Sáng 24/07 năm Nhâm Dần (nhằm ngày 21/08/2022), Ni sư Thích Nữ Hằng Liên - Giảng viên Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. HCM, Trụ trì Thiền viện Pháp Sơn (Tân Phú - Đồng Nai) đã chia sẻ ý pháp với chủ đề: Thuần Hóa Tâm Bất Thiện tại giảng đường chùa Bửu Quang, Đ.Trần Xuân Soạn, Quận 7, TP HCM.
Bài pháp này được truyền đạt sau khi Hòa thượng Trụ trì truyền giới Bát Quan Trai cho đạo tràng Phật tử. Trên con đường tu học Phật, nếu chúng ta chưa thiết lập chánh niệm vững vàng, khi gặp những gian truân tâm, chúng ta rất dễ bị lạc lối và mất đi công phu trong tu tập. Những yếu tố bất thiện trong tâm luôn đợi cơ hội để trỗi dậy khi cuộc sống đưa ra những thử thách không mong muốn. Vì vậy, nhằm khích lệ tinh thần cho hàng Phật tử tiến bộ, Ni sư giới thiệu phương pháp thuần hóa tâm bất thiện khi đối mặt với những tình huống khó khăn và nuôi dưỡng tâm chánh niệm thường trú để cuộc sống tu học trở nên hài hòa, an lạc cùng gia đình và xã hội.
Thuần hóa tâm bất thiện
Thuần hóa tâm hay điều phục tâm cần dựa trên ba yếu tố căn bản: Văn tuệ, Tư tuệ và Tu tuệ. Theo đó, người Phật tử thường xuyên tâm niệm, lắng nghe và học pháp, ghi nhớ lời chỉ dẫn của các bậc Thầy, hành trì công phu mỗi ngày để dần huân tập các chủng tử thiện lành.
Một trong những cách thuần hóa tâm bất thiện mà Ni sư hướng dẫn là sử dụng phương pháp đối trị phát triển tâm thiện lành. Điều này được minh chứng trong lời dạy của Đức Phật qua phẩm Phẫn Nộ, thuộc kinh Pháp Cú, câu số 223:
"Lòng từ thắng được lòng sân Lòng ngay thắng được lòng gian ý tà Thắng hung dữ lấy hiền hòa Thắng lòng tham lấy của ra cho người"
(Ni Trưởng Huỳnh Liên - chuyển ngữ).
Từ câu chuyện của thánh nữ Uttara trong chú giải Pháp cú, Ni sư diễn giải việc thực hành lòng yêu thương và hiểu biết sẽ có năng lực cảm hóa được những ai có tâm bất thiện, khiến họ quy phục và cải thiện thuần lương trở lại.
Kham nhẫn - yếu tố quan trọng
Đến với cuộc đời, chúng ta đều trôi theo dòng nghiệp duyên ân oán và không biết đã bao lần trả nợ. Trong các mối quan hệ đời người, luôn có sự xen lẫn giữa tình thiện và tình ác, và không ít lần nỗi hiềm hận và oán trái tim khi bị số phận thử thách. Ni sư nêu lên gương hạnh của Tôn giả Xá Lợi Phất - bậc thượng thủ thinh văn và là tướng quân chánh pháp trong Tăng đoàn thời Đức Phật, về cách ứng xử khi bị vu oan, làm bài học ứng dụng cho chúng ta khi đối diện với những tình huống xấu. Ngài Xá Lợi Phất đã tỏa sáng với lòng nhân từ cao thượng như Đất - rộng lượng ôm vào lòng tất cả những nỗi oán trái mà không than thở; như nước, như lửa, như gió... đạm bạc và điềm tĩnh trước những lời thị phi khen chê, không sợ hãi và phiền não. Qua đó, chúng ta học cách kham nhẫn - một trong những yếu tố quan trọng để vô hiệu hóa tâm bất thiện trong chính mình và đối diện với những người khó đối xử.
Cuối cùng, Ni sư kết thúc bài pháp bằng lời nhắn gửi. Chúng ta chưa thể tu hành thành tựu như các bậc Thánh, hãy tiếp tục nương theo bước chân của các bậc phạm hạnh, tùy duyên thực hành trên nền tảng của Giới - Định - Tuệ. Từng bước thuần hóa tâm bất thiện, phát triển các hạnh lành để mỗi ngày sống an lạc và hạnh phúc!