Nguồn gốc và ý nghĩa của Chuông, Mõ, Khánh trong Phật giáo

Hãy cùng khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của ba loại pháp khí quan trọng trong Phật giáo: Chuông, Mõ và Khánh.

Chuông

Chuông là một loại kiền chùy trong Phật giáo không thể thiếu trong các lễ nghi của Phật giáo. Tiếng chuông đồng đã từ lâu trở thành hiệu lệnh trong các chùa chiền, đo thời gian để các tăng ni tuân thủ giờ giấc. Khung cảnh tĩnh mịch của chùa chiền với tiếng chuông đồng khiến tâm hồn ta cảm thụ sự thanh tịnh và uy nghi của ngôi chùa.

Trong Kinh Phật, có truyền thuyết rằng ngày 15/7 là kỳ mãn hạ, chư Tăng tự tứ. Phật đã chỉ dạy ngài A Nan đánh chuông để gọi tăng chúng lại. Từ đó, chuông trở thành một pháp khí quang trọng trong tu viện Phật giáo.

Có 3 loại chuông thường dùng trong các tu viện: Đại hồng chung, báo chúng chung, và gia trì chung.

• Đại hồng chung: Là loại chuông lớn, còn được gọi là chuông u minh. Chuông này thường đánh vào lúc đầu đêm và cuối đêm. Đánh vào lúc đầu đêm nhắc nhở cơn vô thường nhanh chóng, và đánh vào lúc cuối đêm nhằm thức tỉnh mọi người để tu hành tinh tấn và vượt qua cơn đau khổ của sự vô thường.
• Báo chúng chung: Loại chuông này dùng để báo tin trong nhóm họp, thọ trai và khóa tụng trong các tự viện.
• Gia trì chung: Loại chuông này dùng để điều hòa và ra hiệu trong khi tụng kinh, lễ Phật để đảm bảo nhịp nhàng và đều đặn.

Mõ

Mõ cũng giống như Chuông, là một trong các loại pháp khí đã có từ lâu đời và được xem là một nhạc khí tự thân vang rất phổ biến ở Việt Nam. Trong bộ sách "Sắc tu thanh qui pháp khí", có chép rằng mõ được tạo hình như con cá vì người ta cho rằng cá luôn thức và không bao giờ ngủ. Tiếng mõ có thể đánh thức tâm hồn và làm cho mọi người tỉnh táo hơn.

Có hai loại mõ: mõ chạm trổ theo hình bầu dục có tạc đầu cá và mõ hình điếu chạm nguyên hình con cá nằm dài. Loại mõ hình bầu dục thường được dùng trong khi tụng niệm, còn loại mõ hình điếu thường treo ở nhà trù và để đánh báo tin giờ thọ trai.

Khánh

Khánh là một loại nhạc khí trong Phật giáo, thuộc bộ gõ, ban đầu dùng ngọc đá chế thành, hai đầu rũ xuống giống như hình dạng cái bảng. Trong sách Tượng Khí Tiêu quyển, có chép rằng Vân Chương đã nói: "hình của bản giống như đám mây, nên ta thường gọi khánh là Vân Bản". Vào thời Vua Tống Thái Tổ, vua đã chế dùng khánh thay vì trống để làm giật mình người ngủ. Loại khánh này còn được gọi là chinh hoặc vân bản.

Có nhiều loại khánh: Ngọc khánh, đồng khánh, thiết khánh, biên khánh, sanh khánh, tụng khánh, ca khánh, đặc khánh...

Ngày nay, trong các tự viện, khánh được làm bằng đồng và treo trong một cái giá gỗ. Nó thường dùng để báo hiệu trong phạm vi nhỏ, chẳng hạn như khi thọ trai hoặc khi một vị Tăng, Ni từ trong liêu ra Pháp đường. Việc đón rước vị Tăng Ni hay danh tăng đến tự viện thường đi trước bằng một khay lễ gồm nhang, đèn, hoa, quả, và một vị cầm khánh. Tiếng khánh được dùng để tạo cảm tĩnh trong lễ trình.

Ba loại pháp khí này đã trở thành những biểu tượng quan trọng của Phật giáo, mang trong mình ý nghĩa sâu sắc và tinh thần bền vững.