Địa Tạng (Bồ tát), còn được gọi là Khất thoa để bá sa (Ksitigarbha) trong tiếng Phạn và Địa Tạng vương Bồ tát trong tiếng Trung Hoa, là một vị Chư Phật quan trọng trong đạo Phật. Vị Bồ tát này được sinh ra vào ngày 13 tháng 7 âm lịch.
Vị trí của Địa Tạng Bồ tát
Theo kinh Phật, Địa Tạng Bồ tát đóng trên cung trời Đao Lị, là cảnh trời thứ 2 trong 6 cõi trời của Dục giới, nằm trên đỉnh núi Tu Di cõi Diêm Phù Đề. Địa Tạng là một vị Bồ tát hiện thân trong Lục đạo, để cứu độ mọi chúng sinh từ trên trời cho tới địa ngục. Ngài được gọi là Đại nguyện, vì mong muốn cứu độ hết mọi chúng sinh trên thế gian.
Nhiệm vụ của Địa Tạng Bồ tát
Theo kinh Địa Tạng bản nguyện, khi đức Phật Thích Ca lên cung trời Đao Lị để thuyết pháp cho Thánh mẫu nghe, Ngài đưa ra phần chúc (dặn dò) cho Bồ tát Địa Tạng. Phật nói rằng: "Ta đem việc chúng sinh ở cõi trời và cõi người chưa thoát khỏi tam giới, lục đạo, còn bị ở trong nhà lửa. Hãy cậy ở Bồ tát Địa Tạng để không để chúng sinh ấy gặp khổ đau trong mọi nơi ác đạo". Địa Tạng Bồ tát được pháp danh từ Bồ tát chứng minh với sự phụ trách tận tụy cứu độ chúng sinh khỏi khổ đau trong lục đạo.
Vị trí của Địa Tạng Bồ tát trong các giới
Địa Tạng Bồ tát giáo hóa cho chúng sinh sống trong lục đạo Nhẫn nhịn, an nhiên bất động như đất lớn, tĩnh lặng mà sâu kín như tàng chứa những điều bí mật, nên gọi là Địa Tạng.
Trong Mật giáo, Bồ tát Địa Tạng còn được biết đến với mật hiệu Bi Nguyện Kim Cương hoặc Dữ Nguyện Kim Cương. Trong Kim Cương giới, Ngài là vị Bồ tát ở phương Nam có tên Bảo Sinh Như Lai. Trong Thai Tạng giới, Địa Tạng là vị Trung Tôn Địa Tạng Tát Đóa trong chín bậc tôn. Địa Tạng Bồ tát cũng là người cứu khổ và cứu nạn cho chúng sinh trong thời gian từ sau khi đức Thích Ca nhập Niết bàn cho đến trước khi đức Phật Di Lặc ra đời.
Hình tượng và biểu tượng của Địa Tạng Bồ tát
Bồ tát Địa Tạng thường hiện thân trong cõi người, cõi trời và cả địa ngục. Ngài có hình dạng đầu tròn, tay cầm viên ngọc quý và tay kia cầm tích trượng. Có thuyết cho rằng Địa Tạng Bồ tát là hóa thân của Diêm La Vương. Sau khi đức Thích Ca tịch diệt khoảng 1.500 năm, Địa Tạng Bồ tát được sinh ra trong một gia đình ở nước Tân La (nay là Triều Tiên) với họ Kim và niên hiệu là Kiền Giác. Ngài cắt tóc để đi tu vào năm 24 tuổi.
Bồ tát Địa Tạng thường dắt theo một con chó trắng giỏi đánh hơi và cưỡi thuyền để đến đất Giang Nam, phủ Trì Châu. Ngài tọa thiền trên đỉnh núi Cửu Hoa ở phía Đông huyện Thanh Dương, phủ Trì Châu suốt 75 năm. Rồi vào đêm 30 tháng 7 của năm Khai Nguyên thứ 6 thời Đường, Địa Tạng Bồ tát thành đạo khi đã 99 tuổi.
Đức Địa Tạng Bồ tát và vị Mẫn Công
Một quan trong triều là Mẫn Công, người luôn làm việc thiện và thường cúng trai cho 100 vị sư tăng. Một hôm, Mẫn Công lại thiếu một vị sư, nên đã lên núi mời Bồ tát Địa Tạng tới dự lễ. Bồ tát Địa Tạng đã xin một mảnh đất rộng bằng cái áo cà sa của mình, Mẫn Công đồng ý. Ngài cầm áo tung lên và che kín cả ngọn núi, khiến mọi người đều vui mừng.
Con trai của Mẫn Công rất ngưỡng mộ Bồ tát Địa Tạng và đã xin được xuất gia theo Ngài, trở thành Hòa thượng Đạo Minh. Mẫn Công sau đó cũng tự nguyện thoát tục và theo con trở thành Hòa thượng Đạo Minh. Do đó, ngày nay chúng ta thường thấy hai pho tượng Địa Tạng Bồ tát đứng hai bên, theo dấu tích đó. Ngoài ra, có một điện gọi là Nhục Thân nằm trên núi Cửu Hoa, được truyền rằng đó là nơi Bồ tát Địa Tạng tọa thiền thành đạo. Điện này đã dần trở thành chùa, còn được gọi là Địa Tạng Vương cung. Để đến được chùa, người ta phải vượt qua 81 bậc đá vô cùng nguy hiểm. Nơi đó còn lưu giữ rất nhiều di tích của Bồ tát Địa Tạng.
Lục Địa Tạng - Sáu danh hiệu của Địa Tạng Bồ tát
Bồ tát Địa Tạng được biết đến với sáu danh hiệu gọi là Lục Địa Tạng, bao gồm:
- Đầu đà Địa Tạng - hóa thân ở địa ngục, tay cầm tràng phan hình đầu người.
- Bảo châu Địa Tạng - hóa thân trong đạo Ngã quỷ, tay cầm bảo châu (ngọc quý).
- Bảo ấn Địa Tạng - hóa thân trong đạo Súc sinh, duỗi tay kết bảo ấn Như ý.
- Trì Địa Tạng - hóa thân trong đạo A tu la, thường hai tay nâng quả đất, biểu hiện cho sự nâng đỡ, ủng hộ A tu la.
- Trừ cái chướng Đại Tạng - hóa thân trong nhân loại, trừ 8 món khổ che lấp nhân loại.
- Nhật quang Địa Tạng - hóa thân trong cõi Trời, ánh sáng soi tỏ Ngũ suy của người và trời mà diệt trừ mọi phiền não.
Kinh Liên hoa tam muội miêu tả về Địa Tạng Bồ tát như sau: "Địa Tạng Bồ tát có hiệu là Thắng quân Địa Tạng, đầu đội mũ trụ, mặc áo giáp Đà la ni, đeo con dao lớn Kim cương trí, vác cành phướn Phát âm tu hành, cầm thanh gươm Trảm ác nghiệp phiền não quân. Hai bên tả hữu có hai đồng tử là Chướng thiện và Chướng ác đứng hầu". Đó là hình ảnh của Địa Tạng Bồ tát, mạnh mẽ và dũng mãnh, đánh phá những điều tàn ác để khôi phục sự quang minh và từ thiện.
