Trong giới Phật Giáo, Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có tầm ảnh hưởng rất lớn và được người đời thờ phụng, cung kính. Ngài không chỉ cứu giúp nhân gian khỏi mọi đau khổ, mà còn mang đến sự an lành, hạnh phúc cho tất cả chúng sinh.
Để hiểu rõ hơn về ngài, ta cần tìm hiểu nguồn gốc của Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn, ý nghĩa về các pháp khí và biểu tượng của ngài, cũng như cách thờ cúng và lưu ý khi tiếp xúc với ngài. Hãy cùng khám phá nhé!
Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn là ai?
Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn, được biết đến với nhiều tên như Thiên Thủ Thiên Nhãn Quán Tự Tại, Thiên Thủ Thiên Tý Quán Thế Âm, Thiên Tý Quan Âm, Thiên Thù Bồ Tát,... Ở Việt Nam, Ngài được lưu truyền với tên là Quan Âm Tứ Tại.
Trong Phật giáo, Ngài có vị trí rất quan trọng và được thờ cúng rộng rãi tại các đền chùa. Theo kinh Thiên Thủ Kinh, Ngài là hóa thân của Quan Thế Âm Bồ Tát ở cõi Tây Phương, nơi Phật A Di Đà ngự trị cai quản.
Từ Thiên có nghĩa là nhiều, Thủ là tay, Nhãn là mắt. Do đó, nhân gian thường gọi Ngài là vị Phật nghìn mắt, nghìn tay. Ngài có thể soi chiếu hết cõi trần gian, thấu hiểu những nỗi khổ đau và cùng cực nhất của loài người. Vì thế, Ngài đã giúp con người xóa bỏ những điều đó, hướng tới cuộc sống tươi đẹp, vui vẻ và luôn ngập tràn hạnh phúc.
Nguồn về Thiên Thủ Thiên Nhãn
Theo truyền thuyết dân gian, ngày xưa có một vị vua đã sinh được hai cô con gái đầu lòng. Vì lo lắng không có người kế vị, nhà vua cầu Trời khấn Phật để mong cho Hoàng Hậu sinh thêm một quý tử nối dõi. Tuy nhiên, đứa con thứ ba sinh ra vẫn là một nàng công chúa.
Những tuổi thơ của nàng Bá trôi qua trong cảnh phú quý, giàu sang, nhưng nàng không bận tâm đến những điều vật chất. Nàng chỉ một lòng đam mê kinh Phật và muốn dân hiến bản thân mình cho đạo Phật.
Thấy vậy, nhà vua rất tức giận và bắt cô công chúa ở lại sau hoàng cung. Một hôm, khi vua và hoàng hậu trên đường đi dạo, công chúa Bá tới thăm hỏi. Lúc đó, vua đã yêu cầu con gái từ bỏ tu hành, nhưng nàng vẫn một mực xin vua cha chấp thuận cho xuất gia.
Hành trình tu luyện của công chúa Bá trải qua nhiều gian nan và trắc trở. Nhưng tất cả những khổ cực đó đều không làm nàng nhụt chí.
Nhà vua lên cơn thịnh nộ, liền cho binh lính thiêu cháy chùa và chém đầu hết các nhà sư và Ni Cô. Nhưng khi ngọn lửa bùng lên, bỗng một cơn mưa to xuất hiện và dập tắt ngọn lửa. Vua bắt công chúa Bá về xử tử, nhưng Trời tiếp tục nổi cơn bão lớn đánh văng lưỡi đao.
Cuối cùng, khi nhà vua bắt công chúa treo cổ, một con Cọp trắng xuất hiện và cứu công chúa, đưa nàng lên chùa Hương Tích tu luyện. Kể từ đó, công chúa Bá giảng kinh hàng ngày, và mọi thú dữ trong rừng đều được cảm hóa, giúp đỡ các công việc hàng ngày ở chùa.
Cuối cùng, công chúa Bá lên cõi Niết Bàn và trở thành một Phật. Cha mẹ nàng và hai chị gái cũng được trở thành Phật nhờ sự cứu giúp và sự viên mãn của nàng.
Hình tướng của Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn
Phật Thiên Thủ thường được khắc họa với hình tướng gồm 40 cánh tay. Mỗi cánh tay sẽ có một con mắt và rất nhiều công dụng. Hai tay chính của Ngài tạo ấn hiệp chưởng, 38 tay bên cạnh cầm các bảo vật, pháp khí nhà Phật như búa, kiếm, tịnh bình, chày kim cang, bánh xe pháp, vải lụa gấm vóc, tràng hoa, châu báu...
Phần đầu của Ngài có 11 giác ngộ với 5 tầng, tầng trên cùng là Pháp thân, tầng tiếp theo là Báo thân và 3 tầng cuối cùng là Hoá thân.
Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có 9 khuôn mặt. Trong đó có 3 mặt ở bên trái biểu trưng cho bình đẳng tính trí, 3 mặt giữa thể hiện cho Đại viên cảnh trí và 3 mặt bên phải biểu trưng cho thuyết pháp quan sát.
Toàn thân Ngài trắng hồng, đầu đội bảo quan trên đỉnh. Hình tướng Thiên Thủ Thiên Nhãn trên mỗi bàn tay có một con mắt trí tuệ, tay cầm nhiều pháp khí tượng trưng cho mọi ngành nghề trong cuộc sống.
Ngoài những cánh tay cầm pháp khí, Ngài còn có 42 cánh tay ở giữa ý chỉ 42 thánh vị tu chứng, cứu độ 25 cõi chúng sanh. Riêng với những cánh tay chỉ xuống sẽ thể hiện cho sự vô uý thí, từ bi vi bổn.
