Phật giáo mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc và phổ biến về cuộc sống. Một câu hỏi căn bản trong Phật giáo là: Phật dạy điều gì? Trong không gian tri thức Phật giáo, có nhiều thông điệp quan trọng nhưng cũng dễ khiến ta lạc đường và không biết đâu là con đường về.
Theo quan niệm Phật giáo, cuộc sống là khổ đau và nguyên nhân gốc rễ của khổ đau là sự vô minh. Khi chúng ta loại bỏ sự vô minh, chúng ta sẽ thoát khỏi khổ đau và đạt được trí tuệ giải thoát. Điều này giúp chúng ta đứng trên mọi suy nghĩ lệch lạc và thấy rõ sự thật, gọi là giác ngộ chân lý.
Tình yêu trong Phật giáo, gọi là từ bi, không được hiểu và thực hành bằng cách dung túng, ủy mị hay thương cảm theo cách "nữ nhi thường tình". Phật giáo dành toàn bộ giáo pháp để "phá mê khai ngộ" - loại bỏ những tà kiến lầm để đạt đến sự hiểu biết chân thật, gọi là giác ngộ chân lý.
Trong "Lục độ ba la mật", tức sáu pháp tu hành để đạt hạnh phúc, "bố thí" đứng đầu. Trong bố thí, "bố thí pháp" là quan trọng nhất. Bố thí pháp có nghĩa là "cho đi sự hiểu biết", chia sẻ tri thức và hướng dẫn con đường đạt đến sự hiểu biết chân chính. Phật giáo coi hiểu biết là tâm điểm của mọi hạnh nguyện. Tất cả những pháp môn Phật dạy cũng chỉ nhằm đưa chúng ta đến hiểu biết này.
Phật giáo cho chúng ta nhận thức rằng, dù giàu có hay nghèo khó, có vị trí cao hay thấp, tình yêu thật sự chỉ có thể đạt được bằng cách nhìn ra bản chất thực sự của mọi sự vật. Vì vậy, Phật giáo không dạy chúng ta kiếm tiền, tìm danh vọng, sở hữu hay tìm kiếm bất tử. Đầu tiên, Phật giáo chỉ ra rằng chúng ta "ngu lắm": Tất cả mọi sự đều bắt nguồn từ sự vô minh. Cả một chuỗi "12 nhân duyên" từ vô minh mà hình thành những ảo tưởng. Phật không dẻo dai, không nương dựng, không sờ mó; Phật tấn công trực tiếp vào thành trì kiên cố nhất của chúng ta - sự vô minh, bằng một ngôn ngữ thẳng thắn và không khoan nhượng. Bài pháp đầu tiên mà Phật giảng sau giác ngộ là Tứ Diệu Đế (Bốn Sự Thật Cao Quý): Khổ, Nguyên Nhân, Diệt và Đạo (khổ đau, nguyên nhân của khổ đau, trạng thái không khổ đau và con đường để đạt đến sự giải thoát).
Phật giáo là một cuộc cách mạng nhận thức đầu tiên của loài người, lật đổ suy nghĩ lệch lạc đã tồn tại hàng ngàn năm trong tâm trí con người. Nó đưa con người vào một giai đoạn cuộc sống mới, làm rung động tâm can, làm lung lay những ảo tưởng và phá hủy những gì không thực tại.
Trong "Lăng Nghiêm" và nhiều kinh điển khác, các học trò của Phật đã rơi nước mắt như những đứa trẻ vì tình trạng vô sản của họ. Lần đầu tiên, họ nhận ra rằng họ không có gì ngoài những ảo tưởng. Họ sợ hãi và lúng túng. Có gì đau đớn hơn khi tất cả những gì đã tích lũy trong cuộc đời tan biến trong một khoảnh khắc. Tất cả những tri kiến của họ bị đảo lộn, họ rơi vào trạng thái bất lực và sợ hãi.
Nhưng Phật không tránh né điều đó. Chúng ta phải đối mặt với sự thật đó. Vì vậy, Phật giáo không phải dành cho những tâm hồn yếu đuối; nó chỉ dành cho những người mạnh mẽ và can trường. Chỉ những ai có thể chịu đựng được mũi nhọn của sự thật đau đớn mới có thể bước vào.
Những gì Phật hủy diệt trong chúng ta có thể hiểu như việc loại bỏ bệnh thành tích trong giáo dục. Thành tích là một thứ hư danh, nhưng chúng ta lại khao khát nó. Không có thành tích, chúng ta không biết sống như thế nào. Chúng ta cần thức ăn cho tâm hồn từ những ảo tưởng và sự dối trá, dối lừa bản thân và dối lừa mọi người. Chúng ta sống trong hệ thống dối trá để nuôi dưỡng nhau trong một thế giới ảo. Đây là một loại "thức ăn ô nhiễm" của giáo dục và xã hội. Nó có nguồn gốc từ lòng tham, thứ được tạo thành từ sự ngu ngốc.
Ai có đủ can đảm để từ bỏ? Rất hiếm, ngay cả đối với những người kiên quyết chống lại thành tích. Chúng ta làm nô lệ bởi ánh mắt của người khác. "Tha nhân là địa ngục" - như Jean Paul Sartre, nhà triết học người Pháp từng nói.
Một tình yêu chân thật luôn đòi hỏi can đảm. Những ai dám "nhìn thẳng, nói thật" đang thực hành lòng từ bi một cách chân chính. Tình yêu không phải là thuốc giảm đau, cũng không phải là thuốc an thần. Những ai đến chùa để "nhờ cậy" để trốn chạy chính là những kẻ phản bội. Trong tình yêu của Phật giáo, không có sự khoan nhượng và dung túng đối với sự vô minh.
Tất cả những điều đó chỉ có một mục đích duy nhất: xây dựng một cuộc sống tốt đẹp dựa trên trí tuệ. Và ở đó, tình yêu rộng lớn trong Phật giáo tồn tại.
