Thờ cúng Phật là một trong những tập tục tôn giáo quen thuộc của người Việt Nam. Người ta thường dâng hoa cúng Phật vào nhiều dịp lễ trong năm. Hoa dùng để dâng lên Phật cũng có những yêu cầu nhất định để bày tỏ sự kính trọng đối với Phật. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những loại hoa mà bạn nên dùng để dâng cúng Phật.
Tục và ý nghĩa của việc dâng hoa cúng Phật
Trong 10 món cúng dường được nhắc đến trong kinh Pháp Hoa, hoa tươi là món đứng đầu bởi nó là tinh túy của các loại thảo mộc, được thiên nhiên nuôi dưỡng và ưu ái. Khi hoa hé nở, tỏa hương ai cũng sẽ cảm thấy thư thái.
Dân gian quan niệm rằng, dâng hoa cúng Phật là đem sự thanh khiết, trang nghiêm lên Phật, Bồ Tát. Việc dâng hoa còn gọi là hiến hoa, rải hoa lên Phật đài, đạo tràng gọi là tán hoa. Hoa còn được xem như thân tâm của người Phật tử. Cúng hoa chính là thể hiện cho việc tu thân của người đó, tu thân tốt sẽ nhận được thiện báo trong tương lai. Ngoài ra, dâng hoa cúng Phật còn để thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với Phật, Bồ Tát.
Phật giáo ở Ấn Độ còn có tập quán xâu hoa thành tràng đeo lên cổ. Tuy nhiên, giới luật Phật giáo quy định không được dùng trang sức trên thân, nên các Tỳ kheo thường nhận vòng hoa rồi treo lên vách tường.
Xưa ở nước ta, người dân thường dâng hoa cúng đặt trong một chiếc đĩa nhỏ xinh, tùy vào mùa mà sẽ có đủ loại hoa khác nhau như hoa huệ, ngọc lan, hoa cúc, thược dược… Ngày nay hoa được cắm trong bình với đủ sắc rực rỡ, nhiều loại khác nhau.
Những loại hoa nên chọn để dâng cúng bàn thờ Phật
1. Hoa sen
Kinh Phật có ghi chép rằng, khi đức Phật đản sinh, dưới mỗi bước chân Ngài bước đi đều nở hoa sen. Chính vì thế mà hoa sen được mệnh danh là Thánh hoa trong Phật giáo, trở thành loài hoa cúng Phật phù hợp và trang nghiêm hàng đầu. Người ta còn vì von rằng, trái tim con người cũng như một đóa sen, khi Phật tính phát triển thì đóa sen đó sẽ nở ra.
Hoa sen mang màu sắc thanh khiết, nhẹ nhàng cùng với hương thơm dịu nhẹ. Không chỉ phù hợp trong những hoàn cảnh trang nghiêm mà hoa sen còn thể hiện được sức mạnh, niềm tin và nghị lực. Hoa sen chính là biểu tượng của một linh hồn thuần khiết, “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.
2. Hoa mẫu đơn
Mẫu đơn cũng là một loại hoa cúng Phật rất phổ biến. Hoa đại diện cho sự trong sạch, cao quý của người phụ nữ Việt. Loài hoa này còn được cho là sẽ mang đến những điều may mắn cho cả gia đình. Nhiều người tin rằng, đeo vòng cổ kết bằng hạt hoa mẫu đơn sẽ giúp bạn và gia đình tránh được những điều xui xẻo, không may xảy đến trong cuộc sống.
3. Hoa cúc đồng tiền
Nếu đang có ý định dâng hoa cúng Phật thì bạn có thể chọn hoa cúc đồng tiền. Đúng với tên gọi, loài hoa này khi cúng sẽ mang ý nghĩa mang về tiền tài, may mắn và thịnh vượng cho gia chủ. Không chỉ có vậy, hoa cúc đồng tiền còn biểu trưng cho tuổi thọ và sức khỏe.
4. Hoa cúc vàng
Nhắc đến các loài hoa dùng để cúng Phật, Bồ Tát không thể không nhắc đến hoa cúc vàng. Loài hoa mang tính biểu tượng cho sự trường thọ và sung túc về tài lộc. Không giống như những loài hoa khác, hoa cúc vàng từ khi nở rộ cho đến lúc ùa tàn thì cánh hoa vẫn không rơi rụng xuống đất, lá vẫn không rời cành. Chính bở điều này mà hoa biểu tượng cho các phẩm chất của con người như trung, tín, hiếu, nghĩa.
