Chúng ta thường nghe rằng bồ tát sợ nhân chúng sinh sợ quả . Điều này có nghĩa là Bồ Tát không chỉ tránh gieo ác trong hiện tại, mà còn tu hành để tiêu trừ nghiệp chướng và đạt đến hiện thực hóa Phật quả cuối cùng. Trái lại, chúng ta, những người chúng sinh vì vô minh, thường che mờ tâm tánh và tranh nhau gieo ác, và chúng ta phải chịu trận quả đáng nhận. Trong khi chúng ta chịu quả, thường không biết hối lỗi hay sám hối vì tội lỗi của mình. Thay vào đó, chúng ta oán trách trời đất và thành kích thêm nhiều tội ác khác. Vì vậy, chuỗi oan oán tương báo kéo dài mãi mãi. Quả báo hạnh phúc hoặc khổ sở tương ứng với các hành động thiện hoặc ác trong quá khứ.
Tuy nhiên, theo tông Hoa Nghiêm, chư Bồ Tát hiện ra trong hình thức thân cảm thụ hay nghiệp báo thân nhằm cứu độ chúng sinh. Những kết quả trong đời này là hậu quả của kiếp trước. Những niềm vui hoặc nỗi đau trong đời này là ảnh hưởng hoặc quả báo của kiếp trước. Để giảm thiểu tội và tạo thêm nghiệp, người Phật tử chân thuần luôn nên nhớ câu nói cổ đức: "Muốn biết kiếp trước của mình như thế nào, hãy nhìn vào quả báo mà chúng ta đang trải qua trong cuộc sống hiện tại. Muốn biết quả báo tiếp theo sẽ như thế nào, hãy nhìn vào những hành động mà chúng ta đang tạo ra trong cuộc sống hiện tại." Khi hiểu rõ nguyên tắc này, chúng ta sẽ luôn có khả năng tránh các hành động ác và thực hiện những hành động thiện trong cuộc sống hàng ngày.
Quả báo của một hoặc nhiều kiếp sau được tạo nên bởi những hành động thiện hoặc ác trong đời này. Nếu chúng ta làm những hành động lành ác, thì chỉ qua một, hai, ba hoặc nhiều kiếp sau mới có phước lành hoặc quả báo ác. Dù quả báo sớm hay muộn không nhất định, nhưng chắc chắn là không thể tránh khỏi. Khi tạo nghiệp, dù là thiện hay ác, chắc chắn sẽ nhận quả báo sớm hay muộn.
Vì vậy, câu thành ngữ "Thiên võng khôi khôi, sơ nhi bất lậu" và "Giả sử bá thiên kiếp, sở tác nghiệp bất vong; nhân duyên hội ngộ thời, quả báo hoàn tự thọ" có ý nghĩa là bất kể lưới trời có thưa hay dày, không có một số lông nào thoát khỏi. Và giả sử như đã trải qua hàng chục ngàn kiếp thì những hành động gây tạo vẫn còn, chỉ khi nhận duyên hội ngộ đầy đủ thì quả báo sẽ đến không sai. Có một số trường hợp đáng chú ý mà người Phật tử cần hiểu rõ để không bị hiểu lầm về luật nhân quả: nếu làm hành động ác trong đời này nhưng vẫn có giàu sang, thì đó là vì đã làm phước, cúng dường và bố thí trong kiếp trước. Những hành động ác trong đời này chưa trỗi dậy nên chưa gây ra quả ác. Trong khi đó, những hành động thiện trong kiếp trước hay nhiều kiếp trước đã gây ra quả giàu sang.
Tương tự, nếu sống đạo đức và nhân từ nhưng vẫn nghèo khổ hoặc gặp khó khăn, đó là vì nhân từ mới được gieo trong đời này, nên quả lành chưa trổ. Trong khi những hành động ác kiếp trước đã gây ra quả ác. Đây là một trong ba quả báo và bốn nhân nhằm giải thích lý do một đứa trẻ sinh ra trong một gia đình nào đó. Hậu quả của các hành động thiện ác trong đời này sẽ nhận được quả báo lành hoặc ác, và không phải ngay đời sau, mà có thể là sau hai, ba hoặc nhiều kiếp sau đó. Điều này cho thấy phàm nhân không thể thoát khỏi quả báo, và ngay cả Bồ Tát cũng không thể tránh được. Vì vậy, người tu Phật nên luôn nhớ rằng khi trồng nhiều hành động thiện, chắc chắn sẽ nhận được quả tốt sau này. Ngược lại, nếu chỉ quan tâm đến những việc lợi ích ngắn hạn và không thực hiện những hành động đúng đắn, không tích lũy công đức, chắc chắn sẽ gánh chịu những hậu quả tệ hại, không có ngoại lệ.