Trong Phật giáo Mật Tông, bát cát tường có nghĩa là tám pháp khí may mắn mang điềm cát tường và gia trì hoàn hảo. Bát cát tường được coi là biểu tượng của trí tuệ Bản Lai và đồng thời là hóa thân của đức Phật. Theo truyền thống, bát cát tường là những vật phẩm mà chư Thiên dùng để cúng dường Đức Phật Thích Ca khi Ngài giáng thế, và sau đó được sử dụng để chạm khắc lên các vật thờ, tượng, tranh vẽ để cúng Phật. Bát cát tường gồm: Lọng Bảo Cái, Song Ngư, Bình Báu, Hoa Sen, Tù Và, Kết Thắt Vô Tận, Tràng Phan Chiến Thắng và Bánh Xe Pháp Luân.
Lọng Bảo Cái
Lọng Bảo Cái ban đầu chỉ là một chiếc nón che đầu thông thường từ thời cổ đại, được sử dụng bởi những người thuộc hoàng gia hoặc tầng lớp quý tộc khi ra ngoài. Lần đầu tiên, khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đang thuyết pháp dưới ánh nắng gay gắt, Đức Phạn Thiên đã đem cho Ngài một chiếc lọng với hai dải tua rua hai bên. Lọng Bảo Cái được xem là biểu tượng cho đầu của Đức Phật, tượng trưng cho việc che lấp ma chướng, tiêu trừ ngũ độc, và được bảo hộ và che chở bởi Tam Bảo.
Song Ngư
Song Ngư trong bát cát tường là đôi cá vàng với vây ngọc dài, đôi mắt tròn sáng, tượng trưng cho mắt của Phật. Theo người Tạng, cá là loài vật đầu tiên ra đời trên trái đất và màu vàng của cá biểu thị sự thịnh vượng và phát triển. Nước là môi trường sống của cá, nơi mà cá có thể vẫy vùng và di chuyển tự do trong mọi hướng, mang lại sự thuận lợi và an lành cho tất cả mọi việc. Cặp cá vàng còn tượng trưng cho lòng từ bi và trí tuệ, tự do tự tại trong mọi tình huống.
Bảo Bình
Bảo Bình là một bình dùng để chứa những vật quý giá, không chỉ là vàng bạc mà còn là thuốc, hương liệu, dược liệu, ngũ cốc, và nó được cho là không bao giờ cạn kiệt. Điều này tượng trưng cho hành động cúng dường và bố thí: vật phẩm không bị tiêu hủy mà sẽ được chuyển hóa thành phúc lành, tiêu diệt nghiệp ác, tránh xa những điều xấu xa và khai sáng trí tuệ.
Bạch Liên Hoa (Hoa Sen Trắng)
"Gần bùn mà không tanh" - hoa sen sinh sống và phát triển trong bùn đất nhưng vẫn tỏa ra mùi hương thơm ngát. Hoa sen tượng trưng cho sự trong sạch, thanh tịnh, thoát khỏi phiền não và tập trung vào việc tu tập. Sen cũng được các vị Phật và Bồ Tát sử dụng để ngồi thiền hoặc đứng giảng pháp, để đạt được sự giác ngộ và tu thành chính quả.
Pháp Loa (Tù Và)
Tù Và (ốc biển trắng) là biểu tượng của âm thanh pháp âm của đức Phật, lan tỏa khắp mọi nơi, giúp cho chúng sinh tỉnh thức khỏi mê muội và khổ đau. Âm thanh của Tù Và có thể xua đuổi linh hồn tà ác, ngăn chặn thiên tai và làm cho những sinh vật gây hại sợ hãi. Tù Và khi được sử dụng như một nhạc khí còn được gọi là pháp loa, có hai loại: có trang sức và không có trang sức. Pháp loa không có trang sức được sử dụng để cúng dường trên chính điện, trong khi pháp loa có trang sức được sử dụng trong các nghi thức tôn giáo.
Cát Tường Kết
Cát Tường Kết thường được tạo ra bằng việc dùng những sợi chỉ bện chặt thành hình ảnh gần như là chữ "Vạn", tượng trưng cho sự kết nối chặt chẽ, đoàn kết, hòa hợp, phúc lành và gia trì. Cát Tường Kết còn tượng trưng cho Ý của Phật, đại diện cho năm trí tuệ của Phật: "pháp giới thể tính trí", "diệu quan sát trí", "đại viên kính trí", "bình đẳng tính trí", "thành sở tác trí", thể hiện sự kết hợp không thể tách rời giữa trí tuệ và phương tiện.
Tràng Phan Chiến Thắng
Tràng tượng trưng cho thân hình của đức Phật, biểu thị sự giải thoát khỏi phiền não và đạt được chiến thắng. Tràng Phan Chiến Thắng xuất phát từ việc chiến thắng của Phật trước Ma Vương, tượng trưng cho sự vững chắc của phật pháp, sự tiêu diệt tà môn và những tham ái, sân giận.
Bánh Xe Pháp Luân
Bánh Xe Pháp Luân tượng trưng cho tay và chân của Phật. Với hình dạng giống như mặt trời, Bánh Xe mang năng lượng bảo hộ và thống trị to lớn, có thể sáng tạo ra vạn trượng và che chở cho chúng sinh. Bánh xe có tám nan tượng trưng cho Tám chính đạo và trí tuệ, giúp chấm dứt vô minh và đau khổ. Trục bánh xe biểu thị sự rèn luyện trong giới luật, hỗ trợ tâm hồn ổn định; vành bánh xe biểu thị sự kiểm soát và tập trung trong thiền định, tương tự như vòng bánh xe và nan bánh xe được giữ bởi trục.
Vô Ưu Shop (biên soạn)
