Mục Kiền Liên là một trong mười đại đệ tử của đức Phật Thích Ca. Ngài được biết đến như một trong những Tôn giả tài ba và nổi tiếng trong kinh điển với hai điển tích nổi bật: Xuống Địa ngục cứu mẹ, bà Thanh Đề và minh chứng sống về sức mạnh tuyệt đối của Định nghiệp.
Thực tế về Mục Kiền Liên Bồ Tát
Thực ra, Tôn giả Mục Kiền Liên không chỉ tồn tại dưới hình thân ngài A La Hán mà còn là một bậc Bồ Tát thị hiện như Thanh Văn để tu Bồ Tát hạnh. Ngài từng sử dụng sức thần thông của mình để tìm đến Cực Lạc, nhưng không thành công. Thay vào đó, ngài đã lạc đến thế giới của Phật Tu Di Tướng. Nơi đây, ngài đã gặp Phật đang thuyết pháp và hiện thân lớn bằng núi Tu Di để tỏ lòng kính trọng và xin Phật đưa mình trở lại quốc độ Ta Bà.
Đệ Nhất Thần Thông Mục Kiền Liên Bồ Tát
Trong số mười đại đệ tử của Phật, Mục Kiền Liên được coi là bậc có thần thông vượt trội. Ngài thường sử dụng phép thần thông để dễ dàng nhiếp phục người khác. Tuy nhiên, pháp căn bản của sự giải thoát không phải chỉ là thần thông. Với nghiệp lực con người, thần thông không thể giải cứu. Dù đã từng bị Phật quở trách, ngài vẫn sử dụng phép thần thông như một phương tiện.
Đệ nhất thần thông cũng không thể thắng được định nghiệp, một trong Tam năng tam bất năng của Chư Phật. Chư Phật có khả năng biết tận nghiệp tánh của chúng sanh, nhưng không thể độ những chúng sanh vô duyên. Chư Phật cũng có thể độ vô lượng chúng sanh, nhưng không thể độ hết chúng sanh giới. Do đó, dù sức người cố nhiên có hạn, sức Phật cũng không phải là toàn năng.
Cứu dòng họ Thích
Một ví dụ về sự vô thức của định nghiệp là khi vua Lưu Ly tấn công dòng họ Thích, Đức Thế Tôn đã can ngăn ba lần nhưng không thành công. Tôn giả Mục Kiền Liên không hiểu tại sao Phật không cứu độ hàng tộc này. Đức Phật giải thích đó là quy luật định nghiệp, không thể can thiệp. Tôn giả không tin vào điều này và sử dụng thần thông để giấu năm trăm người họ Thích trên cung trời. Tuy nhiên, khi vua Lưu Ly dẹp xong hàng Thích Chủng, năm trăm người này cũng đều chết. Đây là một bằng chứng cho thấy sức mạnh định nghiệp.
Mục Kiền Liên không thoát khỏi định nghiệp
Trong thời đức Phật, ngài Xá lợi phất và Mục Kiền Liên là hai cánh tay đắc lực của đức Phật. Cả hai đã làm cho ngoại đạo kính sợ. Xá lợi phất sử dụng trí tuệ để chinh phục ngoại đạo, còn Mục Kiền Liên sử dụng thần thông để chế phục. Điều này khiến nhiều người ngoại đạo căm ghét Mục Kiền Liên và tìm cơ hội để hại ngài.
Một lần trên đường trở về sau khi hóa độ, Mục Kiền Liên bị bọn đồ đệ của phái lõa hình tấn công. Bọn này hỏi Xá lợi phất liệu phái chánh mạng có sa môn không. Xá lợi phất đáp: "Chúng chánh mạng sa môn không, chúng Thích ca sa môn có. Nếu A la hán còn tham ái là không có kẻ ngu si." Bọn lõa hình không hiểu ý và để cho Xá lợi phất đi. Tuy nhiên, khi hỏi Mục Kiền Liên, ngài đáp lại với giọng đanh thép. Bọn lõa hình tức giận và đánh ngài bất tỉnh.
