàng, nâng đỡ nhau, nuôi dưỡng nhau, chờ đến ngày tỏa hào quang rực rỡ.
Hoa sen vàng là biểu tượng của trí tuệ
- Hoa Sen Tím: Màu tím biểu thị sự thủy chung. Hoa sen tím nhắc nhở về sự son sắt, bền chặt, không chỉ trong tình yêu mà còn trong hôn nhân. Sự chung thủy là thước đo của một đời sống vợ chồng hạnh phúc.
Hoa sen tím là biểu tượng của sự chung thủy
3. Cách trồng và chăm sóc hoa sen
Cách trồng hoa sen
Hoa sen có thể được trồng từ hạt sen, từ củ hoặc bằng cách tách ngọn sen. Cách thông thường nhất để trồng hoa sen là trồng bằng hạt sen.
Bước 1: Xử lý hạt sen bằng cách gọt hoặc mài phần vỏ đầu để làm mỏng vỏ. Không cần xử lý đầu nhọn của hạt.
Bước 2: Ngâm hạt sen trong nước ấm khoảng 30 độ và thay nước mỗi 2 ngày. Khi sen bắt đầu nảy mầm, phơi nắng cho sen vào sáng sớm và chiều muộn để cây nhận ánh nắng nhẹ.
Bước 3: Khi mầm nhú lên sau 5-6 ngày, đợi thêm vài ngày để mầm nhú dài hơn, cây ra rễ và lá thì có thể đưa mầm vào chậu đã chuẩn bị sẵn đất.
Bước 4: Thả nhẹ mầm vào đất trong chậu, chú ý không chôn hạt sen xuống để tránh thối hạt. Cần phủ một lượng đất mỏng lên trên mầm sen.
Bước 5: Sau khoảng 1 tháng, cây sen sẽ phát triển tốt hơn. Cần diệt nấm cho sen bằng thuốc xịt nấm theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Sau gần 1 năm, hoa sen sẽ nở.
Hoa sen cảnh thường nở hoa quanh năm. Khi một bông hoa tàn, nhánh tiếp theo sẽ ra hoa. Càng ngày sẽ càng có nhiều hoa hơn, và đôi khi bạn cần phải cắt bớt hoa.
Cách chăm sóc hoa sen
Hoa sen cảnh chăm sóc khá đơn giản, bạn chỉ cần tuân thủ các điều sau:
-
Độ ẩm: Hoa sen thích ẩm, hãy duy trì độ ẩm cho cây. Tưới nước vào sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh lá bị ướt.
-
Ánh sáng: Hoa sen thích ánh nắng, hãy trồng sen ở nơi có ánh nắng trong ngày.
-
Phân bón: Bổ sung dưỡng chất cho cây khoảng 1 tháng/lần với phân NPK 20-10-10 và khoảng 3 tháng/lần với phân NPK 20-20-20.
-
Tỉa cành: Cắt bỏ các cành lá héo, bông tàn hoặc cây bị hư để đảm bảo sự khỏe mạnh cho cây khác.
-
Ngủ đông: Hóa sen sẽ trải qua giai đoạn ngủ đông vào cuối năm. Hãy cắt bỏ toàn bộ phần thân của cây, chỉ để lại khoảng 10cm của củ sen. Vào mùa xuân, sen sẽ mọc trở lại và bắt đầu nở hoa mới.
4. Các loại hoa sen
Hoa sen có nhiều loại khác nhau, phân loại theo màu sắc, loại sen và năng suất thu hoạch.
Về màu sắc, hoa sen có màu hồng, vàng, xanh, trắng, tím và nhiều màu sắc khác.
Về loại sen, hoa sen có sen cạn, sen thái, sen đất, sen tuyết, sen mini, sen đá,...
Về năng suất thu hoạch, hoa sen có sen cho củ, sen cho hoa, sen cho hạt, sen cảnh.
5. Giá thành hoa sen
Hoa sen có giá thành phổ biến và phù hợp với mọi người. Giá hoa sen trung bình rơi vào khoảng 30.000đ/bông, tức là khoảng 300.000đ/bó 10 bông.
Thời điểm thu hoạch hoa sen là tháng 7, 8, 9 hàng năm. Vào thời điểm này, bạn sẽ tìm thấy nhiều loại hoa sen được bày bán, ví dụ như hoa sen ngàn cánh với giá mềm hơn thường, khoảng 80.000đ - 250.000đ/bó 10 bông.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy các shop hoa bán hoa sen theo yêu cầu. Các bó hoa sen theo yêu cầu thường được sử dụng để tặng trong các dịp lễ đặc biệt, giá khoảng 200.000đ - 400.000đ/bó 10 bông.
6. Cách bố trí hoa sen trong không gian nội ngoại thất
Cách trang trí hoa sen trong không gian nội thất
Bạn có thể tạo bó hoa sen với một hoặc nhiều màu sắc khác nhau, đặt chúng trong các bình hoa đơn giản hoặc có họa tiết. Bạn có thể đặt bó hoa sen trên bàn ăn, bàn làm việc, kệ sách hoặc bất kỳ nơi nào bạn muốn tạo điểm nhấn.
Bạn cũng có thể trồng hoa sen trong các chậu cây và trưng bày trong không gian nội thất. Hãy chọn chậu và màu sắc hoa phù hợp với nội thất để tạo thêm vẻ đẹp cho không gian.
Cách trang trí hoa sen ở ngoài trời
Bạn có thể trồng hoa sen trong hồ, ao tiểu cảnh ngoài trời hoặc trồng hoa sen trong các chậu cây và trưng bày ngoại thất. Dưới đây là một số hình ảnh cho bạn tham khảo.
Trang trí hoa sen ngoài trời tạo ra cảnh quan đẹp và tạo điểm nhấn cho không gian xung quanh ngôi nhà của bạn.
Hoa sen mang nhiều ý nghĩa đặc biệt và tạo thêm sự tươi mới và thanh bình cho không gian sống của bạn.
