Tại sao Thập thiện giới và Bồ tát giới tại gia quan trọng?
Hình ảnh minh họa
Mục đích của giới luật trong Phật giáo là để các đệ tử tại gia và xuất gia ngăn ngừa hành vi xấu ác, làm điều thiện để có cuộc sống an vui. Tuy nhiên, nếu chúng ta hiểu giới luật chỉ là một sự ràng buộc hoặc thọ giới vì lòng hiếu kỳ, thì đó là sai lầm. Thực chất của giới luật là đạo đức và kinh trọng người giữ giới là kính trọng đạo đức. Giới luật là nếp sống thanh tịnh, là nền tảng của sự giác ngộ giải thoát. Vì vậy, những người học Phật đầu tiên cần phải học giới luật để mọi hành động trong cuộc sống tuân theo lời dạy của Phật. Nếu đã thọ giới, hành vi ngang ngược trái với đạo lý không chỉ không giúp ta thoát khỏi khổ đau trong hiện tại và tương lai, mà còn mang nhiều lỗi lầm đáng tiếc.
Giới luật theo tinh thần Phật Giáo
Giới luật trong tiếng Phạn được gọi là Sila, có nghĩa là quán hạnh, tức là xem xét và ngăn ngừa hành vi bất thiện của cơ thể, lời nói và ý nghĩ. Có hai loại giới: Thanh văn thất chúng biệt giải thoát giới và Đại thừa Bồ Tát giới. Thanh văn thất chúng biệt giải thoát giới tập trung vào lợi ích cá nhân, đặt mục tiêu chạy thoát khỏi khổ đau và giải thoát cho bản thân. Bảy hạng đệ tử của Phật đều thọ giới này.
Đại thừa Bồ Tát giới bao gồm Thất Chúng giới đã nêu trên, như gồm Tam Quy giới, Ngũ giới, Bát giới, Thập Thiện giới, Tỳ Kheo giới và Tỳ Kheo Ni giới. Nội dung của Bồ Tát giới dựa trên các kinh như "Anh Lạc kinh", "Phạm Võng Bồ Tát kinh", "Địa Trì kinh", "Du Già Sư địa luận" và "Bồ Tát Giới kinh". Các tổ sư đã biên soạn thành văn và hình thành Bồ Tát giới. Cơ bản của Bồ Tát giới gồm Tam Tụ Tịnh giới và Thập Thiện giới.
Tu Thập Thiện giới
Người học Phật, bất kể là xuất gia hay tại gia, cần hiểu rằng Thập Thiện giới là con đường tu học thực tiễn trong các phần giới và đó cũng là ý nghĩa của chánh đạo. Theo kinh Tạp A Hàm, Đức Phật đã dạy rằng: "Chánh đạo là gì? Đó là không sát sanh, không trộm cắp, không tà hạnh, không vọng ngữ, không nói lưỡi đôi chiều, không nói lời hung ác, không ỷ ngữ, không tham lam, không sân hận, không tà kiến." Đây chính là ý nghĩa của Thập Thiện giới và chánh đạo, là con đường đạt được Giới-Định-Tuệ. Để vĩnh viễn thoát khỏi khổ đau trong luân hồi và các cảnh địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, chúng ta nên tu tập Thập Thiện giới. Nội dung thực hành gồm hai bước: Chỉ và Hành. Chỉ là dừng mọi hành động xấu ác có hại cho chúng ta và chúng sanh. Hành là làm việc lành, tuân thủ giới luật, mang lại lợi ích cho chúng ta và chúng sanh. Nội dung mười điều thiện gồm:
- Không sát sanh.
- Không trộm cắp.
- Không tà hạnh, tà dâm.
- Không vọng ngữ.
- Không nói lưỡi đôi chiều.
- Không nói lời hung ác.
- Không ỷ ngữ.
- Không tham dục.
- Không sân hận.
- Không tà kiến.
Bồ Tát giới tại gia
Bồ Tát giới là một khái niệm rộng lớn, vượt quá các giới hạn và định kiến của cuộc sống thường nhật. Nó thuộc về thông giới. Ngoài các đệ tử thông thường, còn có quỷ thần, Bát bộ và những người hiểu được ý nghĩa của Pháp sư thuyết giới mà hành trì để đạt giới. Trong kinh Bồ Tát giới, dạy rằng: "Lục đạo chúng sanh thọ đắc giới, đản giải ngữ đắc giới bất thất." Tức là chúng sanh chỉ cần nghe hiểu lời dạy của Pháp sư và trì giới Bồ Tát giới để đạt giới. Vì vậy, tất cả mọi người, trừ những người phạm bảy trọng tội, đều có thể thọ giới Bồ Tát. Mất giới Bồ Tát xảy ra trong hai trường hợp: sát nhân không biết hổ thẹn sám hối và không tin vào Bồ Đề tâm nữa. Nội dung giới văn Bồ Tát tại gia bao gồm 6 giới trọng và 28 giới khinh, nằm trong phạm vi tuỳ vào hoàn cảnh và phong tục.
Thọ giới Bồ Tát giúp chúng ta trên con đường cao thượng, nuôi trưởng lòng đại bi và yêu thương chúng sanh, cứu độ mọi người khỏi khổ đau của luân hồi và xả thân để giải thoát. Đây là công đức và phước báu lớn nhất. Lấy đại bi tâm làm chủ, lấy Bồ Đề tâm dẫn đạo, thực hiện lý tưởng của Đại thừa là mục tiêu của người học Phật.
Kết luận
Tam Tụ Tịnh giới và Thập Thiện giới là nội dung cơ bản của Bồ Tát giới. Thậm chí, những nhà Thanh Văn, Duyên Giác và Bồ Tát cũng coi Thập Thiện giới là pháp tu học thực tiễn. Đối với Phật tử tại gia, thọ Trì Thập Thiện và Bồ Tát giới là một cơ hội hiếm có trong cuộc đời. Mặc dù cuộc sống hàng ngày còn có ràng buộc gia đình, công việc và xã hội, chúng ta nên nhận thức rằng cuộc đời là hư ảo và phát Bồ Đề tâm thọ giới để cầu giải thoát khổ đau cho bản thân và mọi người. Quan trọng là trì giới thanh tịnh sau khi đã thọ giới, đó là thành tựu Giới-Định-Tuệ và giải thoát tri kiến - đó chính là mục đích và ý nghĩa của việc thọ giới.
