Phóng sinh - Hành động thiện nguyện từ lòng bi từ Phật
Phóng sinh, một cụm từ không còn xa lạ với chúng ta. Đơn giản, phóng sinh có thể hiểu là giải thoát, cứu rỗi những con vật bị giam cầm hoặc sắp bị lấy mạng sống. Theo quan niệm Phật giáo, phóng sinh là cách cứu rỗi người và các sinh vật khác. Hành động này thể hiện tấm lòng từ bi của người Phật tử, và trong đạo Phật hiện nay, nó được xem như một phương tiện tu tập, nuôi dưỡng tình yêu từ bi của mỗi con người.
Nghi thức phóng sinh - Quy trình thực hiện theo đạo Phật
Nghi thức phóng sinh có thể thay đổi tùy thuộc vào văn hóa, tôn giáo và quy mô thực hiện. Tuy nhiên, quy trình phổ biến khi thực hiện phóng sinh trong Phật giáo như sau:
Chuẩn bị:
Trước khi thực hiện nghi thức phóng sinh, cần chuẩn bị một hoặc nhiều con cá sống, thường là cá vàng hoặc cá chép. Những con cá được chọn phải khỏe mạnh và phù hợp để thả tự nhiên trong môi trường nước.
Lễ trì:
Đây là phần lễ quan trọng trong quá trình phóng sinh. Một nhóm người tham gia nghi thức bao gồm quý thầy hoặc những người có kiến thức về Phật giáo sẽ dẫn đầu buổi lễ. Họ có thể thực hiện những bài kinh, giải thích ý nghĩa và hướng dẫn người tham gia thực hiện đúng cách.
Cầu nguyện và tụng kinh:
Sau phần lễ trì, nhóm người tham dự cùng nhau cầu nguyện và tụng kinh để tạo tâm miện và tinh thần tốt trong quá trình phóng sinh. Một số bài kinh phổ biến như Kinh Đại Bi, Kinh Bát Nhã, Kinh A Di Đà Phật.
Phóng sinh:
Khi cầu nguyện đã hoàn thành, nhóm người tham dự sẽ thả cá vào môi trường nước tự nhiên như sông, hồ, ao, biển,... Thông thường, việc thả cá sẽ đi kèm với lời cầu nguyện.
Quy y Tam Bảo:
Sau khi phóng sinh xong, để khép lại buổi lễ, có thể thực hiện quy y tam bảo bằng cách thực hiện ba quy y: quy y Đức Phật, quy y Đạo và quy y Tăng. Điều này đại diện cho sự kết nối với giáo pháp, nguyện vọng trở thành người có đạo và trường tồn giữa thiên nhiên và đạo pháp.
Văn khấn phóng sinh - Lời cầu nguyện và bài kinh cầu an
Văn khấn 1:
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Chúng sanh nay có bấy nhiêu, Lắng tai nghe lấy những lời dạy răn. Các ngươi trước lòng trần tục lắm, Nên đời nay chìm đắm sông mê. Tối tăm chẳng biết làm lành, Gây bao tội ác, lạc vào trầm luân. Do vì đời trước ác tâm, Nên nay chịu quả khổ đau vô cùng. Mang, lông, mai, vẩy, đội sừng, Da trơn, nhám, láng, các loài súc sanh. Do vì ghen ghét, tham sân, Do vì lợi dưỡng hại người làm vui. Do vì gây oán chuốc thù, Do vì hại vật, hại sanh thỏa lòng. Do vì chia cách, giam cầm, Do vì đâm thọc chịu bao khổ hình. Cầu xin Phật lực từ bi, Lại nhờ Phật tử mở lòng xót thương. Nay nhờ Tăng chúng hộ trì, Kết duyên Tam bảo thoát vòng khổ đau. Hoặc sanh lên các cõi trời, Hoặc liền thức tỉnh về nơi cõi lành. Hoặc sanh lên được làm người, Biết phân thiện ác, tránh điều lầm mê. Chúng sanh Quy y Phật, Chúng sanh Quy y Pháp, Chúng sanh Quy y Tăng. Hôm nay là ngày ………………….. tháng ……………………..… năm 2023 Con tên: ….……………………………………………….. Trú tại: …………………………………………………….
