Những ngày này, khi bầu trời tối tăm, tôi đã nhận được hai tin nhắn đầy tò mò với cùng một nội dung: liệu có nên đi tu hay không? Thật khó đỡ! Tại sao lại hỏi tôi, một người không chỉnh chu về Phật pháp? Nhưng mình đồng tình với chúng ta điều đó. Tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài suy nghĩ về vấn đề này.
Một cô gái cho biết một người bạn của cô, đang 26 tuổi, muốn đi tu. "Bạn ấy nói rằng việc đi tu sẽ giúp tìm thấy lối thoát, không phải làm người nữa. Bạn ấy đọc rất nhiều sách Phật giáo và có nhận thức sâu sắc về nó. Tuy nhiên, có lẽ do đọc sách nhiều quá, bạn ấy cảm thấy mình sống mơ hồ, không có mục tiêu, không có ước mơ. Ngay cả gia đình cũng không được coi trọng bởi bạn ấy. Bạn hãy nghĩ xem làm người có khó khăn hay không. Tôi không biết phải khuyên bạn ấy như thế nào." Một cô gái khác lại chia sẻ rằng cô có mong muốn xuất gia. "Đời này, tôi chỉ muốn làm điều tốt và truyền bá niềm tin về xuất gia. Nhưng tôi đang đắn đo giữa việc có nên tiếp tục tình yêu của mình không. Tôi yêu người đó và chúng ta có ý thức tương đồng nhau. Tôi đang phân vân liệu có nên chấp nhận tình cảm hay không. Nếu chấp nhận, chúng ta có thể kết hôn và tình yêu gia đình sẽ trở thành trở ngại cho con đường tu tập ở kiếp sau. Đôi khi, tôi trốn tránh người đó, nhưng trong khoảnh khắc đó, tôi lại cảm nhận sự quan tâm từ người đó, nhưng lòng tham lại nổi lên. Tôi không biết làm gì khi đã mất lòng mình trong tình yêu với mục đích xuất gia."
Ở quan điểm của một người bình thường như tôi, tôi tin rằng "tu" có nghĩa là tự điều chỉnh và tự thay đổi. Nếu bạn có thể tự quan sát bản thân mình mỗi ngày, học những điều đúng đắn và từ đó nhận ra những lỗi lầm trong quá khứ, tu dưỡng và tiến bộ. Hoặc nếu bạn nhận ra những việc bạn nên làm để làm cuộc sống của mình tốt hơn và giúp đỡ người khác, thì bạn đang 'tu' rồi.
Trong cuộc sống này, có rất nhiều người đang 'tu' mỗi ngày, dù họ không theo một tôn giáo cụ thể hay không phải làm những việc truyền thống như đi nhà thờ hay đọc kinh. Quan trọng là chúng ta sống sao cho mỗi ngày chúng ta cảm thấy tốt hơn, để sau đời kiếp, nếu có, chúng ta vẫn là chính mình, nhưng trở nên tốt hơn và giúp đỡ nhiều người hơn. Điều này có nghĩa là chúng ta đang 'tu' và đó là điều quan trọng.
Có một câu nói mà tôi nghe qua: "Thứ nhất là tu tại gia, thứ hai tu chợ - Thứ ba tu chùa." Theo như tôi hiểu, câu nói này đề cập đến sự thử thách. Khi chúng ta quyết định tu tại chùa, đó là môi trường ít chịu ảnh hưởng của tham lam và sân si của đời sống thường ngày, nơi mà mọi người đều có ý thức chung. Trong khi ở nơi đông người, hay nơi bình thường nhất, thậm chí trong tâm trí của chúng ta, đó mới là nơi... thử thách nhiều nhất và khó 'tu'.
Nhưng theo tôi, không quan trọng chúng ta thay đổi quan điểm ra sao, cho đến bây giờ, tôi vẫn nghĩ rằng tu ở mọi nơi đều tốt. Miễn là chúng ta không bỏ rơi cuộc sống và có mục tiêu rõ ràng, giống như có 'sợi chỉ đỏ' xuyên suốt cuộc sống và tu thân theo nó. Điều này đáng trân trọng.
Một ngày nọ, sau khi giao lưu với bạn đọc, tôi gặp một bác sĩ tại một quán cà phê gần đó. Anh ta nói rằng anh ta đã theo dõi cuộc trò chuyện của tôi và anh ta động viên tôi rằng: "Bạn đang làm tốt! Cuộc đời cần nhiều người trong các vai trò khác nhau. Không chỉ cần những người tu tập, mà cần thêm những người giúp đỡ xung quanh để lan tỏa những giá trị tốt đẹp của cuộc sống." Anh ta cũng cho biết rằng thậm chí Đức Phật Thích Ca Mâu Ni cũng nhận ra sự cần thiết của những người như vậy để đẩy mạnh giá trị tốt đẹp của đạo Phật trong cộng đồng.
Sau đó, tôi mới biết đến một khái niệm mới, 'bồ tát tại gia'. Khái niệm này đòi hỏi chúng ta không viết in hoa, để không nhầm lẫn với những bậc Bồ Tát lớn như Quán Thế Âm hay Địa Tạng Vương. 'Bồ tát tại gia' đơn giản và khiêm tốn, chỉ dành cho những người đã nhận thức và sống để giúp đỡ người khác. Vậy bạn hãy tự nhận mình là một 'bồ tát tại gia'. Bạn không cần phải tu tập chuyên sâu, phải không?
Đừng bận tâm nếu bạn nghĩ rằng 'tu' hay xuất gia là một con đường dễ dàng. Đó là một quyết định linh thiêng và một khi bạn đã quyết định, hãy nhớ nắm bắt được những khó khăn và áp lực cuộc sống thanh bạch trong chốn tu tập, cũng như các quy định nghiêm ngặt về đạo đức. Bạn có đủ sức làm điều đó không? Bạn đang đi tu để thực hiện lý tưởng của mình hay chỉ để tránh khỏi khổ đau? Triết lý Phật pháp là tuyệt vời, và nhiều người đã nhìn thấy điều đó. Nhưng nếu bạn không thể cân bằng lòng hướng đạo và những trách nhiệm cơ bản của một con người (yêu thương, trân trọng gia đình, hiếu thảo...), bạn có chắc là bạn đang theo đúng hướng mà Phật đã chỉ cho bạn hay không?
Ngoài ra, nếu bạn muốn xuất gia nhưng vẫn còn nợ nần với người khác, bạn có đủ tĩnh tâm để đứng trước cửa chùa không? Chùa không phải là nơi để kiểm tra lòng kiên nhẫn của bạn. Hãy suy nghĩ, liệu có lúc bạn đã bước vào chùa, nhưng lại nhận ra khó thể giữ trái tim yên lặng (do nợ và nghiệp đã đến lúc bạn phải trả, hoặc bất kỳ lý do nào khác), và bạn sẽ quay lại bằng cách nào? Khi đó, bạn có thể mang trong lòng một cảm giác lỗi lầm. Đừng chỉ mải mê đi, mà hãy sống với những áp lực trong lòng.
Tuy nhiên, tôi cũng hiểu rằng, có một số người đã có lời hứa từ những đời kiếp trước đó, hoặc họ đã nghe tiếng Thượng Đế gọi theo cách riêng của họ, và họ quyết định đi tu. Đó là điều linh thiêng, và chúng ta chỉ nên tôn trọng mà không can thiệp.
Tóm lại, tâm linh là cái mà bạn cảm nhận và không thể bị ép buộc hay ngăn cản. Hãy lắng nghe bản thân bạn và đừng can thiệp vào quá trình của người khác.