Bạn Đồng Hạnh thân mến!
Trong đạo Phật, có hai nhóm Phật tử thọ giới Bồ-tát, mỗi nhóm có cách thức kiêng cữ riêng. Thọ giới Bồ-tát theo kinh "Phạm võng Bồ-tát giới" ăn chay trường và kiêng cữ ngũ vị tân (hành, hẹ, tỏi, nén, kiệu), trong khi thọ giới Bồ-tát theo kinh "Ưu-bà-tắc giới" chỉ kiêng cữ một số chất cay nồng.
Nguyên tắc kiêng cữ ngũ vị tân để hóa giải tâm sân có trong kinh "Phạm võng Bồ-tát giới" và một số bản kinh khác. Ngũ vị tân có tác dụng kích thích tâm sân và gây loạn tâm, có mùi cay nồng đặc trưng, do đó người tu không sử dụng chúng trừ khi cần dùng để làm thuốc. Tuy nhiên, ngũ vị tân chỉ là nguyên nhân phụ, tác dụng hỗ trợ trong việc hóa giải tâm sân. Nguyên nhân chính là tập khí sân hận ẩn giấu trong tâm và sự mất chánh niệm, không kiểm soát được tâm.
Việc kiêng cữ ngũ vị tân có thể giúp giảm tâm sân một phần nhỏ, nhưng không nên coi đó là giải pháp căn bản để trị liệu và hóa giải tâm sân. Để hóa giải tâm sân, đầu tiên cần xác định rằng tâm sân là một trong ba phiền não căn bản (tham, sân, si) tồn tại trong tâm và dễ phát sinh khi tham không thỏa mãn.
Để chuyển hóa tâm sân, cần thực hành chánh niệm và an trú tâm vào pháp, nhận thức rõ tâm trong hiện tại và nhận biết sự hiện hữu của tâm sân. Khi phát hiện tâm sân từ lúc mới nảy sinh, dùng chánh niệm và quan sát để nhận biết và chuyển hóa tâm sân, từ từ làm chủ tâm và ngăn chặn cơn giận. Độ cao của chánh niệm càng lớn, tâm sân và các phiền não khác càng dễ kiểm soát, và tâm được đưa về trạng thái an tịnh nhanh chóng.
Ngoài ra, cần tu tập tâm từ để có đủ năng lực để chế ngự và chuyển hóa tâm sân. Tâm từ có thể tác động như nước tưới tẩm và dập tắt lửa sân hận. Cần thực hành thiền rải tâm từ để tạo ra năng lượng yêu thương, mát mẻ, bao dung trong tâm, giúp dịu nhẹ và dập tắt cơn giận. Ngoài ra, tu tập quan niệm về tâm bi, sự bao dung và tha thứ cũng là những pháp hỗ trợ tích cực trong việc hóa giải tâm sân.
Tóm lại, để hóa giải tâm sân, chúng ta cần nỗ lực tu tập chánh niệm và an trú tâm vào pháp. Việc kiêng cữ ngũ vị tân chỉ là một pháp hỗ trợ, không phải giải pháp căn bản để trị liệu và hóa giải tâm sân.
Chúc bạn tinh tấn!
TỔ TƯ VẤN BÁO GIÁC NGỘ (tuvangiacngo@yahoo.com)