Đức Phật, hình mẫu hoàn hảo trên mọi phương diện, người sở hữu một đạo lý tuyệt vời. Dù đã trôi qua hàng ngàn năm, Đức Phật vẫn thấm sâu trong lòng con người, được yêu quý và kính trọng. Không có lý thuyết nào mà Phật đã truyền bá bị bác bỏ, dù cho khoa học đã tiến bộ đến mức đáng kinh ngạc. Ngược lại, càng tiến bộ trong khoa học, con người càng nhận thấy sự hợp lý của đạo Phật.
Người như Đức Phật đã để lại một tập hợp những giá trị đạo lý vô cùng quý giá và hợp lý cho nhân loại. Chỉ có điều là ngôn ngữ và bối cảnh hàng ngàn năm trước không phải lúc nào chúng ta cũng hiểu được, vì vậy chúng ta cần phân tích và giải thích một cách dễ hiểu với thời đại hiện tại.
Đạo lý của Đức Phật không chỉ nằm trong kiến thức, mà còn thể hiện trong phẩm hạnh. Từ cách ăn nói, cái nhìn, nụ cười, những bước chân, không có điều gì là thừa hoặc sai trong cuộc đời của Đức Phật. Ngay cả khi Ngài chưa đánh thức đạo, hành động của Ngài vẫn không hề thiếu sót. Đặc biệt, khi Ngài đã đáp án đạo, vô số Chư Thiên, ma, quỷ thần khắp nơi đều theo dõi Đức Phật từng ngày, từng giờ, ngay cả khi Ngài đang ngủ. Chẳng hề có cử chỉ hay lời nói thừa trong cuộc sống của Ngài. Tất cả đều tươi đẹp như một bức tranh hoàn hảo. Ngay cả khi không nghe Đức Phật giảng dạy, chỉ nhìn thấy phẩm hạnh của Ngài, con người đã học được vô số điều hay rồi. Đó là hai điều Đức Phật đã đạt được đầy đủ.
Bên cạnh đạo lý và phẩm hạnh, Đức Phật còn sở hữu một dung nhan kỳ tuyệt. Kinh sách ghi lại rằng, Ngài có 32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp. Toàn thân Ngài tỏa sáng như một màu vàng phát ra ánh sáng chói mắt, ánh sáng ấy chỉ rõ vào ban đêm. Đó là ánh mắt của con người nhìn, còn mắt của Chư Thiên nhìn thì thấy phát sáng rực rỡ, không thua gì ánh mặt trời. Tóc, mắt, lông mày, tay hay chân, tất cả đều tuyệt đẹp, khiến cho những người ngắm nhìn Ngài trở nên hân hoan và yêu mến lạ lùng.
Đức Phật hoàn hảo trên mọi phương diện, từ dòng dõi vua chúa cho tới khả năng học hỏi từ nhỏ. Đức Phật vượt trội hơn cả thầy dạy mình. Thầy chỉ dạy một điều, Thái tử đã suy luận ra 100 điều và phân tích cho Thầy nghe. Đến mức Thầy đến nói với vua Tịnh Phạn: "Thưa Đại Vương, tôi không còn gì để dạy Thái Tử, bởi khi tôi dạy một điều, Thái Tử đã suy luận ra 100 điều và tôi đã học được nhiều điều từ sự phân tích của Thái Tử."
Con người như Đức Phật vô cùng đáng kinh ngạc, từ khi còn trẻ cho đến khi trưởng thành và nhập Niết Bàn. Ngài đã dự báo trước sự chết của mình ba tháng trước, đến ngày đi Ngài nằm nghiêng bên phải, mặt hướng về phía tây, đầu hướng về phía bắc, trong rừng Sala. Ngài đã dặn dò đệ tử lần cuối cùng và sau đó nhắm mắt để ra đi. Một cái chết đẹp phi thường, một con người đẹp từ khi sinh ra cho đến khi kết thúc cuộc đời, không hề có một khoảnh khắc nào là không đẹp.
Vì vậy, việc Đức Phật xuất hiện giữa cuộc đời thật đáng để chúng ta dốc hết trái tim và cuộc đời để theo đuổi. Mặc dù Ngài đã mất trong hàng ngàn năm, Nhưng chúng ta cũng có những vị Thầy Cô xuất gia, những người theo đạo Phật và đại diện cho Đức Phật, giáo hóa người khác giữa cuộc đời này. Chúng ta biết ơn những vị Thầy, những Cô đã xuất gia và giữ gìn Phật pháp. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng những vị đó chỉ là đại diện trung gian cho Đức Phật. Lòng của chúng ta, trọn vẹn tấm lòng của chúng ta, phải dâng hết cho Đức Phật. Đó chính là lý tưởng và quyết tâm của chúng ta: trọn lòng theo Phật trong từng khoảnh khắc, từng thời điểm của cuộc sống và mãi mãi trong muôn kiếp sau.
Trích bài giảng "Trọn lòng theo Phật" - TT. Thích Chân Quang