Gia đình các con làm lễ và các con đã làm lễ cứu chúng sinh …………………… giờ hôm nay con hứa sẽ thả chúng. Con cầu xin chư Phật gia niệm để các con có thể làm lời nguyện Phật Pháp với chúng sinh. Hết tất cả chúng sinh đây, nhờ duyên cứu giúp này, nguyện cho tương lai, đi đến nơi nào cũng có thể thực hiện công hạnh bồ đề: “Truyền tâm từ bi, hộ trì Tam Bảo, đưa Phật pháp lan ra toàn thế gian”. Một nguyện nguồn linh thường trong lặng. Hai nguyện tạng thức dứt lăng xăng. Ba nguyện khối nghi đều tan nát. Bốn nguyện trăng định mãi tròn đầy. Năm nguyện pháp trần không khởi diệt. Sáu nguyện lưới ái lìa buộc ràng. Bảy nguyện suy nghĩ hành Thập Địa. Tám nguyện nghe suốt bỏ Tam Thiên. Chín nguyện tâm vượn thôi nhảy nhót. Mười nguyện ý ngựa dứt cương yên. Mười một nguyện mở lòng nghe Phật dạy. Mười hai nguyện mến thích Tổ Sư Thiền. Con xin phóng sinh ……………………. cầu cho bổn mạng bình an, nội ngoại hưng long, nghiệp chướng tiêu trừ (hoặc quý gia chủ có thể cầu mong những điều thiện lành). Con cũng muốn hồi hướng công đức tốt đẹp nhất, xin tha thứ cho mọi tội lỗi xuất phát ở trong thủy kiếp, vì con và gia đình, đã giam cầm họ, cũng như tuyệt mạng chúng sinh khác, hưởng phúc lớn hơn, sẽ giúp đỡ con cùng gia đình, tránh khỏi quả báo phải giam cầm hoặc làm tổn thương về thân thể tính mạng, bởi những ác nghiệp trước đây con và gia đình đã tạo. Con muốn hồi hướng đến gia đình của con được hưởng phúc lớn khi mọi người không phạm vào ác duyên, không thực hiện những việc xấu, không để ác nghiệp trói buộc, không bị tổn thương về thân thể và tính mạng. Hồi hướng đến cha và mẹ cùng mọi thành viên trong gia đình được sức khỏe, thọ mạng được dài, hưởng duyên lành sống theo chính Pháp Phật.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Văn khấn 2:
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nguyện đem lòng thành kính. Gởi theo đám mây hương. Phưởng phất khắp mười phương. Cúng dường ngôi tam bảo. Thề trọn đời giữ đạo. Theo tự tánh làm lành. Cùng pháp giới chúng sanh. Cầu Phật từ gia hộ. Tâm bồ đề kiên cố. Xa bể khổ nguồn mê. Chóng quay về bến giác. Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Kính bạch chư vị Đại Giác ba đời hùng sư tác đại chứng minh. Hôm nay có thiện nhân (tín nữ/tín nam) thế danh là …………….………… phát tâm mua chuộc mạng các chúng sanh chim để phóng thích. Con kính mong chư Phật chứng giúp con, đệ tử con tên là ……………… sống tại ………………………. Con một lòng tôn kính chư Phật, ơn Pháp diệt khổ như Đức Phật đã phán thuyết, tôn kính chư Tăng không phạm hạnh, đang thực hiện lời Đức Phật dạy bảo, xin Thánh quả giác ngộ và ban phước điền giúp nhân thiên. Đệ tử con vâng lời Đức Phật dạy bảo, phát tâm giác ngộ và cứu giúp chúng sinh. Con mua mạng tất cả các (gọi tên loài) này, để chúng ra khỏi sự giam cầm bó buộc, cứu chúng thoát khỏi nghiệp ác sát mạng, con nguyện hướng cầu giúp chúng, được hết nghiệp chướng, mau tránh khởi nghiệp thành súc sinh, nương nhờ oai đức Tam Bảo, sớm được trở về cõi người, có được Tam Bảo, tu theo giáo Pháp của Phật, đem đến lợi ích hạnh phúc cho tự thân, đem giáo Pháp của Phật, làm lợi ích cho chúng sinh. Con xin hướng nguyện, kết duyên pháp độ cùng với các này, luôn trợ duyên cùng nhau tinh tấn tu hành theo giáo pháp của Đức Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử. Con cũng xin hồi hướng công đức lành này, để sám hối hết thảy các tội nghiệp, từ vô thủy kiếp, mà con và gia đình, đã giam cầm trói buộc, cũng như sát mạng chúng hữu tình, nguyện phúc lành này, sẽ giúp con và gia đình, tiêu trừ được quả báo bị giam cầm, bị tổn hại đến thân thể tính mạng, do các ác nghiệp mà con và gia đình đã gây tạo. Con xin hồi hướng cho gia đình của con được đầy đủ phúc lành, mọi người không phạm vào ác duyên, không làm những việc xấu, không bị ác nghiệp cầm tù, không gây hại đến thân thể và tính mạng. Hồi hướng để cha, mẹ cùng mọi thành viên của gia đình có sức khỏe, thọ mạng được dài cũng như đủ duyên lành tu hành theo chính Pháp Phật. Con xin chư Phật chứng giám giúp con, gia bảo cho con và tất cả chúng, theo nguyện hồi hướng của con. Cúi mong Tam Bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng đạo tràng này chứng minh gia hộ, cứu giúp cho các chúng sanh này luôn tin sâu Tam Bảo, thoát kiếp trầm luân, mạng căn dứt thác sanh vào đường lành, gặp chánh pháp tu hành sớm được giác ngộ giải thoát. Ngưỡng nguyện trên tam bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng chứng minh gia hộ.
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường! Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Hy vọng với những chia sẻ hữu ích trên đây sẽ giúp ích cho bạn đọc hiểu rõ hơn về hành động phóng sinh cũng như nghi thức và văn khấn phóng sinh đầy đủ nhất. Đây là hoạt động ý nghĩa mang tính nhân văn cần được nhân rộng và phát huy, đặc biệt đối với giới trẻ để nuôi dưỡng tâm từ bi và hướng thiện trong cuộc sống.