Khi Xá lợi phất tìm Mục Kiền Liên, ngài thấy ngài bị thương và máu chảy. Xá lợi phất đưa Mục Kiền Liên trở về tinh xá để chữa trị. Đại chúng tò mò hỏi vì sao Tôn giả lại chịu thiệt thò, Mục Kiền Liên đáp: "Khi nghiệp lực đến, chỉ một chữ thần còn không thể nhớ, huống là phát thông." Sau đó, Tôn giả Mục Kiền Liên nhập Niết bàn.
Khi vua A xà thế nghe tin Mục Kiền Liên bị hại, ngài phẫn nộ và truy nã bọn lõa hình. Khi có tên nào bị bắt, người ta đẩy sống vào hầm lửa. Sau khi hỏa táng Mục Kiền Liên, Xá lợi phất, Mã Túc và Mãn Túc đem di cốt của Ngài đến trình Phật. Phật tập họp chúng Tỳ kheo lại và dạy: "Hãy chiêm ngưỡng hài cốt của Mục Kiền Liên. Đã mang sắc thân, chắc chắn còn có nghiệp phải trả. Nhục thể phải chịu vô thường. Do đó, sinh tử, trả nghiệp là chuyện thường tình. Khi xả báo thân con người nên giữ tâm hồn không mê muội, oán thù, sân hận. Trong các nghiệp, Cận tử nghiệp là nghiệp nặng nhất. Mục Kiền Liên vì tuyên dương giáo pháp mà tử nạn, đó là một vinh dự đáng cho tất cả noi gương".
Điển tích Bồ Tát Mục Kiền Liên vào Địa ngục cứu bà Thanh Đề và sự ra đời của kinh Vu Lan Báo Hiếu
Mục Kiền Liên không chỉ nổi tiếng với sự thần thông mà còn là một Bồ Tát hiếu đạo. Một ngày nọ, hồi khi đang đi khất thực, ngài tình cờ gặp một ngôi nhà bán bánh không có lá để bọc bên ngoài. Thấy chủ quán không cúng dường thức ăn, ngài đã chờ đợi để tạo điều kiện cho bà này gieo công đức. Tuy nhiên, bà chủ không chỉ không cúng dường mà còn xua đuổi ngài. Bà ta nói rằng làm gì có gì bán được. Ngài nhẫn nhịn và nói: "Xin bà cho tôi một nắm cơm, nếu không, một cái bánh cũng được." Bà già không muốn cho, nhưng cuối cùng vẫn đồng ý với điều kiện rằng ngài biết biến hóa. Ngài tỏ ra như chết và bà ta cho một cái bánh để đổi lấy nồi cơm. Từ đó, Mục Kiền Liên đã vượt qua thử thách và tiếp tục hành trình.
Độ Liên Hoa Sắc Tôn Giả
Một lần khác, trong khi đi khất thực, Mục Kiền Liên gặp một phụ nữ trung niên kiều diễm và xinh đẹp. Ngài từ chối lời đón mời của bà ta và cảnh báo về sự quyến rũ của nhan sắc. Ngài tư vấn rằng tâm hồn bà chưa thoát khỏi sự mê muội và đang lạc vào con đường trụy lạc, gây ra nhiều hệ lụy. Mục Kiền Liên khuyên bà ta nên quay đầu về hướng đạo lý và quyết tâm sám hối. Bà ta chấp nhận lời khuyên và trở thành một Bồ Tát.
Tích Bồ Tát Mục Kiền Liên Nhẫn nhục Độ sanh
Mục Kiền Liên đã trải qua nhiều biến cố và đập tan hạnh phúc của mình. Tuy nhiên, thông qua sự nhân từ và hướng dẫn của Phật, ngài đã tìm được con đường sám hối và tu hành. Điều quan trọng là hiểu được rằng tội lỗi có thể được xóa bỏ và con người có thể trở thành một gương mẫu thông qua việc sám hối và tu hành.
Kết luận
Mục Kiền Liên Bồ Tát là một trong những vị Tôn giả vĩ đại và có tầm ảnh hưởng trong đạo Phật. Tuy không thoát khỏi định nghiệp, ngài đã truyền đạt những bài học sâu sắc về sức mạnh của sám hối, tu hành và tình thương. Kinh điển về Mục Kiền Liên Bồ Tát không chỉ là câu chuyện lịch sử, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về việc khám phá và phát triển tâm hồn.