Bí đỏ không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Loại quả này chứa nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng, giúp cung cấp năng lượng và bảo vệ cơ thể khỏi các tác động có hại. Đặc biệt, bí đỏ có thể được chế biến thành nhiều món chay thơm ngon và hấp dẫn. Hãy cùng khám phá hơn 30 công thức làm món chay từ bí đỏ dưới đây.
1. Bánh canh bí đỏ
Nguyên liệu:
- 200g bí đỏ đã gọt vỏ, bỏ ruột
- 120g bột gạo + 30g bột năng + muối (tùy khẩu vị)
- Nấm, rau củ quả tùy thích
- Mọc chay
- 1 ít nước sôi
Cách làm:
- Bí đỏ cắt nhỏ, hấp chín mềm, tán mịn.
- Lúc bí đang còn nóng, trộn đều bột và muối. Nhồi nhanh tay, nếu khô thì cho từ từ từng ít nước sôi vào nhồi thành khối không dính tay.
- Để bột nghỉ 30 phút, cán mỏng và thái sợi hoặc se sợi tròn.
- Luộc sợi bánh canh: Cho vào nước luộc ít muối, nước sôi cho sợi bánh canh vào. Khi thấy sợi bánh canh nổi lên, cho sôi thêm 1 phút. Vớt ra xả lại với nước sạch, để ráo, cho ra bát.
- Nấu nước lèo: Dùng rau củ quả nấm sẵn có để hầm nước dùng trong 45 phút.
- Vớt bỏ cái (ngoại trừ phần tận dụng được), thêm nấm củ quả ưa thích (nếu có xào qua với xíu muối trước khi cho vào nồi nấu sẽ đậm đà hơn), viên mọc nấm nấu vừa chín, nêm muối, hạt nêm, nước mắm chay theo khẩu vị.
- Xếp nhân lên bát bánh canh, rắc ngò, tiêu, chan nước rồi thưởng thức. Sợi bánh canh ngọt thanh, dai mịn và bổ dưỡng.
2. Bí đỏ bao tử xào nấm mỡ
Nguyên liệu:
- Bí đỏ cắt đôi theo chiều dọc
- Nấm mỡ cắt mỏng, dày khoảng 0,3-0,5cm
- Xào nấm và bí đỏ với 1 chút muối và hạt nêm khoảng 30 phút. Lúc này nấm và bí đỏ tự tiết ra nước. Cho 1 chút dầu ăn, xào lửa vừa khoảng 10 phút. Khi thấy các nguyên liệu chín tới, ngấm gia vị thì tắt bếp.
- Cách xào này hơi khác thông thường nhưng có ưu điểm là hạn chế được dầu, món ăn thanh nhẹ, tốt cho người cần giảm cân hay các bệnh về huyết áp, mỡ máu…
3. Canh bí đỏ đậu phộng (lạc)
Nguyên liệu:
- 400g bí đỏ
- 2 nắm đậu phộng
- Hạt nêm chay, muối
- Rau ngò gai (mùi tàu)
Cách làm:
- Đậu phộng ngâm qua đêm hoặc ngâm ít nhất 4 tiếng sau đó rửa sạch, đập dập. Nếu không ngâm đậu phộng cũng được, nhưng thời gian nấu sẽ lâu gấp 3-4 lần so với đậu phộng đã ngâm.
- Cho đậu phộng vào nồi, thêm 1 bát nước nhỏ, đun nhỏ lửa tới khi đậu phộng mềm nhừ. Sau đó thêm nước vừa đủ dùng, nêm muối, hạt nêm vừa miệng.
- Bí đỏ gọt vỏ, thái miếng dày khoảng 1,5-2cm. Khi nước trong nồi sôi, cho bí vào nấu tới khi bí chín mềm. Cho thêm rau mùi tàu đã cắt khúc vào rồi tắt bếp.
4. Bí đỏ kho rong biển
Nguyên liệu:
- 300g bí đỏ (chọn bí đỏ 2 da, có màu đỏ sậm sẽ dẻo hơn)
- 20g rong biển wakame
- 100g chả lụa chay (không có bỏ qua)
- 2 quả ớt
- 2 nhánh tiêu xanh
- 1 bát ăn cơm nước dừa tươi
- Bột nêm
- Lá húng quế
- Hành boarô cắt lát
- Tương tamari
- Đường
- Bột nêm
Cách làm:
- Bí đỏ gọt vỏ, cắt miếng dày khoảng 1 đốt ngón tay.
- Chả lụa chay thái miếng vừa ăn.
- Cho bí đỏ vào bát ướp cùng 1 chút bột nêm, để 1 lúc cho ngấm.
- Bắc chảo lên bếp, để dầu già cho bí đó vào chiên vàng đều 2 mặt rồi gắp ra để ráo dầu.
