kinh nikaya , với nội dung rất thiết thân và dễ hiểu, bao gồm các bài giảng về giáo lý Phật đà, cung cấp nền tảng căn bản cho các tín đồ Phật giáo. Ta có thể phân chia thành năm phần chính gọi là Nikayas. Bài viết này sẽ tập trung vào Đại tạng kinh Nikaya, phần quan trọng nhất trong các phần của Kinh tạng.
Trường bộ kinh (dīgha-nikāya)
Trường bộ kinh là phần đầu tiên trong Kinh Nikaya và bao gồm 34 bài kinh. Đây là những bài kinh tương đối dài, nên được gọi là Trường Bộ Kinh. Trong Kinh Trường bộ Pali, có những bài kinh quan trọng như Kinh Phạm võng, Kinh Sa-môn quả, Kinh Đại duyên, Kinh Đại Bát-niết-bàn và Kinh Giáo Thọ Thi-ca-la-việt, nhằm nhắc nhở về bổn phận của con người.
Trung bộ kinh (Anūguttara-nikāya)
Tiếp theo là Trung bộ kinh, gồm 152 bài kinh ngắn. Trong Kinh này, Đức Phật trình bày chi tiết về Tứ niệm xứ, rất phù hợp với việc tu tập Vipassana của các hành giả thiền.
Tương ưng bộ kinh (Samyutta-nikāya)
Tương ưng bộ kinh là bộ kinh thứ ba trong Kinh Nikaya. Bộ kinh này gồm các bài kinh ngắn và được sắp xếp theo từng loại chủ đề, gọi là Tương Ưng. Với tổng cộng 56 Tương Ưng, chia thành 5 Thiên, thuộc 5 tập riêng biệt là Thiên Có Kệ, Thiên Nhân Duyên, Thiên Uẩn, Thiên Sáu Xứ và Thiên Đại Phẩm.
Tăng chi bộ kinh (Anguttara-nikāya)
Tăng chi bộ kinh là bộ kinh thứ tư, được sắp theo pháp số từ một pháp đến mười một pháp, phân thành 11 chương. Tổng cộng có 2.308 bài kinh, nhưng số này có thể khác nhau do tính toán theo số đoạn hay số phẩm.
Tiểu bộ kinh (Khuddaka-nikāya)
Tiểu bộ kinh là phần cuối cùng trong Kinh Nikaya, với 15 tác phẩm độc lập. Trong số này, đáng chú ý là Dhammapada (Pháp Cú) và Jatakas (Kinh bổn sanh). Pháp Cú là tập hợp những câu dạy ngắn gọn nhưng ý nghĩa, trong khi Jataka chứa hơn năm trăm câu chuyện dân gian với tính nghệ thuật và giáo dục cao.
Đây là một số thông tin sơ lược về Kinh Nikaya và những phần quan trọng của nó. Hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Kinh tạng Nikaya và giáo lý Phật đà.
