Lục hoà - 6 phép hòa kính: Lời dạy của đức Phật

Sống hòa hợp, tránh sự bất hòa

Trong cuộc sống hàng ngày, không có gì tai hại hơn sự bất hòa. Sự bất hòa làm tổn thương mọi mặt cuộc sống và buộc con người phải xa nhau, nếu không muốn gây khổ cho nhau.

Trong gia đình, nếu anh em không hòa, tình thân sẽ bị chia lìa. Vợ chồng không hòa, gia đình không thể hòa thuận, con cái phải chịu đau khổ, vì gần cha thì phải xa mẹ, gần mẹ thì phải xa cha. Xóm làng không hòa thì hay sinh ra cãi vã, kiện cáo, chém giết nhau. Quốc gia không hòa thì xảy ra cuộc chiến loạn, dân chúng khốn khổ. Nhân loại bất hòa, chiến tranh tiếp diễn, cuộc sống đi vào suy tàn.

Tầm quan trọng của sự hòa hợp

Qua những tai hại của sự bất hòa, chúng ta cũng nhận ra rằng đức tánh hòa hợp là cần thiết như thế nào đối với cuộc sống cộng đồng.

Chúng ta thường nghe nói: "Dĩ hòa vi qúi" (lấy hòa làm quý). Bốn chữ đơn giản đó mang lại lợi ích vô cùng. Những người lấy hòa làm phương châm, dù làm việc lớn hay nhỏ, đều dễ dàng đạt được thành công. Ngược lại, những người khinh thường hòa hợp, công việc chung không bao giờ có kết quả.

Sách Nho cũng có nói: "Thời thế thuận, không bằng địa thế lợi; địa thế lợi, không bằng nhân tâm hòa" (thiên thời bất như địa lợi, địa lợi bất như nhân hòa). Chúng ta có thể thấy rằng yếu tố hòa là quan trọng nhất trong mọi việc, mọi tổ chức. Gia đình hòa hợp thì gia đình hạnh phúc; quốc gia hòa thuận thì quốc gia ổn định; nhân loại hòa thuận thì thế giới an lành.

Hiểu biết sâu sắc sự quan trọng của hòa hợp trong cuộc sống cộng đồng, đức Phật đã chế ra pháp "Lục hoà" cho hàng Phật tử.

Hình ảnh minh họa: Lục hoà là sáu phương pháp cư xử với nhau cho hòa hợp từ vật chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm.

Sáu phương pháp của Lục hoà

Lục hoà gồm sáu điểm sau đây:

1. Thân hoà cùng ở: Nghĩa là cùng nhau ở dưới một mái nhà, trong một phạm vi, một tổ chức, chung sống hàng ngày. Trong việc sống chung, cần hòa thuận với nhau, không sử dụng vũ lực để áp đặt hay đánh đạp lẫn nhau.

2. Lời nói hòa hiệp, không tranh cãi nhau: Khi gặp nhau, cần nói nhẹ nhàng, hòa nhã; không gây mâu thuẫn hoặc tranh cãi. Lời nói mâu thuẫn chỉ dẫn đến cãi vã và sinh xa cách.

3. Ý hòa cùng vui: Nuôi dưỡng tâm hỷ xả, không thù hằn, ganh tỵ. Hãy có ý thức hòa hợp và vui vẻ trong khi sống chung với nhau.

Hình ảnh minh họa: Trong gia đình Phật tử, đoàn sinh mỗi người mỗi làm theo mỗi ý riêng mình, không tuân năm điều luật của gia đình, không làm theo huấn lệnh của Huynh trưởng, thì Phật tử ấy sẽ tan rã.

4. Giới hòa cùng tu: Mỗi người trong một tổ chức, tùy theo cấp bậc tu hành của mình, phải tuân thủ số lượng giới luật tương ứng. Khi sống chung, tất cả phải tuân thủ giới luật như nhau, không lộn xộn, không tuân theo một số giới, không tuân theo số giới khác.

5. Hiểu biết và giải bày cho nhau hiểu biết: Trong sự sống chung, mỗi người có kiến thức và ý kiến riêng, cần giải thích, chỉ dẫn cho nhau hiểu. Việc này giúp các thành viên hiểu biết nhau hơn, đạt đến sự đồng nhất trong tinh thần và tiến bộ chung trong tu học.

6. Lợi hòa cùng chia cân nhau: Trong việc chung sống, cần chia sẻ và phân chia tài sản, lợi ích một cách công bằng. Không chiếm làm của riêng, không cố gắng lấy nhiều hơn mình cần. Bằng cách này, người ta có thể sống hòa hợp ngay cả khi sống chung với hàng nghìn người. Ngược lại, nếu tham tài ham lợi, không chia sẻ, ngay cả khi chỉ có vài ba người chung sống, cũng không thể hòa được.

Sau khi hiểu rõ sáu phép hòa kính của đức Phật, chúng ta nên áp dụng và khuyến khích mọi người xung quanh cũng hành theo, để chúng ta cùng hưởng hạnh phúc chung.

Triệt để chấp hành sáu phép hòa kính sẽ mang lại hòa bình và sự phát triển trong gia đình, xã hội và cả tâm linh.