- Phi hành trong nồi với 1 thìa dầu, cho lần lượt chả, bí đỏ cùng 1 thìa bột nêm, 1 thìa đường, 2 thìa nước tương, 1 bát nước dừa tươi, 1 bát nước lọc, tiêu ớt.
- Khi bí đỏ gần chín, cho rong biển cùng lá húng quế vào nồi, kho vài phút rồi tắt bếp.
5. Bánh mì hình bí đỏ
Nguyên liệu:
- Bí đỏ
- Bánh mì
- Phô mai
Cách làm:
- Bí đỏ rửa sạch, khoét ruột.
- Nhồi 1 ít bánh mì cắt hạt lựu cùng phô mai rồi bỏ lò.
6. Bí đỏ nướng chua ngọt
Nguyên liệu:
- Bí đỏ
- Giấm
- Đường
- Muối
- Bắp cải tím
Cách làm:
- Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, thái lát rồi cho lên chảo gang có rãnh & nướng mỗi mặt 8-10 phút, lửa vừa. Hoặc cho vào lò nướng 200 độ trong 15 phút.
- Pha giấm, đường, muối rồi rưới 1 nửa lên bí đỏ và nấu thêm 2 phút nữa. Sau đó lấy ra để nguội.
- Nửa nước xốt chua ngọt còn lại trộn với bắp cải tím đã rửa sạch và thái chỉ.
7. Bí đỏ nướng đậu gà
Nguyên liệu:
- 150g bí đỏ
- 50g phù trúc
- 5 tai nấm đông cô
- 40g hành tây
- 2 mc boaro phi
- 200g ham chay
- 4 lát phô mai
- 4 cái burger
- Rau húng quế
- Muối
- Đường
- Bột chiên xù
- Tiêu
- Dầu ăn
- Xà lách
- Dưa chuột
Cách làm:
- Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, cắt miếng nhỏ, hấp chín, nghiền nhỏ.
- Phù trúc ngâm mềm, cắt nhỏ.
- Nấm đông cô ngâm nở, thái mỏng.
- Hành tây thái hạt lựu, vắt ráo.
- Bột chiên xù nghiền nhỏ.
- Trộn đều bí đỏ, phù trúc, nấm, hành tây, boaro phi, hạt nêm, 1/4 mcf muối, 1/3 mcf tiêu, 1 mc bột chiên xù.
- Sau đó chia làm 4 phần, vo viên rồi ấn dẹt. Tẩm qua bột xù nghiền, giữ trong tủ mát rồi chiên vàng đều.
- Ham thái mỏng chiên sơ qua cho chín.
- Làm nước xốt: 1 mc rau húng quế thái sợi, 2 mc xốt mayonnaise, 1 mc tương ớt, 1 mc tương cà.
- Burger cắt đôi, nướng sơ hoặc áp chảo cho thơm.
- Phết hỗn hợp xốt lên mặt bánh, xếp xà lách, dưa chuột, cà chua, ham, đậu chiên xù, phô mai rồi đặt nốt nửa còn lại lên.
8. Canh bí đỏ nấu nấm
Nguyên liệu:
- Bí đỏ
- Nấm đông cô tươi
- Nấm kim châm
- Hạt nêm chay
- Rau mùi ta/mùi tàu (ngò rí/ngò om)
Cách làm:
- Bí đỏ gọt vỏ xắt miếng vừa ăn. Nấm đông cô xắt mỏng. Nấm kim châm xắt làm đôi. Rau mùi cắt ngắn.
- Cho bí đỏ vào nồi nấu chín mềm. Nêm hạt nêm vừa ăn.
- Tiếp theo, cho nấm đông cô và nấm kim châm vào nấu khoảng 5 phút rồi rắc rau mùi. Thêm xíu dầu ăn nếu thích.
9. Canh bí đỏ rong biển
Nguyên liệu:
- 90g bí đỏ (gọt vỏ, bỏ ruột)
- 2g rong biển khô
- 5g nấm hương khô
- 1 mc miso (hoặc dùng nước tương)
- 2 mc đường
- 600 ml nước
- 2-3 lát gừng mỏng
- Hành lá (để trang trí và ăn kèm)
Cách làm:
- Nấm hương khô rửa sạch ngâm với 600ml nước (để trong ngăn mát tủ lạnh) qua đêm. Sau đó vớt phần nấm rồi để ráo, thái chỉ.
- Bí đỏ gọt vỏ, bỏ ruột rồi thái lát.
- Rong biển ngâm nước lạnh, sau đó vớt ra rồi vắt nước, cắt khúc.
- Cho nước ngâm nấm, nấm đã thái, bí đỏ, rong biển cùng đường vào nồi. Đun sôi rồi để lửa nhỏ nấu thêm 10-15 phút. Trước khi tắt bếp 5 phút, cho vài lát gừng tươi vào canh.