5. Hoa huệ
Một loài hoa với vẻ đẹp thanh tao, màu trắng, hương thơm dịu nhẹ rất thích hợp để dâng cúng Phật chính là hoa huệ. Hoa sẽ được bó thành từng nhánh từ 8 - 10 nhánh để đặt trên bàn thờ Phật hoặc bàn thờ tổ tiên. Hoa huệ mang ý nghĩa tái sinh, ngụ ý mang đến những điều tích cực, mới mẻ cho gia đình, cuộc sống.
6. Hoa mai
Hoa mai được biết đến là loài hoa gắn liền với ngày tết. Về vẻ đẹp và sự sang trọng của hoa mai là không thể bàn cãi. Nó toát lên sự sang trọng, tài lộc. Không chỉ để trang trí trong ngày tết, hoa mai cũng rất phù hợp để dâng cúng Phật vừa bày tỏ sự thành kính với Người, vừa mang đến sự may mắn, giàu sang cho gia chủ.
7. Hoa đào
Tương tự như hoa mai, hoa đào mang tính biểu tượng trong ngày Tết, nhất là ở miền Bắc. Dâng hoa cúng Phật bạn có thể chọn ngay một nhánh mai. Bạn có biết, loài hoa này được xem là kết tinh của ngũ hành (kim - mộc - thủy - hỏa - thổ), xua được ma quỷ, mang lại bình an cho mọi người. Ngoài ra hoa đào còn tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở.
8. Hoa địa lan
Họa địa lan rất phù hợp để dâng cúng Phật. Lý do là vì hoa mang vẻ đẹp thuần khiết, kiều diễm nhưng không quá lòe loẹt, hương thơm thoảng nhẹ dễ chịu. Tuy nhiên bạn lưu ý để tránh có sự nhầm lẫn, đó là địa lan có thể dâng cúng Phật nhưng phong lan thì không. Lý do là vì phong lan là loài treo trên cao, lửng lơ trong gió, toát lên nét phong lưu, không phù hợp với tính chất an tĩnh, trang nghiêm của việc thờ cúng.
9. Hoa Sala
Sẽ thật là thiếu xót khi nhắc đến các loại hoa cúng Phật mà lại bỏ qua hoa Sala. Loài hoa này gắn liền với câu chuyện Đức Phật nhập Niết bàn trong kinh Phật. Hoa Sala có cánh màu đỏ hoặc trắng, mùi thơm dịu nhẹ. Hoa biểu tượng cho sự sâu sắc và thấu hiểu. Hoa Sala nhắc nhở con người chúng ta phải luôn chuôi rèn bản thân, phải luôn có lòng trắc ẩn và thiện tâm với tất thảy mọi người, biết yêu thương nhiều hơn.
Một vài lưu ý khi dâng hoa cúng Phật
Dâng hoa cúng Phật là điều tốt, mang đến ý nghĩa nhân văn, tuy nhiên cũng cần có sự hiểu biết để việc thành tâm này không phạm vào những điều cấm kỵ.
- Trong cuốn Đà La Ni Tập Kinh có ghi rõ: “Hoa có mùi hôi, cây gai sanh hoa, hoa có vị đắng cay, hoa không có tên… đều không nên đem cúng”. Vì vậy, khi dâng hoa chỉ nên chọn những loài hoa thơm nhẹ, tinh chất hoa đẹp, màu sắc tao nhã, không quá sặc sỡ.
- Hoa dâng cúng Phật phải là hoa tươi, không bị héo úa, bị sâu mọt. Thêm nữa, không nên dùng hoa giả, hoa nhựa để dâng cúng lên Phật hay bàn thờ vì trông kém trang nhã, tươi mát.
- Không nên cắm quá nhiều loại hoa trong một bình vì nhiều màu sắc khác nhau sẽ làm mất đi sự trang nghiêm và thanh tao. Những loài hoa có màu trắng, vàng hoặc đỏ sẽ phù hợp hơn để dâng cúng.
- Tùy mùa, vùng miền mà có thể chọn dâng loại hoa phù hợp. Không cần cố chấp tìm đúng loại hoa mong muốn hoặc như đại đa số mọi người để dâng lên Phật. Chẳng hạn tháng 7 có thể dâng hoa huệ hoặc địa lan, đầu năm mới có thể dâng hoa cúc, cát tường…
Dâng hoa cúng Phật là một hoạt động giàu ý nghĩa trong đời sống tín ngưỡng của người Việt và nhiều nước khác trên thế giới. Không chỉ để bày tỏ lòng thành đối với chư Phật mà còn tích được công đức, mang đến sự bình an và may mắn trong cuộc sống. Với những loài hoa mà chúng tôi đã đề cập đến, bạn có thể dễ dàng chọn ra một loài hoa phù hợp để cúng Phật. Đừng quên những lưu ý đi kèm trong hoạt động này nhé.
