Thai tạng giới Mạn-đà-la (sa. garbhadhātumaṇḍala)
Hoa Sen (tiếng Phạn: padma; tiếng Nhật: renge) trong Phật giáo là biểu tượng của sự thuần khiết và sinh hóa hồn nhiên (svayambhu). Hoa sen mọc trong bùn mà không bị hôi tanh bởi bùn, tượng trưng cho tâm linh của con người không bị ô uế. Hoa sen cũng biểu thị trái tim con người, khi Phật tính phát triển bên trong thì đóa sen sẽ nở. Đây chính là ý nghĩa của việc Phật ngồi trên tòa sen.
Trong Phật giáo Tantra, đóa sen biểu thị cơ quan sinh dục nữ và là nguyên lý âm trong vũ trụ. Trong thai tạng giới Mạn-đà-la, đóa sen trắng ở trung tâm Mạn-đà-la biểu thị tử cung (Thai tạng) của thế giới.
Hoa Sen Trong Biểu Tượng
Sen Trắng
Sen trắng tượng trưng cho sự thuần hóa của nhân tính, bồ đề tâm hay còn gọi là giác tâm, thường có 8 cánh ứng với Bát chính đạo. Nó là đặc trưng của phái Mật tông và là đoá sen của các vị Phật. Sau này có giáo phái Bạch Liên giáo lấy bông sen trắng làm biểu tượng.
Sen Đỏ
Sen đỏ tượng trưng cho bản chất nguyên thủy của trái tim, là đoá hoa của tình yêu, đam mê và sự năng động. Đây là loại sen của Quan Thế Âm.
Sen Xanh
Sen xanh là biểu tượng của trí tuệ và tri thức, chiến thắng của tinh thần đối với các cảm quan. Đây là loại sen của Văn Thù Sư Lợi, hiện thân của trí tuệ viên thành.
Sen Hồng
Sen hồng là loại sen tối thượng, thường được dành cho các vị tu theo giáo phái nguyên thủy.
Sen Tím Thẫm
Sen tím thẫm là đóa sen huyền diệu, biểu thị những ảnh tượng của phái Mật tông. Các đoá hoa có thể đang còn e ấp hoặc đã được nở bung hết. Chúng có thể được nâng đỡ bởi một cọng hoặc ba cọng hoa (tượng trưng cho ba phần của Garbhabatu: Vairocana, hoa sen, và vajra) hoặc năm cánh hoa tượng trưng cho Năm tri thức của Vajradhatu.
Hoa Sen Trong Công Trình Phật Giáo
- Trong một số ngôi chùa, như chuông chùa Liên Phái tại Hà Nội, thường có cụm từ "Án ma ni bát mê hồng" (Om mani padme hum) nghĩa là "chân linh trong hoa sen".
- Chùa Một Cột tại Hà Nội có biểu tượng một bông hoa sen mọc trên hồ.
- Tháp Cửu phẩm liên hoa ở chùa Bút Tháp, Bắc Ninh là một tổ hợp kết cấu gỗ dạng tháp, có chín tầng chồng lên nhau. Mỗi tầng có một đài sen rộng chừng 2m, cao 50cm. Cả tháp cao 7,8m, phía ngoài tháp các cánh sen bằng gỗ sơn đỏ tạo thành tầng tầng lớp lớp so le nhau, tháp có thể quay tròn quanh một trục, có gắn tượng Phật và chạm những cảnh dân gian hay lấy đề tài trong Phật thoại.
- Chùa Tây Phương tại Hà Tây có các đầu cột được làm thành hình bông hoa sen hoặc làm thành cả hồ sen.
- Chùa Kim Liên tại Hà Nội có tổng mặt bằng được cô gọn lại thành hình tượng một bông sen.
Hoa Sen Trong Văn Học Phật Giáo
Trong sách "Tánh mạng khuê" có bài thơ về hoa sen như sau:
"Hồng hồng bạch bạch thủy trung liên, Xuất ố nê trung sắc chuyền liên; Hành trực ngẫu không bổng hựu thục, Tu hành diệu lý kháp như nhiên."
(Tạm dịch) Sen nở trong đầm đỏ trắng phơi, Bùn nhơ không nhiễm sắc thêm tươi. Thân ngay, ngó rỗng, gương đầy hột. Cái lý tu hành cũng thế thôi.
Trong Kinh Hoa Nghiêm, phẩm Nhập Bất Tư Nghị Giải Thoát Cảnh Giới Phổ Hiền Hạnh Nguyện có câu:
"Do như liên hoa bất trước thủy Diệc như nhật nguyệt bất trụ không."
(Tạm dịch) "Cũng như hoa sen không dính nước, Nào khác nhật nguyện chẳng dừng không."
Tham Khảo
- Louis Frédéric. Tranh tượng và thần phổ Phật giáo. Nhà xuất bản Mỹ thuật. 2005.
- Mether McArthur. Tìm hiểu Mỹ thuật Phật giáo. Nhà xuất bản Mỹ thuật. 2005.
Xem thêm:
- Kim cương chử
- Pháp luân
Đóng góp từ Chuadieuphap.com.vn