- Tắt bếp rồi nêm miso (hoặc nước tương).
- Hành lá thái nhỏ, rắc lên canh. Thưởng thức khi canh còn ấm.
10. Canh bí bông cải trắng
Nguyên liệu:
- 2 phần
- 200g bông cải
- 50g nấm kim châm
- 1 cây nấm mèo ngâm nở
- 1 ít cà rốt
- 1 ít bí đỏ
- Hạt tiêu, rau mùi tàu (ngò gai)
Cách làm:
- Bông cải xắt nhỏ. Cà rốt, bí đỏ gọt vỏ, xắt sợi. Mộc nhĩ xắt sợi. Nấm kim châm cắt làm đôi.
- Cho nước vào nồi đun sôi 1 lượng đủ ăn. Lần lượt cho bông cải, nấm kim châm, mộc nhĩ, cà rốt, bí đỏ nấu khoảng 7-10 phút. Nêm muối, hạt nêm vừa ăn.
- Tiếp theo, cho nấm kim châm vào nấu sôi đến khi chín. Thêm 1 xíu dầu ăn, tiêu và rau mùi vào rồi tắt bếp.
11. Canh bí đỏ rong biển
Nguyên liệu:
- 1 nắm tay gạo tám thơm
- 1 nắm tay gạo nếp nương
- 1 nắm tay hạt kê
- 50g bí đỏ
- 1 sợi rong biển dài bằng ngón tay, rửa sạch, ngâm nở, cắt nhỏ
- 1,2 lít nước sạch
- 1 thìa nhỏ dầu hạt bí
Cách làm:
- Các loại hạt vo đãi sạch sẽ, rồi ngâm qua đêm (6 - 8 tiếng) hoặc ngâm trong tủ lạnh, sáng hôm sau vớt ra, vo lại cho sạch.
- Cho tất cả nguyên liệu (trừ dầu hạt bí) vào nồi đất đun thật nhỏ lửa, hoặc có nồi nấu bằng điện thì chọn chế độ nhỏ nhất. Thời gian khoảng 30 phút cháo sẽ chín nhừ, rất thơm và có độ ngọt. Khi nấu nhớ cho nước ngâm rong biển để tạo độ ngọt cực kỳ hấp dẫn.
- Rong biển cho vào sau khi cháo đã chín. Cháo sôi lại, tắt bếp, thêm thìa nhỏ dầu hạt bí, trộn đều và ăn thôi.
12. Caramen bí đỏ
Nguyên liệu:
Caramen:
- 500g sữa hạt
- 400-600g bí đỏ, chọn quả vàng đậm
- 120g bột béo
- 400g nước cốt dừa
- 10g bột agar (rau câu)
- 4 lít nước
- 200g đường
Nước đường:
- 1 quả chanh nhỏ
- 300g nước
- 500g đường vàng
- 8g cà phê
Cách làm:
- Chuẩn bị 300g nước lọc, cho cà phê, nước cốt chanh vào khuấy đều.
- Cho 500g đường lên chảo đảo đến khi đường chuyển sang màu vàng cánh gián. Đổ hỗn hợp cà phê - chanh vào khuấy đều.
- Đổ nước đường ra cốc để nguội.
- Bí đỏ cắt miếng cho vào nồi đun khoảng 10 phút rồi vớt ra bát.
- Chuẩn bị máy xay, cho nước vào trước sau đó cho bí đỏ, bột béo, nước cốt dừa, bột agar, đường vào xay khoảng 1 phút.
- Tiếp theo, lọc qua màng lọc, cho vào nồi đun, vừa đun vừa khuấy đều để tránh bị đóng bánh dưới đáy nồi. Khi sôi để khoảng 3 phút đến khi quyện thành kem thì tắt bếp.
- Rót kem vào cốc caramen. Rót nhẹ từ từ để giữ nguyên được phần nước đường dưới đáy cốc.
- Để nguội rồi cho vào tủ lạnh khoảng 4 tiếng, sau đó thưởng thức.
13. Caramen bí đỏ thuần chay
Nguyên liệu:
- 200g bí đỏ, lựa bí vàng đậm
- 30g đậu gà
- 200ml cốt dừa (gia giảm theo sở thích, bớt hoặc bù lại lượng nước tương ứng)
- 300ml nước
- 30g đường phèn (tùy khẩu vị)
- 50g hạt điều hay hạnh nhân chưa rang
- Nước đường: 50g đường thốt nốt hoặc đường nâu + 25ml nước + 1/4mcf nước cốt chanh (có thể thêm 1mcf bột cacao hòa tan với ít nước sôi, nước đường sẽ thơm hơn)
Cách làm:
- Bí đỏ hấp chín, xay mịn.
- Đậu gà và hạt ngâm qua đêm, cho 300ml nước vào xay, vắt lấy nước.
