Bồ tát Quán Thế Âm, một hình tượng quen thuộc trong đạo Phật, thường được thể hiện dưới hình dáng một người phụ nữ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng Bồ tát này không thuộc giới tính nam hay nữ. Quán Thế Âm linh thiêng hiện hữu theo nhu cầu cứu độ của chúng sanh.
Trong tác phẩm văn học Tây du ký nổi tiếng, Quán Thế Âm thường được miêu tả là một nữ thần xinh đẹp, tốt bụng, với tay cầm bình cam lộ và tay kia cầm cành dương liễu, biểu tượng của sự cứu khổ cho chúng sinh.
Theo cuốn Phật pháp tại thế gian của Hòa thượng Thích Thanh Từ, Bồ tát Quán Thế Âm không phân biệt giới tính. Ngài hiện hữu dưới hình dạng nam hay nữ tùy thuộc vào nguyện vọng cứu độ của những người tìm đến. Điều này giúp ngài có thể đáp ứng mọi nhu cầu và cứu độ tất cả chúng sinh.
Vậy tại sao hình tượng của Quán Thế Âm thường được tượng trưng dưới dạng một phụ nữ? Theo Hòa thượng Thích Thanh Từ, trong văn hóa truyền thống của người Việt, cha thường được hiểu là người nghiêm khắc, nghiêm trang, trong khi mẹ thì dịu dàng và yêu thương con cái. Do đó, để tưởng nhớ lòng từ bi và sự dịu dàng của mẹ, Quán Thế Âm thường được tượng trưng là một người phụ nữ.
Tuy nhiên, Quán Thế Âm không chỉ biểu thị tình thương như người mẹ mà còn mang trong mình tình yêu thiêng liêng của cha. Ngài luôn an ủi, nhắc nhở và đem lại niềm vui cho tất cả chúng sinh. Quán Thế Âm là biểu tượng của lòng từ bi và sự hạnh đại từ bi. Ngài chẳng ngại bất cứ tiếng than nào, nỗi khổ nào, luôn sẵn sàng đến để cứu vớt.
Quán Thế Âm Bồ tát thường được hình dung là người nữ.
Bình cam lộ và cành dương liễu trong tượng Quán Thế Âm mang một ý nghĩa sâu sắc. Kinh Phổ Môn có câu "Nam mô thanh tịnh bình, thùy dương liễu Quan Âm Như Lai cam lộ sái tâm nguyện". Đây là lời nguyện của Quán Thế Âm: bình thanh tịnh đựng nước cam lộ, nhờ cành dương liễu, tâm hồn con người trở nên mát mẻ. Nước cam lộ biểu trưng cho lòng từ bi, lan tỏa tình thương đến tất cả chúng sinh. Bình cam lộ tượng trưng cho giới đức, một yếu tố quan trọng trong việc chứa đựng lòng từ bi.
Cành dương liễu yếu mềm, dẻo dai, không dễ vỡ, biểu thị đức nhẫn nhục. Để truyền tải lòng từ bi cho mọi người, chúng ta cần có nhẫn nhục. Khi gặp khó khăn, khi gặp những người không đồng quan điểm, hãy cố gắng kiềm chế và hòa giải để giúp đỡ nhau, phục vụ cuộc sống.
Bồ tát Quán Thế Âm là một biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc về lòng từ bi và tình thương. Dưới hình dạng nam hay nữ, ngài luôn hiện hữu để cứu độ và an ủi chúng sinh. Ngài là một nguồn cảm hứng để chúng ta học tập và truyền tải tinh thần từ bi, hạnh phúc và hòa bình cho mọi người trong cuộc sống này.
