Đừng nghe tin đồn "phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng" - điều gì đó tồn tại hay chỉ là một ảo tưởng?
Tưởng - Hành - Thức tái sinh sau khi chết
Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng là một câu nói có ý nghĩa rất sâu xa. Tuy nhiên, để hiểu rõ ý nghĩa của nó, chúng ta cần tìm hiểu đúng hai từ "hữu tướng" và "hư vọng". Đừng lẫn lộn nhé!
Hữu Tướng có 2 nghĩa:
Một là tưởng tự nhiên, khách quan, độc lập với nhận thức chủ quan. Đây là trạng thái tồn tại của mọi sự vật trong thực tại.
Hai là tưởng do khái niệm định dạng hoặc định nghĩa một cách chủ quan, là giả tưởng do tưởng sinh ra.
Hư vọng cũng cần được hiểu tùy theo loại "tưởng" nào, không phải hữu tướng nào cũng như nhau. Do đó, tùy loại tưởng mà hư vọng cũng có 2 nghĩa:
Hư vọng của thực tưởng có nghĩa là không thường, sinh diệt và giả hợp, vì thực tưởng tồn tại nhưng không bền vững.
Hư vọng của tưởng do tưởng sinh thuộc về tâm lý, không phải là tưởng tồn tại khách quan bên ngoài nên nó hoàn toàn hư ảo, huyễn vọng.
Phật dạy: Chơn tâm phi tất cả tướng
Ví dụ khi nhìn một vật thể, nghe một âm thanh nào đó thì lẽ ra chỉ thấy, chỉ nghe đúng như nó đang là thôi, nhưng tưởng xen vào định dạng, định hình tạo thành vật khái niệm và đặt chữ, gọi tên tạo thành danh khái niệm. Khi định nghĩa đặt tên thì đã biến thực tưởng thành tưởng hư vọng do tưởng sinh hay do tâm thức vẽ vời ra mà thôi chứ không có thật.
Những khái niệm như núi sông, nhà cửa, vợ chồng, đẹp xấu... đều do tâm thức con người chế định để gắn nhãn cho sự vật chứ không có trong bản chất bẩm sinh (tự tánh) của nó.
Tóm lại, hư vọng của thực tưởng khách quan chỉ có nghĩa là không thường, sinh diệt, hợp tan thôi, còn hư vọng của tưởng huyễn vọng mới là hư ảo, huyễn vọng, không có thật. Vì vậy, đừng nghe tin đồn "phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng" - điều gì tồn tại hay chỉ là một ảo tưởng?
Thầy Viên Minh