Thờ Thổ Công - Tín ngưỡng không thể thiếu trong gia đình Việt
Dù hầu như nhà nào cũng thờ Thổ Công và Thần Tài, không mấy ai biết về nguồn gốc và ý nghĩa thật sự của vị thần này. Thổ Công, Thần Tài và ông Táo đều là các vị thần từ truyền thống Đạo giáo của Trung Quốc. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chúng được kết hợp với tín ngưỡng thờ cúng bản địa và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt.
Thờ phụng tổ tiên và thờ Thổ Công là hai nghi thức quan trọng trong tín ngưỡng gia đình của người Việt. Thổ Công có vai trò quản gia, trông coi gia cư và định sự họa phúc cho gia đình. Qua việc thờ cúng Thổ Công, người ta không chỉ bày tỏ lòng biết ơn đối với các vị thần săn sóc gia đình mình mà còn mong muốn được bảo vệ và tránh xa ma quỷ.
Cách bày trí bàn thờ Thổ Công
Bàn thờ Thổ Công là một phần không thể thiếu trong gia đình đã theo đạo Thần. Thông thường, bàn thờ Thổ Công được đặt ở gian bên, cạnh bàn thờ tổ tiên. Tuy nhiên, ở những gia đình không có bàn thờ tổ tiên, bàn thờ Thổ Công có thể được đặt ở gian chính giữa nhà. Bàn thờ Thổ Công không cầu kỳ, đơn giản hơn bàn thờ tổ tiên. Nó thường gồm một chiếc hương án kẻ liền với hậu tường gian.
Trên hương án của bàn thờ Thổ Công, có thể thấy một chiếc mâm nhỏ giống như mâm trên bàn thờ tổ tiên và ba đài rượu với nắp đậy. Đằng sau chiếc bàn nhỏ đó, có thể thấy bài vị Thổ Công hoặc một cổ mũ gồm ba chiếc, mũ đàn bà ở giữa và hai mũ đàn ông ở hai bên. Tuy nhiên, cũng có nhà chỉ thờ một chiếc mũ.
Đằng trước bàn nhỏ là bình hương hoặc đỉnh trầm, hai bên là đồi nến và đồi ống hương. Dù bàn thờ có giản dị như thế nào, nó vẫn biểu lộ sự thành kính của gia chủ đối với vị thần trông coi gia cư.
Cúng Thổ Công - Nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng gia đình
Cúng Thổ Công thường được tiến hành vào những ngày giỗ, tết, ngày dằm và mùng 1. Lễ cúng có thể là cúng chay hoặc cúng mặn, tùy thuộc vào quyết định của gia chủ. Trong những ngày cuối năm, ngày mồng một và ngày rằm âm lịch, người ta thường cúng chay với đồ lễ gồm giấy vàng, giấy bạc và trầu nước hoa quả. Tuy nhiên, cũng có nhà cúng mặn, đặt rượu và đồ lễ khác như xôi, gà hoặc chân giò, thậm chí là một bàn cỗ.
Ngoài ra, trong mọi trường hợp làm lễ cáo gia tiên, cúng Thổ Công là một phần quan trọng và gia chủ cũng khấn cầu sự phù hộ của vị thần này. Trong lời khấn, người ta thường gọi ba vị thần linh ghi trong bài vị: "Động trù tư mệnh Táo phủ thần quân, Thổ địa Long mạch tôn thần, Ngũ Phương ngũ thổ Phúc đức chính thần".
Nguồn ảnh: Link
Đọc thêm: Công Viên nghĩa trang Thiên Đức
Tin ngưỡng thờ cúng Thổ Công không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng mà còn là sự biểu lộ lòng thành và lòng biết ơn đối với vị thần trông coi và bảo vệ gia đình.