Chùa Từ Hiếu, còn được gọi là Tổ đình Từ Hiếu, là một ngôi chùa nằm ở thôn Dương Xuân Thượng III, phường Thủy Xuân, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Được thành lập vào năm 1843, chùa Từ Hiếu là một trong những ngôi chùa cổ lớn và có giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt trong cố đô Huế.
Lịch sử
Vào năm 1843, Hòa thượng Nhất Định, sau khi từ chức "Tăng Cang Giác Hoàng Quốc Tự" và trao quyền điều hành chùa Bảo Quốc cho pháp đệ là Nhất Niệm, đã đến chùa Từ Hiếu để tịnh tu và nuôi dưỡng mẹ già. Hòa thượng Nhất Định được biết đến là một con người hiếu thảo và tận tụy. Một câu chuyện nổi tiếng kể rằng, ông đã đi mua cá để nấu cháo cho mẹ già dù bị chế giễu và chê bai. Khâm phục tấm lòng hiếu thảo này, vua Tự Đức đã ban cho chùa Từ Hiếu tựa danh "Sắc tứ Từ Hiếu tự". Từ đó, chùa được gọi là Từ Hiếu. Trên tấm bia ghi rõ quá trình xây dựng chùa và giải thích ý nghĩa của tên gọi này.
Kiến trúc
Chùa Từ Hiếu nằm trong một khu rừng thông trên một ngọn đồi ở phường Thủy Xuân. Khuôn viên chùa rộng khoảng 8 mẫu, với một con đường nước uốn quanh phía trước, tạo nên một phong cảnh thơ mộng. Trước cổng chùa là một tháp ba tầng được xây dựng vào năm 1896 để tàng trữ kinh tượng theo sắc chỉ của nhà vua. Cổng chùa được xây dựng theo kiểu vòm cuốn, hai tầng có mái che. Đặc biệt, trước chánh điện là một hồ bán nguyệt trồng sen và nuôi cá cảnh. Cấu trúc chùa gồm ba căn hai chái, với chính điện phía trước thờ Phật và Quảng Hiếu Đường phía sau. Ngoài ra, khu nhà hậu của chùa còn có án thờ Tả quân đô thống Lê Văn Duyệt cùng con ngựa gỗ và thanh đại đao của ông. Hai bên sân chùa có hai lầu bia để ghi lại lịch sử xây dựng chùa.
Xung quanh chùa Từ Hiếu, có nhiều lăng mộ của các vị phi tần của chúa Nguyễn. Với vị trí đẹp, yên tĩnh và không xa thành phố Huế, chùa trở thành điểm vui chơi dã ngoại cho các thanh niên Huế vào những ngày nghỉ hay ngày lễ. Chùa Từ Hiếu là một trong những ngôi chùa cổ đón đặt chân của du khách từ trong và ngoài nước.
Các vị Trụ trì
Từ khi được thành lập, chùa Từ Hiếu đã có nhiều đời trụ trì như Hòa thượng Cương Kỷ, Hòa thượng Huệ Đăng, Hòa thượng Tâm Tịnh, Hòa thượng Huệ Minh, Hòa thượng Chơn Thiệt, Hòa thượng Chí Niệm, Hòa Thượng Chí Mậu và Thiền sư Nhất Hạnh (giám tự Thượng tọa Từ Đạo).
Sinh hoạt và tác thành
Chùa Từ Hiếu đã tổ chức nhiều hoạt động quan trọng như lễ khánh thành vào năm 1848, có sự tham dự của vua Dực Tông và các quan đại thần. Năm 1924, chùa tổ chức Đại Giới Đàn với sự tham gia của vua Khải Định và nhiều hòa thượng lừng danh. Đại Giới Đàn Vạn Hạnh cũng đã được tổ chức tại chùa Từ Hiếu vào năm 1965. Qua các đời trụ trì, chùa đã trùng khắc và in nhiều kinh văn quan trọng và là nơi tác thành danh tăng và thiền sư nổi tiếng như Diệu Giác, Hải Thiệu, Tâm Tịnh, Huệ Minh, Huệ Pháp, Huệ Giác, Viên Giác, Viên Thành, Chơn Thiệt, Chơn Như...
Sẽ cập nhật liên tục thông tin về chùa Từ Hiếu trên trang Facebook của chùa.
Chú thích
[1] Thông tin về lịch sử xây dựng chùa Từ Hiếu được trích từ Thư viện Hoa Sen.
[2] Thông tin về các vị trụ trì của chùa Từ Hiếu được cung cấp bởi Ban Quản trị chùa Từ Hiếu.