Theo quan niệm của đạo Phật, nghìn mắt, nghìn tay là con số nói lên sự viên mãn. Hiện nay có rất nhiều ngôi chùa thường đúc tượng Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn với 40 cánh tay lớn và 960 tay nhỏ. Trên mỗi cánh tay đều có một con mắt. Ngoài ra, số 1000 còn có thể hiểu là vô biên, vô định. Bởi số cánh tay và mắt được mô tả chỉ mang tính chất tượng trưng. Vì thế, có thể là vài trăm cánh tay, vài trăm con mắt hoặc nhiều hơn con số 1000. Số lượng tay và mắt Phật Thiên Thủ sẽ tuỳ thuộc vào sự sáng tạo của người nghệ nhân.
Ý nghĩa chi tiết về Thiên Thủ Thiên Nhãn
Phật Thiên Nhãn đại diện cho trí tuệ và mang tính nhân văn. Ngài hóa thân nghìn tay, nghìn mắt để nhìn thấu và cứu vớt chúng sinh. Do đó, dù là tên gọi hay biểu tượng và pháp khí trên người của Ngài, đều mang ý nghĩa sâu xa.
Đối với tên gọi, Thiên có nghĩa là vô số, Thủ là tay, Nhãn là mắt. Ý nghĩa của 3 từ này ghép lại chính là tay Ngài có nhiều vô số mắt.
Ý nghĩa về biểu tượng và pháp khí trên người Phật Thiên Thủ Nhãn như sau:
- Tràng hoa: tượng trưng cho sự thanh tịnh và lòng từ bi ở nơi cửa Phật.
- Pháp Luân: tượng trưng cho bánh xe Pháp của Đức Phật. Ngài thường dùng Pháp Luân để cứu độ khắp mọi nơi.
- hoa sen : biểu tượng cho Bồ đề, thanh tịnh và phẩm hạnh giác ngộ của các chư Phật.
- Cung tên: tượng trưng sự ngay thẳng, rõ ràng và căn cơ của con người. Với cung tên này, Ngài có thể đánh bại 4 ma là tử ma, thiên ma, phiền não ma và ngũ ấm ma.
- Bình cam lộ: thể hiện cho năng lượng pháp vị cam lồ và cũng là tượng trưng gia trì của Chư Phật. Bình cam lộ sẽ diệt trừ tất cả đau thương và phiền não của chúng sinh, đem tới hạnh phúc, an lành, mạnh khỏe.
Phần đầu của Ngài có 5 tầng thể hiện 5 ngũ trí của Ngài. 3 khuôn mặt bên phải biểu trưng cho thuyết pháp quan sát, 3 khuôn mặt bên trái biểu thị cho sự bình đẳng, và 3 khuôn mặt ở giữa tượng trưng cho đại viên cảnh trí.
Trong mỗi phần thân thể của Thiên Thủ Nhãn, bàn tay tượng trưng cho hành động, con mắt biểu thị cho sự nhìn sâu, xuyên thấu. Với số lượng tay và mắt nhiều vô biên đã hiện ứng cho sự dang rộng từ bi cứu giúp của Ngài.
Phương pháp thờ cúng Thiên Thủ Thiên Nhãn
Phật Thiên Nhãn đại diện cho sự từ bi, hỷ xả, bao dung, bắc ái và có lòng vị tha. Ngài giúp con người tránh được tai qua nạn khỏi và giúp họ đạt được cuộc sống bình tâm, an nhiên.
Ai cũng có thể thờ và mang vật phẩm khắc họa Phật Thiên Thủ. Tuy nhiên, tác dụng đến với mỗi người sẽ không giống nhau tùy thuộc vào từng độ tuổi.
Những ai muốn thờ Thiên Thủ Nhãn có thể là ông bà, ba mẹ, vợ chồng, con cháu trong gia đình. Nếu tặng tượng hoặc vật phẩm Thiên Thủ cho bạn bè, gia đình, người thân, không chỉ thể hiện ý nghĩa lớn mà còn nâng cao giá trị tấm lòng.
Có một số lưu ý khi thờ cúng Thiên Thủ Nhãn cần tránh như đặt tượng ở nơi phù hợp, đặt ngày thích hợp, và tránh đặt tượng ở nơi đông đúc. Bạn cần chú ý những lưu ý này để thờ cúng một cách chính xác và đúng cách.
Một số mẫu Thiên Thủ Thiên Nhãn phổ biến hiện nay
Nếu bạn quan tâm đến hình ảnh và trang sức Thiên Thủ Thiên Nhãn, dưới đây là một số mẫu phổ biến mà bạn có thể tham khảo:
- Tượng Thiên Thủ Thiên Nhãn đứng bằng đồng: một tượng đẹp và trang trọng để thờ cúng.
- Tượng Thiên Thủ Thiên Nhãn sứ trắng: tượng sứ có vẻ đẹp thanh tao và nhẹ nhàng.
- Thiên Thủ Thiên Nhãn trên trang sức: bạn có thể tìm thấy các mẫu nhẫn, vòng cổ, hoặc vòng tay khắc họa hình ảnh ngài.
Kết luận
Qua bài viết này, bạn đã hiểu về nguồn gốc và ý nghĩa chi tiết của Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn, cũng như phương pháp thờ cúng đúng cách. Hãy luôn thể hiện tấm lòng thành kính và tin tưởng rằng, với sự trợ giúp của Ngài, bạn sẽ luôn được may mắn và thành công trong cuộc sống.
