Từ xa xưa, trong lễ cúng của bàn thờ không thể thiếu nước. Trên bàn thờ Phật, bàn thờ Thần Tài hay bàn thờ gia tiên đều có nước. Nhưng loại nước nào nên sử dụng? Và nước có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa của nước trên bàn thờ
Nước là biểu tượng của nguồn sống, là phương tiện thanh tẩy và là trung tâm tái sinh. Nước thể hiện tài lộc và may mắn. Đối với gia tiên, nước còn là đồ ăn uống, thể hiện trần sao âm vậy. Trong phong thủy thần linh, nước đại diện cho tài lộc. Vì vậy, trong lễ cúng luôn cần có nước. Trên bàn gia tiên, nước có thể được thay thế bằng rượu.
Biểu tượng của nguồn sống, phương tiện thanh tẩy và trung tâm tái sinh (Ảnh minh họa)
Nước dùng cúng: Nước lã hay nước đun sôi để nguội?
Đối với Phật, nước thể hiện tâm thanh khiết. Nước không phải dành cho Phật uống, mà nó được đặt lên bàn thờ để Phật tử nhìn vào và nhận biết được sự thanh tịnh trong lòng mình. Nước trên bàn thờ Phật nhắc nhở người cúng về sự trong sạch và thanh tịnh trong cuộc sống, như nước không phân biệt sang hèn, giàu nghèo, ngu khôn. Nước thể hiện sự bình đẳng. Vì vậy, bàn thờ Phật thường sử dụng nước tinh khiết, nước lã, không nên dùng nước đun sôi để nguội, đặc biệt không nên dùng nước trà hoặc nước màu để thể hiện sự tinh khiết ban đầu. Tuy nhiên, nếu cúng theo phong thủy Phật, cũng không có vấn đề nếu sử dụng nước sôi, nước suối hoặc nước lã.
Đối với bàn thờ gia tiên, bà cô ông mãnh, thần linh, nước chủ yếu đại diện cho việc uống. Vì vậy, nước trên bàn thờ gia tiên có thể là nước trà, nước ngọt, nước màu hay nước lọc. Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian "ma uống nước lã", nhiều gia đình thường lấy nước lã (nước chưa đun sôi) để đặt lên bàn thờ gia tiên và bàn thờ thần linh.
Đặt nước đúng cách
Trên bàn thờ gia tiên và thần linh thường có kỷ nước gồm 3 chén hoặc 5 chén. 3 chén nước thể hiện tấm lòng thành tâm của người cúng dâng lên cho thần linh và tổ tiên. Theo thứ tự, 3 chén là gia tiên cùng bà cô ông mãnh ở hai bên, chén giữa dành cho thần. Con số 3 cũng liên quan đến những khái niệm trong dân gian như tang cha mẹ 3 năm, 3 đời... Ngoài ra, có thể dùng 5 chén nước thể hiện sự thành tâm của gia chủ đối với các vị thần linh, tổ tiên. 5 chén nước cũng biểu trưng cho ngũ hành "Kim - Mộc - Thủy - Hoả - Thổ" và con số 5 trong thờ cúng cũng mang ý nghĩa đặc biệt. Trong thờ cúng, 5 ngũ cúng được thể hiện qua "Hương - Đăng - Trà - Hoa - Quả". Với bàn thờ Phật, số 3 tượng trưng cho tam bảo Phật - Pháp - Tăng.
Việc đặt 3 hay 5 chén nước không quá quan trọng, tùy thuộc vào diện tích bàn thờ. Nếu không gian đủ rộng, có thể đặt 5 chén nước, còn nếu bàn thờ nhỏ hẹp, 3 chén cũng không phạm kỵ.
Khi cúng bàn thờ Phật, số lượng chén không quá quan trọng. Thông thường, có thể sử dụng 3 chén để tượng trưng cho tam bảo, hoặc chỉ dùng 1 cốc thủy tinh để thể hiện sự tinh khiết và chay tịnh.
Trên bàn thờ Thần Tài, nước cũng thể hiện sự tụ tài tụ lộc. Thường trên bàn thần tài, ngoài kỷ 3 hoặc 5 chén nước, còn có thêm bát nước thả hoa hoặc cốc nước lã.
Nước đặt lên bàn thờ gia tiên hoặc bàn thần tài thường là nước lã theo quan niệm dân gian. Bàn gia tiên có thể cúng nước trà. Đặc biệt, trong ngày giỗ kỵ một người thân, gia đình có thể đặt thêm loại nước mà người đó khi còn sống yêu thích. Ví dụ, nếu người đó sống thích nước trà, có thể dâng trà, nếu thích rượu, có thể rót rượu.
Thông tin trong bài mang tính tham khảo chiêm nghiệm!
