Lễ cúng ông Công ông Táo (23 tháng Chạp) là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trước thềm năm mới. Hằng năm, gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cơm cúng thịnh soạn và đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp để tiễn Táo Quân về trời. Tục cúng ông Táo trước hết là cầu mong năm mới no đủ, hạnh phúc, sau đó là thờ thần bếp - vị thần chuyên cai quản chuyện bếp núc trong gia đình.
Ý nghĩa ngày 23 tháng Chạp hàng năm
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam và Trung Hoa, Táo Quân là vị thần cai quản chuyện bếp núc trong gia đình. Xưa nay, người đời quan niệm ông Công ông Táo là cánh tay phải đắc lực của Ngọc Hoàng có nhiệm vụ theo sát cuộc sống của chúng sinh.
Hàng năm, đúng vào ngày 23 tháng Chạp, gia đình Việt đều làm mâm cơm cúng và đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp đưa tiễn Táo Quân chầu trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi sự ở hạ giới. Không chỉ là vị thần cai quản tất cả hoạt động trong gia đình, Táo Quân còn giúp ngăn chặn sự quấy rối của ma quỷ và xua đuổi tà khí.
Đây là ngày mà mọi thành viên đều cố gắng thu xếp công việc để trở về nhà sum họp, quây quần bên nhau sau cả năm dài làm việc vất vả. Bên cạnh đó, trong mâm cơm cúng ông Công ông Táo luôn được chuẩn bị thêm khoảng 2 - 3 con cá chép.
Sau khi tiến hành cúng và đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp, gia chủ sẽ đem phóng sinh ở sông, hồ. Người xưa quan niệm rằng cá chép là phương tiện để Táo Quân cưỡi về chầu trời. Nhưng hơn thế còn ngụ ý “cá chép hóa rồng”, mang ý nghĩa của sự thăng hoa, kiên trì và vượt khó.
Đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp khi nào? ở đâu?
Theo thông lệ, lễ cúng ông Công ông Táo thường được thực hiện vào trưa ngày 23 tháng Chạp. Tuy nhiên, ngày nay, nhiều gia đình tiễn Táo Quân vào ngày 21 hoặc 22 tháng Chạp, chỉ cần lễ cúng được thực hiện xong xuôi trước 23 giờ ngày 23 âm lịch.
Bên cạnh đó, khung giờ linh thiêng nhất để tiến hành lễ cúng và đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp sẽ rơi vào giờ Ngọ, tức 11 - 13 giờ. Bởi lẽ, đây là thời điểm thần bếp tụ họp lại để chuẩn bị chầu trời. Nhìn chung, tùy vào quan niệm và hoàn cảnh cụ thể mà mỗi gia đình sẽ lựa chọn thời gian sao cho phù hợp nhất.
Hiện chưa có bất cứ tài liệu nào quy định rõ ràng về vị trí cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp. Tuy nhiên, phần lớn gia đình Việt đều đặt mâm lễ cúng ông Công tại bàn thờ gia tiên và đặt mâm cơm cúng ông Táo tại nhà bếp.
Theo đó, việc đọc văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp cúng ông Công ông Táo sẽ do chủ nhà hoặc người chăm lo việc thờ cúng trong gia đình.
Văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp cúng ông Công ông Táo
Đây là bài văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp đầy đủ và chính xác nhất mà gia chủ có thể tham khảo:
Con kính lạy Thổ địa Long Mạch Tôn Thần. Ngũ phương ngũ thổ Phúc Đức chính Thần
Tín chủ (chúng) con là:… Ngụ tại:…
Hôm nay ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Hàng năm gặp tiết hết năm, tháng vừa cuối Chạp. Gia đình sửa lễ bạc dâng lên. Cảm tạ phúc dày nhờ Thần phù hộ. Kính mong thần tâu bẩm giúp cho:
Bếp trong nếp sống rất hòa, ngoài mặt dám rằng cũng đẹp. Cảm thông xin tấu thực thà. Cầu mong giúp đỡ lợi lạc. Người người lo ấm, cả nhà thêm tiếng tốt lẫy lừng. Việc việc thành công, một cửa ngút khí lành man mác. Muôn trông ơn đức vô cùng.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Ngày nay, tùy theo tín ngưỡng và tập tục của từng địa phương, vùng miền mà truyền thống cúng ông Công ông Táo sẽ được thực hiện theo những cách khác nhau. Song, văn khấn văn khấn gia tiên ngày 23 tháng Chạp là bài cúng không thể thiếu để mời ông bà tổ tiên về hưởng lộc, đồng thời bày tỏ tấm lòng thành kính của con cháu trong gia đình.
Xem ngay: Trang Thờ Treo Tường Cúng Ông Công Ông Táo Đẹp, Hiện Đại Nhất 2024
