Xem thêm

Hành Bồ-tát từ nhân hướng quả: Thập tín, Thập trụ,Thập hạnh, Thập hồi hướng

Phap Ngo Thich
Hạnh Bồ-tát là một con đường tu tập với lộ trình rõ ràng: Thập tín, Thập trụ, Thập hạnh, Thập hồi hướng. Theo kinh Hoa nghiêm, niềm tin là yếu tố chủ đạo để bắt...

Hạnh Bồ-tát là một con đường tu tập với lộ trình rõ ràng: Thập tín, Thập trụ, Thập hạnh, Thập hồi hướng. Theo kinh Hoa nghiêm, niềm tin là yếu tố chủ đạo để bắt đầu tu tập. Niềm tin trong Phật là khởi đầu, vì Phật mang sự uy tín và tôn nghiêm cao cả. Đức Phật không hư vô, không dối gạt, và cuộc đời Ngài thật sự là một tấm gương cho loài người. Chính vì vậy, chúng ta có thể tin tưởng vào Phật và tin tưởng vào lời dạy của Ngài.

Đối với Bồ-tát, niềm tin cũng bao gồm tin vào Tăng đoàn. Tăng đoàn của Bồ-tát đã tạo ra nhiều công đức và đóng góp tích cực cho xã hội. Chúng ta có thể học theo những hành động đáng ngưỡng mộ của Tăng đoàn và tin chắc rằng con đường tu của Bồ-tát là con đường đúng đắn.

Bắt đầu từ Thập tín, Bồ-tát có niềm tin sâu sắc trong Phật, niềm tin trong giáo lý và niềm tin trong Tăng đoàn. Bồ-tát không chỉ đơn thuần là người tu tập phàm trần, mà còn quyết tâm phát triển trí tuệ và đức hạnh để đạt được quả vị Hiền thánh.

Trong quá trình tu tập, Bồ-tát có thể khó biết được danh hiệu và hình hài của chính họ, vì Bồ-tát xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau để giáo hóa chúng sanh. Mục tiêu cuối cùng của Bồ-tát là cầu giải thoát và đạt được quả A-la-hán, không tái sanh. Tuy nhiên, theo kinh Pháp hoa, nếu muốn trở thành Phật, chúng ta còn phải trải qua 52 cấp bậc của Bồ-tát, và khởi đầu là Bồ-tát Thập tín.

Bồ-tát Thập tín có niềm tin giống như niềm tin của Thanh văn, bao gồm niềm tin trong Phật, lời dạy của Phật và Tăng đoàn. Tuy nhiên, Tăng đoàn của Bồ-tát tích cực tạo công đức và khác biệt với Tăng đoàn của Thanh văn chỉ cầu giải thoát cho riêng mình.

Chúng ta tin tưởng vào Tăng đoàn của Bồ-tát, vì chúng ta thấy họ làm việc tốt cho xã hội và chúng ta muốn theo dõi và học hỏi từ họ. Chúng ta cũng tin vào lời dạy của Phật rằng phải hành Bồ-tát đạo mới có thể trở thành Phật, và không chỉ là hành Thanh văn đạo.

Để hành Bồ-tát đạo thành công, trụ tâm là yếu tố quan trọng nhất. Dù trong hoàn cảnh khó khăn và nghèo khổ, chúng ta cần trụ tâm chịu đựng và không bỏ cuộc. Qua quan sát, có thể nhìn thấy rằng những người tu hành Bồ-tát có tâm niệm giống nhau ban đầu, nhưng qua thời gian, những người tu có hướng đi lên, công đức tăng lên và trí tuệ sáng lên là những người đạt được quả vị Hiền thánh.

Người tu thấy rằng cuộc đời có ý nghĩa quan trọng mà người thường không nhận thấy và vượt qua những khó khăn và nguy hiểm mà người thường không làm được. Điều này giúp họ trở thành Thánh. Trên con đường tu, trí tuệ là yếu tố quyết định. Chúng ta cần có trí tuệ để biết cách tiếp cận chúng sanh, hiểu những gì chúng sanh nghĩ và mong muốn, và biết mình có thể đáp ứng hay không. Hành Bồ-tát đạo để có hiểu biết đúng đắn và có tiếp cận đúng người, đó là ý nghĩa của "Lớn mới biết".

Hành Bồ-tát đạo cũng đòi hỏi hiểu biết để không bị người khác làm hại. Bồ-tát có trí tuệ để biết rõ rằng ai cần được cứu độ và ai không cần. Mặc dù Phật độ chúng sanh, nhưng chỉ độ được những người có duyên với Ngài. Do đó, trước khi Phật vào Niết-bàn, Ngài đã nói rằng những người đáng độ đã được độ.

Tu theo con đường Bồ-tát cũng đòi hỏi hiểu biết để không phạm sai lầm và không làm những việc không đáng. Chúng ta cần hiểu rõ việc cần làm và biết rõ năng lực của những người chúng ta tiếp xúc. Chúng ta không nên giao việc cho những người không có khả năng làm và cần đợi người có khả năng mới giao việc. Điều này giúp tránh gây hại cho cả hai bên và đảm bảo công việc được hoàn thành tốt đẹp. Hiểu biết là yếu tố quan trọng để làm việc và phát triển trên con đường hành Bồ-tát.

Hành Bồ-tát đạo cũng là để có hiểu biết đúng đắn và có thể dạy người khác. Chúng ta cần truyền hiểu biết cho những người có duyên, để họ cũng có thể hiểu biết và hợp tác với chúng ta trong việc phát triển hạnh Bồ-tát và xây dựng Phật quốc. Điều này là cần thiết để đạt được thành tựu cuối cùng trong hành Bồ-tát đạo.

Hành Bồ-tát đạo không chỉ đem lại cho chúng ta hiểu biết đúng đắn mà còn giúp chúng ta xóa bỏ sự chấp chặt vào thành quả và vướng mắc với những người mà chúng ta đã cứu độ. Chúng ta cần tự tại và không vướng bận với hai yếu tố này. Hành Bồ-tát đạo giúp chúng ta trở về tánh sáng suốt và không vướng mắc vào những điều trần tục. Trí tuệ siêu tuyệt và sự tự tại giúp ta giải quyết thích hợp mọi tình huống và trở thành con đường cuối cùng của hành Bồ-tát đạo.

Hành Bồ-tát đạo có giai đoạn tu Thập hồi hướng, trong đó chúng ta vượt qua tam Hiền của Bồ-tát và bước qua thập Thánh thành Thập địa Bồ-tát. Đây là giai đoạn cuối cùng và thành tựu của hành Bồ-tát đạo.

1