Nước chấm chay là một loại gia vị truyền thống của Việt Nam dùng kèm với nhiều món ăn Việt! Với hương vị ngọt, mặn, chua và lên men, nước chấm chay chính là sự lựa chọn tốt nhất.
Tôi đã từng sử dụng công thức này cho nước chấm chay chay từ lâu rồi. Tôi luôn để một lon nước chấm chay trong tủ lạnh, có thể là phiên bản dùng nước tương hoặc phiên bản dùng nước mắm chay.
Sự khác biệt giữa nước mắm chay và nước chấm chay?
Rất nhiều người thường gọi loại nước này là "nước mắm chay". Tuy nhiên, có một sự khác biệt rõ ràng giữa nước mắm thông thường (nước mắm chay) và nước chấm chay. Nước mắm chay là loại nước mắm chay khá đơn giản, chỉ có muối và quá trình lên men chay, trong khi nước chấm chay thêm đường, tỏi, nước, ớt và nước cốt chanh.
Nước chấm chay là loại nước kèm điểm tô cho món ăn Việt Nam sau khi đã hoàn thành. Nó có hương vị ngọt, mặn, chua và cay.
Một loại nước chấm chay thông thường khác mà gia đình tôi thường dùng là nước mắm pha với ớt cắt nhỏ. Loại nước này được dùng để ngâm cá, hải sản hoặc thịt luộc kèm với các món khác. Nó không được dùng để trộn lên cả món như nước chấm chay.
Bắt gặp nước mắm chay chay tại đâu?
Tôi thường tìm thấy nước mắm chay chay tại một số nơi sau:
- Coven Hamilton
- Các cửa hàng tạp hóa Việt Nam địa phương:
- B&T Food ở Hamilton (đường Queen St)
- B&T Food ở Kitchener (đường King St E)
- Nhà hàng chay Việt Nam địa phương (như nhà hàng Đại Bỉ Chay)
Tôi chắc chắn bạn cũng có thể tìm thấy ở những nơi tương tự tại Toronto, tuy nhiên tôi không thường sống ở thành phố này từ khi chuyển đến Hamilton nên không biết những sản phẩm thông thường đang có sẵn ở cửa hàng. Vegan Supply cũng có một loại, tuy không cùng thương hiệu nhưng cũng là một loại nước mắm chay chay vegan.
Không phải tất cả siêu thị Á-Âu đều có nước mắm chay, tôi thấy các cửa hàng nhỏ hơn tại các cộng đồng Việt Nam (đặc biệt là cộng đồng Phật tử) thường có nước mắm chay hơn.
Nếu không tìm được nước mắm chay chay?
Trong suốt nhiều năm, nước mắm chay chay không có sẵn cho tôi, vì vậy gia đình tôi đã tự nấu một phiên bản vegan bằng nước tương. Tôi đã thấy một số người tự chế nước mắm chay chay vegan bằng cách sử dụng nước tương, nước cam và rong biển. Tuy nhiên, đối với tôi, điều đó có vẻ quá phức tạp, vì vậy tôi thích mua sẵn.
Eddie thích phiên bản dùng nước tương hơn, còn tôi thì thích cả hai. Gia đình tôi luôn để phiên bản dùng nước tương trong tủ lạnh để phục vụ khi chúng tôi đến thăm! Riêng tôi thấy một số món ăn ngon hơn khi dùng phiên bản nước mắm chay, như bánh ướt hay bánh cuốn.
Tuy nhiên, một số món ăn thật sự khác biệt khi dùng phiên bản nước mắm chay chay. Gỏi cuốn, bánh xèo, cơm tấm... đôi khi bạn chỉ cần thưởng thức hương vị men chua thâm của nước mắm chay chay thôi!
Nước chấm chay chay có thể lưu được bao lâu?
Dẫu có thể không đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, nhưng tôi thường để nước chấm chay trong tủ lạnh mãi mãi. Chúng tôi thường ăn hết trong khoảng một tháng và sau đó tôi sẽ làm một lần mới trong một lon sạch để tiết kiệm.
Sự kết hợp giữa nước sôi, đường và muối có nghĩa là nước chấm chay có thể được lưu trữ trong tủ lạnh trong thời gian dài. Chuẩn bị nước chấm chay của bạn bằng một thớ muỗng cắt rất sạch, dao, cối xay và lọ đã được khử trùng để làm cho nó lưu trữ lâu hơn.
Tôi thường làm công thức đầy đủ cho nước chấm chay và luôn để nó sẵn trong tủ lạnh! Tuy nhiên, nếu bạn không ăn món Việt thường xuyên như tôi, bạn có thể thấy cách làm nửa công thức là phù hợp hơn.
Nước chấm chay kèm với những món gì?
- Bánh cuốn chay (bánh cuốn lăn chay với nhân mặn)
- Bánh Xèo chay (bánh xèo Việt Nam giòn rụm)
- Chả giò chay (chả giò Việt Nam chiên giòn)
- Cơm Tấm (cơm tấm với thịt nướng chay hoặc chả chay)
- Bún Chả Giò Chay (mì trộn với chả giò)
Cập nhật công thức vào ngày 24 tháng 10 năm 2021