- Đun nước đậu gà và hạt (khuấy liên tục để không bị khét đáy nồi). Khi thấy sôi thì cho đường phèn vào và giảm nhỏ lửa cho sôi liu riu thêm 10 phút. Tiếp tục cho bí đỏ, cốt dừa, tăng lửa để hỗn hợp sữa sôi lại thì tắt bếp. Lọc lại qua rây.
- Trong khi chờ cho hỗn hợp trên nguội bớt thì đi nấu nước đường. Cho đường và nước vào nồi nấu cho tan đường, cho nước cốt chanh, (nước cacao) vào, sôi lại thì tắt bếp (hoặc nấu nước đường theo cách của gia đình thường làm).
- Cho 1mcf nước đường vào hộp, khuôn… Nhẹ nhàng đổ hỗn hợp sữa, để vào ngăn mát khoảng 2-3 giờ là có món caramen thuần chay mát lạnh. Nếu thích có thể rưới nước đường trực tiếp lên bánh khi ăn.
14. Chả chay bí đỏ
Nguyên liệu:
- Bí đỏ
- Đậu phụ
- Hạt hướng dương
- Hành tỏi
- Cần tây
- Bột mỳ, bột năng, muối
Cách làm:
- Bí đỏ rửa sạch, hấp chín nghiền mịn.
- Đậu phụ nghiền mịn.
- Hạt hướng dương, hành tỏi cần tây băm nhuyễn.
- Cho tất cả các nguyên liệu vào bát trộn với 1 ít bột mỳ, bột năng, muối rồi chiên lên. Lưu ý áp chảo chứ không chiên nhiều dầu, ăn chả sẽ bị ngấy.
15. Cháo chay thập cẩm
Nguyên liệu:
- 1 phần gạo nếp
- 2 phần gạo tẻ
- Bí đỏ
- Cà rốt
- Giò lụa chay (chả lụa)
- Nấm tươi (nấm rơm, nấm bào ngư…)
- Rau tía tô
- Nước mắm chay
- Hạt nêm chay
- Dầu ăn, hạt tiêu
Cách làm:
- Cách nấu cháo nhanh nhừ, hạt gạo nhỏ và sánh: Vo gạo, để ráo nước rồi cho vào hộp/túi. Sau đó cho vào ngăn đá ít nhất 1 đêm. Hôm sau mang ra nấu như bình thường. Chỉ cần nấu 30 phút là hạt gạo nhừ tơi.
- Cho cà rốt, bí đỏ đã cắt nhỏ vào nấu cùng với cháo cho mềm.
- Giò chay và nấm cắt nhỏ. Xào nấm và giò với hạt nêm, nước mắm chay, hạt tiêu. Xào nhỏ lửa 10 phút rồi đổ ra ra tô/đĩa.
- Khi cháo nhừ, nêm hạt nêm vừa ăn, cho thêm 1 chút dầu ăn nếu thích ăn ngậy.
- Có thể cho phần nấm và giò vào cháo đảo đều, nấu sôi vài phút rồi tắt bếp, rắc rau tía tô. Hoặc có thể múc cháo ra tô, khi ăn thêm giò, nấm và rau tía tô lên trên.
16. Cháo kê bí đỏ
Nguyên liệu:
- 1 nắm tay gạo tám thơm
- 1 nắm tay gạo nếp nương
- 1 nắm tay hạt kê
- 50g bí đỏ
- 1 sợi rong biển dài bằng ngón tay, rửa sạch, ngâm nở, cắt nhỏ
- 1,2 lít nước sạch
- 1 thìa nhỏ dầu hạt bí
Cách làm:
- Các loại hạt vo đãi sạch sẽ, rồi ngâm qua đêm (6 - 8 tiếng) hoặc ngâm trong tủ lạnh, sáng hôm sau vớt ra, vo lại cho sạch.
- Cho tất cả nguyên liệu (trừ dầu hạt bí) vào nồi đất đun thật nhỏ lửa, hoặc có nồi nấu bằng điện thì chọn chế độ nhỏ nhất. Thời gian khoảng 30 phút cháo sẽ chín nhừ, rất thơm và có độ ngọt. Khi nấu nhớ cho nước ngâm rong biển để tạo độ ngọt cực kỳ hấp dẫn.
- Rong biển cho vào sau khi cháo đã chín. Cháo sôi lại, tắt bếp, thêm thìa nhỏ dầu hạt bí, trộn đều và ăn thôi.
- Nếu nấu cho bé trên 1 tuổi thì thêm chút thì là, rau mùi cho cháo dậy mùi thơm, thêm chút bột nêm thực dưỡng cho đậm đà. Còn nếu dưới 1 tuổi thì tận dụng độ ngọt tự nhiên cho bé thôi nha.