Kiến thức
Phật và Tổ
Có một quan niệm rằng kinh A Di Đà không được Phật Thích-ca giảng dạy mà được các Tổ sau này kết tập. Liệu điều này có đúng không? Việc các Tổ kết tập là chính xác, nhưng nói rằng không phải là Phật Thích-ca nói là sai, vì không có căn cứ. Tuy nhiên, không chỉ riêng kinh A Di Đà mà tất cả các kinh điển ngày nay chúng ta biết đều được các Tổ sau này kết tập, bao gồm cả các kinh được gọi là "Nguyên thủy" như Āgama và Nikāya. Kiến thức lịch sử hiện nay cho ta biết điều đó.
Trong Phật giáo, Đức Phật Thích-ca chỉ giảng dạy kinh điển, còn việc kết tập, san định kinh điển là việc làm của chư Tổ về sau vậy.
Phật chỉ nói kinh, còn việc kết tập kinh điển là công việc của các Tổ. Với trí tuệ Toàn giác, Chánh biến tri, Minh hành túc và Thế gian giải, không có điều gì cần thiết cho sự tu tập và giải thoát mà Phật Thích-ca không giảng dạy cho đệ tử một cách toàn diện khi còn sống. Ngài đã từng giảng dạy về những hạnh nguyện mà Ngài và các Phật đã tu tập trong quá khứ, từ một đời cho đến nhiều đời, từ một kiếp cho đến nhiều kiếp, từ một thế giới cho đến vô số thế giới. Những tri kiến và các sở hành không thể diễn tả bằng lời của các Phật, và các kinh điển ấy đã được các Tổ kết tập qua nhiều thời kỳ khác nhau, bao gồm cả các kinh điển mà Phật Thích-ca giảng dạy về Tịnh độ cho các Phật, tạo nên các bộ sưu tập kinh điển như Āgama, Nikāya, Bản sanh, Bản sự, Nhân duyên, Vị tằng hữu, Vô vấn tự thuyết...
Đọc về lịch sử của các tôn giáo lớn trên thế giới, ta cũng thấy tương tự, các Đấng sư của các tôn giáo chỉ giảng dạy, còn những người kế thừa sau này mới viết lại, phát triển và hệ thống hóa giáo lý của các Đấng sư đó. Ngay cả các sách Nho giáo như Dịch, Lễ, Thi, Thư cũng không phải là do Khổng Tử viết và nói, mà chỉ được san định và hệ thống lại. Cựu ước của Do Thái giáo, Tân ước của Thiên Chúa giáo La Mã và Koran của Hồi giáo cũng đều do những người kế thừa san định.
Phật và Tổ đồng thể với nhau về mặt giác ngộ, nhưng khác nhau về mặt trao truyền.
Như vậy, trong Phật giáo, Phật và Tổ là hai sự khác biệt về mặt giác ngộ, nhưng lại tương đồng về mặt trao truyền. Nghĩa là Phật tự thân Ngài đã giác ngộ, Tổ cũng đã giác ngộ như Phật, nhưng sự giác ngộ của Tổ lại được Phật ấn chứng và trao truyền. Điều này cho thấy những gì các Tổ nói đến là từ tâm tông của Phật, là con người yếu chỉ của Phật.
Chư Tổ là Tăng. Phật Pháp Tăng ở trong ngôi Tam bảo, danh xưng thứ tự có trước sau, nhưng đồng một bản thể giác ngộ.
Hơn nữa, các Tổ là những Tăng. Phật Pháp Tăng tồn tại trong Tam bảo, tên gọi tuân theo thứ tự nhưng lại có một bản thể giác ngộ duy nhất. Do đó, từ bản thể giác ngộ đó Phật phát triển lòng từ bi để nói kinh và cũng từ bản thể giác ngộ đó, các Tổ phát triển lòng từ bi để kết tập kinh điển. Đây là ý nghĩa của Phật và Tổ mà người đệ tử Phật cần phải hiểu, tránh trạng thái như Quốc sư Thông Biện nói: "Có những kẻ lạm xưng học giả tự dối, nói có hơn thua".
Phật và Tổ đồng thể với nhau về mặt giác ngộ, nhưng khác nhau về mặt trao truyền. Nghĩa là Phật tự thân Ngài giác ngộ, Tổ cũng giác ngộ như Phật, nhưng sự giác ngộ của Tổ lại được Phật ấn chứng và trao truyền.
