Khi nhắc đến Địa Tạng Bồ Tát, chúng ta không thể không nghĩ đến vị thiện tâm đã chứng bực Đẳng Giác sau nhiều kiếp trải qua. Ngài đã đưa ra lời nguyện rằng: "Nếu chưa độ hết chúng sanh, ta sẽ không chứng quả Bồ Đề. Và nếu địa ngục vẫn còn thọ khổ, ta sẽ không chịu thành Phật". Từ lời nguyện ấy, Địa Tạng Bồ Tát hiện thân trong nhiều hình thái để giúp đỡ chúng sanh trên con đường khổ đau của cuộc sống. Đó là lý do tại sao chúng ta có thể khen ngợi công đức vĩ đại của Ngài:
"Địa Tang Vương lập nhiều đại nguyện, Ðã trải bao biến chuyển tăng kỳ, Phân thân khắp chốn dạo đi, Quyết lòng độ chúng thoát thì trầm luân."
Địa Tạng Bồ Tát, hay Địa Tạng Vương Bồ Tát, là danh xưng được phiên âm từ tiếng Phạn, tượng trưng cho lòng từ bi và sức mạnh vững vàng của Ngài trong việc độ hóa chúng sinh. Từ giải thích của Kinh Địa Tạng, "Địa" biểu tượng cho sự dày chắc, "Tạng" biểu thị sự chứa đựng. Địa Tạng là vô cùng sâu sắc và chứa đủ khổ đau của tất cả sinh linh.
Trong Phật giáo, Địa Tạng Bồ Tát có một vị trí quan trọng, với sức mạnh và lòng từ bi vô tận. Ngài có mối quan hệ mật thiết với chúng sinh và đảm nhận vai trò giáo chủ cho mọi người trong một thời gian. Điều này chứng tỏ sức mạnh và đức độ của Ngài. Sức mạnh ở đây không chỉ là pháp lực và lòng từ bi, mà còn là phẩm chất và đạo hạnh của Ngài.
Bắt nguồn từ lời nguyện chưa thành Phật khi địa ngục chưa hết chúng sinh, Địa Tạng được coi là vị Bồ Tát mà chúng sinh dưới địa ngục gọi tới. Vì vậy, Ngài được biết đến là U Minh Giáo Chủ, một vị giáo chủ cõi U Minh, nơi chưa độ chúng sinh. Ngài dùng lòng từ bi và trí huệ để cảm hóa chúng sinh, đưa họ đến sự bình an và định hướng cuộc sống như con đường vĩnh hằng. Điều này phản ánh trong danh xưng Địa Tạng.
Bồ Tát Địa Tạng cũng là một vị Bồ Tát với tinh thần hiếu đạo cao cả. Trong nhiều kiếp trước, Ngài đã thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ và sẵn sàng làm mọi việc để đem lại phước lành cho họ. Ngài đã hy sinh, dùng cả cuộc đời để cầu nguyện và cứu độ cha mẹ của mình.
Ngoài ra, Địa Tạng cũng là vị chuyên cứu độ sinh linh, che chở cho người mẹ và trẻ em khi sinh nở, cũng như người lữ hành phương xa. Khi người đi xa gặp khó khăn, chỉ cần niệm danh hiệu Bồ Tát, Địa Tạng sẽ xuất hiện để giúp đỡ. Ngài sẽ dùng sức mạnh của mình để giúp người vượt qua mọi hiểm nguy, tìm ra con đường sáng suốt và an lành.
Địa Tạng Vương Bồ Tát có sức mạnh vô biên trải rộng khắp tam giới. Theo Kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện, ai tâm quy y, cúng dường và chiêm ngưỡng, đảnh lễ Bồ Tát sẽ nhận được nhiều lợi ích, không chỉ trong cuộc sống hiện tại mà còn sau khi qua đời. Kinh Địa Tạng đã liệt kê rõ những lợi ích, bao gồm: thành tựu quan trọng, trí huệ sáng suốt, thoát khỏi tai nạn và hiểm họa, xua tan tội lỗi và bệnh tật, được sự bảo hộ của linh thần; trong kiếp sau, thoát khỏi kiếp nô lệ và có thân xinh đẹp; với người thân đã qua đời, được siêu thoát và gặp lại người thân yêu.
Vì công đức và hạnh nguyện độ sanh vĩ đại của Bồ Tát Địa Tạng, Đức Phật Thích Ca đã khẳng định: "Xưng dương cùng tán thán, muôn kiếp không cùng tận".
Ngày nay, người Phật tử Việt Nam tưởng niệm ân đức sâu dày của Địa Tạng Bồ Tát vào ngày 30/7 âm lịch. Mỗi năm, chúng ta cùng nhau tụng niệm và tôn vinh vị Bồ Tát từ bi này.
