Trương Quả Lão, còn được biết đến với tên gọi Trương Quả, là một trong những vị Tiên (Bát Tiên) của Đạo giáo. Cùng với Hán Chung Li và Lã Động Tân, ông là một trong số ít những vị tiên có nguyên mẫu là nhân vật có thật trong lịch sử. Ông xuất hiện vào khoảng thế kỷ 7 và 8, được xem như một nhà pháp thuật giang hồ. Từ "Lão" được thêm vào tên của ông có nghĩa là "ông già".
Cuộc Đời
Trương Quả là một đạo sĩ theo trường phái nội đan, sống như một người tu hành ẩn dật trên núi Điều tại Hằng Châu thời kỳ nhà Đường. Ông tin vào sự kỳ diệu của thuật gọi hồn và nói rằng mình đã sống hàng trăm tuổi. Ông cũng là sư phụ của trường phái khí công trong Đạo giáo và có thể sống mà không cần ăn uống trong vài ngày, chỉ bằng vài chén rượu.
Ông là một vị tiên kỳ cục trong Bát Tiên, và điều này có thể thấy qua kiểu kung fu được gán cho ông. Ông có các bước dịch chuyển độc đáo, bao gồm gạt chân đá với lưng uốn cong để vai chạm đất. Ông cũng là một người năng động, thường biến mình thành hình vô hình hoặc uống mật hoa ô đầu (Aconitum spp. - các loài hoa cực độc), hạ các con chim đang bay trên trời và làm héo hoa bằng cách chỉ tay về phía chúng, đặc biệt khi có mặt của hoàng đế Huyền Tông.
Minh họa trong nghệ thuật-văn hóa
Hình ảnh Trương Quả Lão thường xuất hiện trong các loại tranh, tượng Trung Hoa. Ông thường được vẽ hoặc khắc đứng hoặc ngồi, thường cưỡi một con lừa trắng. Ông có biểu tượng đặc biệt là ngư cổ, một loại trống tre có hình ống với 2 dùi trống bằng sắt mà ông mang theo. Ông cũng thường mang theo một chiếc lông phượng hoàng hoặc một quả đào, tượng trưng cho sự bất tử. Vì ông tượng trưng cho tuổi già, người ta thường đặt tranh hoặc tượng Trương Quả Lão trong nhà hoặc giường của người cao tuổi để cầu mong sức khỏe và một sự ra đi tự nhiên, tốt lành. Hình ảnh ông cưỡi lừa cũng thường được sử dụng trong lễ cưới để ban cho cặp đôi mới cưới may mắn.
Truyền Thuyết
Trương Quả Lão được biết đến là vị tiên thường xuất hiện và lan tỏa đến khu vực sông Phần và đất Tấn, và mỗi ngày ông có thể đi hàng nghìn lý trên lưng con lừa trắng. Khi cuộc hành trình kết thúc, ông gấp con lừa lại và bỏ vào túi hoặc một chiếc hộp nhỏ. Khi cần dùng, ông thổi hơi hoặc phun nước vào và con lừa trở lại hoạt động.
Trương Quả Lão cũng là người thích uống và nấu rượu. Ông làm rượu từ cây cỏ như một thú vui. Các vị tiên khác trong Bát Tiên thường uống rượu của ông và tin rằng loại rượu này có thể chữa bệnh hoặc tốt cho sức khỏe.
Các hoàng đế nhà Đường thường mời Trương Quả Lão vào triều, nhưng ông thường từ chối. Một lần, khi Võ Tắc Thiên mời, ông đã đồng ý nhưng lại giả chết để không phải vào triều. Đến thời Huyền Tông, ông lại xuất hiện trong vùng núi Hằng Châu.
Vào năm 733, ông được mời tới Lạc Dương nhưng đã từ chối cho đến khi nhận được thông sự xá từ hoàng đế. Huyền Tông nghi ngờ không biết ông là thần tiên hay ma quỷ, nên cho gọi sư Dạ Quang Giả để quan sát nhưng không thể biết được. Huyền Tông muốn gả công chúa Ngọc Chân cho Trương Quả Lão, nhưng ông chỉ cười mà không đồng ý.
Trương Quả Lão được tin là có thể chuyển dạng thành dơi, một biểu tượng khác của sự vĩnh cửu. Một lần, khi hoàng đế Huyền Tông hỏi ông là ai, một đạo sĩ khác có khả năng nhìn thấu ma quỷ, được tên Diệp Pháp Thiện, trả lời rằng nếu ông nói cho hoàng đế biết, ông sẽ phải chết ngay dưới chân hoàng đế. Huyền Tông đã hứa rằng sẽ đi chân đất và đầu trần tới tạ lỗi với Trương Quả Lão để ông sống lại. Sau khi Huyền Tông thực hiện lời hứa, ông tưới nước vào mặt của Diệp Pháp Thiện và ông sống lại.
Sau đó, Trương Quả Lão muốn quay về núi và Huyền Tông đã đồng ý cho ông trở lại. Ông được ban cho danh hiệu Ngân Thanh quang lộc đại phu, hiệu Thông Huyền tiên sinh. Khi ông qua đời ở huyện Bồ Ngô, Hằng Châu, nhưng khi môn sinh mở nắp quan tài, họ chỉ thấy rỗng không.