Thiên thủ Quán Âm, hoặc Bồ-tát Quán Thế Âm, là một trong những danh xưng quen thuộc của Bồ-tát đồng cảm và từ bi trong đạo Phật. Hình tượng này được lấy từ nhiều kinh điển như "Thiên thủ thiên nhãn Quán Thế Âm Bồ-tát quảng đại viên mãn vô ngại đại bi tâm đà-la-ni" và "Thủ lăng nghiêm", cùng nhiều kinh khác.
Theo truyền thống Phật giáo, Quán Thế Âm là một vị Bồ-tát có nghìn cánh tay và nghìn con mắt. Trong lòng bàn tay của Ngài, mỗi bàn tay đều có một con mắt. Bồ-tát có thể biến hóa ra vô số cánh tay với vô số con mắt. Số lượng "ngàn tay, ngàn mắt" trong trường hợp này chỉ là miêu tả sự vô số và không định sẵn con số cụ thể.
Tại sao Bồ-tát lại có nghìn con mắt và nghìn cánh tay? Theo sách kinh "Thiên thủ thiên nhãn Quán Thế Âm Bồ-tát quảng đại viên mãn vô ngại đại bi tâm đà-la-ni", Bồ-tát đã từng phát nguyện rằng nếu Ngài có thể làm lợi ích cho tất cả chúng sinh với thần chú này, Ngài sẽ khiến cho thân con hiện lên ngàn tay ngàn mắt. Đáp lại phát nguyện này, ngàn tay ngàn mắt của Bồ-tát đã hiện diện khắp nơi. Khi đó, cõi đất và cả các vị Phật khắp mười phương đều chiếu sáng và mừng vui.
Điều đáng chú ý là hình ảnh Bồ-tát Quán Thế Âm với ngàn tay ngàn mắt không chỉ là biểu tượng, mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về trí tuệ và bậc thần thông của Bồ-tát. Biểu tượng ngàn mắt tượng trưng cho trí tuệ, trong khi ngàn tay biểu thị sức mạnh cứu độ và lòng từ bi. Trí tuệ luôn hướng dẫn hành động từ bi, mang lại hạnh phúc cho bản thân và người khác. Đây chính là ý nghĩa của hình ảnh đặc trưng này.
Hình ảnh với ngàn mắt ngàn tay của Bồ-tát Quán Thế Âm muốn diễn đạt công hạnh của Bồ-tát, sự thông thái diệu dụng và khả năng tự tại vô ngại, cũng như khả năng hóa độ chúng sinh. Bồ-tát Quán Thế Âm có thể hiện diện dưới nhiều hình tướng và nói ra nhiều chân ngôn bí ẩn. Ngài có khả năng hiện thân với nhiều đầu, nhiều tay và nhiều mắt tùy thuộc vào tình huống và nhu cầu cứu độ chúng sinh. Với sự linh hoạt này, Bồ-tát có thể làm lợi ích cho mọi người và giúp họ thoát khỏi khổ đau.
Những người tu theo hạnh nguyện Bồ-tát Quán Thế Âm cần liên tục rèn luyện hạnh giới, thiền định và trí tuệ, phát triển lòng từ bi rộng lớn và thực hành pháp Quán âm. Chỉ khi có trí tuệ và lòng từ bi, họ mới có thể nhìn thấy và cứu độ chúng sinh. Trí tuệ giúp nhìn thấy vị trí và nhu cầu của chúng sinh, trong khi lòng từ bi giúp tìm cách giúp đỡ họ. Chỉ khi có cả "ngàn mắt" và "ngàn tay" này, họ mới có thể cứu độ chúng sinh kịp thời.
Hình ảnh ngàn mắt ngàn tay của Bồ-tát Quán Thế Âm không chỉ là biểu tượng đặc trưng, mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về trí tuệ siêu việt và khả năng cứu độ từ bi của Bồ-tát.
