Xem thêm

Sự thật bất ngờ về bánh trôi, bánh chay trên mâm cúng Tết Hàn thực 3/3

Phap Ngo Thich
Vào ngày 3/3 âm lịch, người dân Việt Nam tổ chức lễ cúng ông bà, tổ tiên bằng cách làm bánh trôi và bánh chay. Trong nhiều nơi, người ta cũng làm bánh trôi và...

Vào ngày 3/3 âm lịch, người dân Việt Nam tổ chức lễ cúng ông bà, tổ tiên bằng cách làm bánh trôi và bánh chay. Trong nhiều nơi, người ta cũng làm bánh trôi và bánh chay để cúng thần hoàng. Những món ăn này đều được chuẩn bị với ý nghĩa tôn vinh tổ tiên và nguồn cội.

Đặc biệt, trong dịp này, người dân xa quê về để đoàn tụ với gia đình, cùng đi tảo mộ người đã khuất và sum họp bên bữa cơm gia đình. Để chuẩn bị cho lễ cúng Tết Hàn thực 3/3, mỗi gia đình cần sắm đầy đủ bánh trôi, bánh chay, hương, hoa, trầu cau, ly nước sạch và mâm ngũ quả. Thường thì mâm cúng chứa 5 hoặc 3 bát bánh trôi và 3 hoặc 5 bát bánh chay.

Bánh trôi được làm từ bột nếp nhào nặn với nước và có nhân đường bên trong. Gạo để làm bánh trôi và bánh chay phải chọn kỹ, chỉ lấy nếp cái hoa vàng. Bánh trôi chín vài phần, tẻ vài phần để có độ non và chín hợp lý.

Bánh trôi ngon nhất là khi nhân bằng đường phên Dương Liễu, Cát Quê. Những miếng đường vuông, thơm mát, màu đỏ thắm và giòn rắn sẽ tạo ra hương vị đặc biệt cho bánh trôi.

Cách làm bánh trôi khá đơn giản. Bánh sau khi được nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Khi bánh chìm xuống và nổi lên "ba chìm bảy nổi, chín lênh đênh", bánh được vớt ra và ngâm trong nước lã để nguội trở lại. Sau đó, bày bánh trôi lên đĩa và rắc thêm mấy hạt vừng trắng rang thơm.

Tết Hàn thực có nguồn gốc từ Trung Quốc theo một câu chuyện lịch sử rất đặc biệt. Vào thời đại Xuân Thu, vua Tấn Văn Công nước Tấn bị loạn, phải rời nước và sống lưu vong tại nước Tề. Trên đường tránh nạn, vì lương thực cạn kiệt, hiền sĩ Giới Tử Thôi đã phải cắt một miếng thịt đùi của mình để nấu và cúng vua. Vua rất biết ơn và đã trở thành bạn thân của Giới Tử Thôi.

Tấn Văn Công trở thành vua nước Tấn và trở về lãnh thổ của mình. Nhưng ông đã quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi không oán trách gì và quyết định sống ẩn dật ở núi Điền Sơn cùng với mẹ. Tấn Văn Công nhớ đến ông, nhưng vì ông không thèm quay trở lại, vua đã ra lệnh đốt rừng để ép ông quay về. Tuy nhiên, Giới Tử Thôi đã quyết tâm không quay lại và cùng với mẹ đã chết trong đám cháy. Hôm đó là ngày 3/3 âm lịch.

Vua đã hối hận và xây miếu thờ để tưởng nhớ Giới Tử Thôi. Từ đó, hàng năm vào ngày 3/3 âm lịch, người dân bị cấm sử dụng lửa để nấu ăn. Ngay cả việc chuẩn bị cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước. Ngày này được coi là ngày Tết Hàn thực.

Cách mừng Tết Hàn thực ở Việt Nam đã liên kết với lễ cúng bánh trôi và bánh chay. Lễ cúng bánh trôi vào ngày Hàn thực đã được thực hiện từ thời Trần, trước cả khi người Trung Quốc có tục ăn bánh trôi. Đến thời Lê, người Việt còn có tục đem bánh cuốn tặng nhau vào ngày Hàn thực. Từ đó, tục ăn bánh trôi và bánh chay vào ngày này đã trở thành nét đặc trưng của người Việt và vẫn được duy trì cho đến ngày nay.

Việt Nam đã hòa quyện văn hóa của Trung Quốc và tạo ra những nét đặc sắc riêng biệt cho Tết Hàn thực. Đó là lí do tại sao ngày lễ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn hóa Việt Nam và vẫn tồn tại mãi mãi.

Ảnh: Sự thật bất ngờ về bánh trôi, bánh chay trên mâm cúng Tết Hàn thực 3/3 Sự thật bất ngờ về bánh trôi, bánh chay trên mâm cúng Tết Hàn thực 3/3 Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa

1