Giới thiệu
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về Duy thức học, một trong 10 tông phái Phật giáo. Duy thức tông, hay còn gọi là Pháp tướng tông, nghiên cứu về bản chất và phẩm tính của mọi sự vật hiện hữu. Tông này đã có sự phát triển và truyền thừa từ Ấn Độ sang Trung Hoa.
Vài nét đại cương về Duy thức học
1. Khởi nguyên
Duy thức là một trong 10 tông phái của Phật giáo, tập trung tra cứu về bản chất và phẩm tính của mọi sự vật hiện hữu. Tông này có nguồn gốc từ tông Du già (Yogacana) ở Ấn Độ. Thế Thân (Vasubandhu) là một trong những nhân vật quan trọng của tông Duy thức.
2. Duy thức
Duy thức có nghĩa là không rời thức, không ngoài thức hay ngoài thức ra không có một pháp nào khác. Từ "duy" ở đây không giống với chữ duy của các học thuyết khác. Trái lại, "duy" trong Duy thức học chỉ sự liên hệ tương quan giữa các pháp và thức.
3. Tâm và thức
Tâm là chân tâm, viên minh không có tác dụng, không có tướng trạng. Trong tâm không có hiện tượng thân tâm, thế giới không có tâm phân biệt. Thức là tác dụng phân biệt hay nhận diện cảnh vật. Sự phân biệt và đối tượng bị phân biệt là do vô minh mà có.
4. Kinh luận Duy thức tông căn cứ
Duy thức tông căn cứ vào một số kinh luận để làm nơi nương tựa cho lập luận. Có 6 bộ kinh và 11 bộ luận, hướng dẫn và giải thích về Duy thức.
5. Sự phát triển và truyền thừa
Tại Ấn Độ, Vô Trước và Thế Thân đã đóng góp lớn trong việc chuyển hướng Pháp tướng A tỳ đạt ma của Tiểu thừa sang Pháp tướng Duy thức của Đại thừa. Ở Trung Hoa, ngài Huyền Trang đã du học và dịch các tác phẩm về Duy thức từ Ấn Độ sang Hán. Sau đó, các đệ tử của Huyền Trang đã tiếp tục truyền thừa và phát triển Duy thức ở Trung Hoa.
Bát thức quy củ tụng
I. Giải thích đề luận
Bát thức gồm 8 thức: nhãn thức, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý, mạt na, Alaya thức. Đây là các thức căn cứ vào căn để đặt tên. Mạt na thức hay còn gọi là thức thứ bảy thường duyên kiến phần của Alaya thức và chấp làm ngã. Alaya thức là thức thứ tám, có công năng là giữ gìn chủng tử các pháp không để bị mai một mất đi.
Quy củ tụng theo nghĩa từ nguyên là quy tắc, phép tắc khuôn khổ, là nề nếp để vẽ hình tròn và hình vuông. Trong Duy thức học, quy củ tụng đại diện cho quy tắc và khuôn khổ trong việc nghiên cứu về tám thức.
Đây là một cái nhìn tổng quan về Duy thức học. Hy vọng rằng bài viết đã mang lại cho bạn những kiến thức hữu ích về tông phái này.