1. Phật Giáo Hòa Hảo là gì? Thờ ai?
Trước khi giới thiệu về bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo, hãy tìm hiểu về tôn giáo này. Năm 1939 (Kỷ Mão), tông phái Phật Giáo Hòa Hảo được sáng lập bởi Huỳnh Phú Sổ. Tông phái này sinh ra tại làng Hòa Hảo, quận Tân Châu, tỉnh Châu Đốc, hiện nay là thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang.
Phật Giáo Hòa Hảo tu tại gia và lấy pháp môn "Học Phật - Tu Nhân" làm căn bản. Nền tảng của Phật Giáo Hòa Hảo là Đạo Phật kết hợp với những bài sấm kệ do Huỳnh Phú Sổ biên soạn.
Huỳnh Phú Sổ là người sáng lập Phật Giáo Hòa Hảo, được biết đến với tên gọi Đức Huỳnh Giáo chủ hay thầy Tư Hòa Hảo. Dù chưa đủ 18 tuổi, Huỳnh Phú Sổ đã tuyên bố mình là bậc Sinh nhi tri, có khả năng nhìn xuyên quá khứ và biết trước tương lai. Ông cũng nhận được thọ mệnh từ Phật Thích Ca Mâu Ni và Phật A Di Đà để truyền bá tư tưởng Bửu Sơn Kỳ Hương và cứu độ chúng sinh.
Các tín đồ theo Phật Giáo Hòa Hảo tu tại gia và thờ phượng, hành đạo đơn giản. Ngoài việc thờ Phật, Phật Giáo Hòa Hảo còn thờ cả các vị anh hùng của dân tộc.
2. Nội dung bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo
Có tổng cộng 2 bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo, mỗi bài cúng có nội dung và cách sử dụng khác nhau, phù hợp với từng trường hợp.
2.1. Bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo hàng ngày trước bàn thờ ông bà
Đầu tiên, tu sĩ cầm hướng xá và quỳ xuống. Chắp tay đưa lên trán, tu sĩ nguyện như sau:
"Cúi kính dâng hương trước Cửu Huyền. Cầu trên Thất Tổ chứng lòng thiềng. Nay con tỉnh ngộ quy y Phật. Chí dốc tu hiền tạo phước duyên."
Sau khi nguyện xong, tu sĩ đứng thẳng, chắp tay trước ngực và nguyện tiếp:
"Cúi đầu lạy tạ Tổ Tông. Báo ơn sanh dưỡng dày công nhọc nhằn. Rày con xin giữ Đạo hằng. Tu cầu Tông Tổ siêu thăng Phật đài. Nguyện làm cho đẹp mặt mày. Thoát nơi khổ hải Liên đài được lên. Mong nhờ Đức Cả bề trên. Độ con yên ổn vững bền cội tu."
Sau khi nguyện xong, tu sĩ lạy 4 lạy để kết thúc cúng lạy hàng ngày trước bàn thờ ông bà tổ tiên.
2.2. Bài cúng nguyện Phật Giáo Hòa Hảo trước bàn thờ Phật
Tu sĩ cầm hương xá và quỳ trước. Hai tay chắp trước trán, tu sĩ đọc bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo thờ Phật, hay bài Quy Y, như sau:
"Nam Mô Ta bà Giáo chủ Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (tam niệm). Nam Mô Thập Phương Phật. Nam Mô Thập Phương Pháp. Nam Mô Thập Phương Tăng. Nam Mô Phật Tổ, Phật Thầy, Quan Thượng Đẳng Đại Thần, Chư Quan Cựu Thần, Chư Vị Sơn Thần, Chư Vị Năm Non Bảy Núi, cảm ứng chứng minh, nay con nguyện cải hối ăn năn, làm lành lánh dữ, quy y theo mấy Ngài, tu hiền theo Phật Đạo."
Sau khi đọc xong, tu sĩ lạy 4 lạy hoặc cắm hương vào bát hương. Cúng lạy nguyện Phật Giáo Hòa Hảo trước bàn thờ Phật được kết thúc.
2.3. Bài cúng Cửu Huyền Phật Giáo Hòa Hảo bàn Thông Thiên
Sau khi đã cúng lễ và đọc bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo ở bàn Phật, tu sĩ đi đến bàn Thông Thiên để cầu nguyện 4 hướng. Bàn Thông Thiên sẽ là hướng chính, các hướng khác là sau lưng và hai bên vai.
Tại hướng chính bàn Thông Thiên, tu sĩ nguyện và đọc bài cúng Quy Y. Ở ba hướng còn lại, tu sĩ đọc bài Tây Phương ngũ nguyện. Sau khi đọc xong bài cúng mỗi hướng, tu sĩ lạy 4 lạy.
Lưu ý: Trong quá trình cầu nguyện, nếu không thể lạy được, tu sĩ có thể xá 3 xá. Lạy đứng hoặc lạy quỳ tùy theo tình trạng cơ thể.
3. Hướng dẫn cách cúng lạy của Phật Giáo Hòa Hảo
Ngoài việc nắm được nội dung bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo, tu sĩ cần biết cách cúng lạy đúng:
3.1. Niệm Phật
Sau khi cúng lễ, tu sĩ có thể niệm Phật. Ngồi bán già, thẳng lưng và niệm "Nam-Mô A-Di-Đà Phật". Hoặc có thể niệm như sau: "Nam-mô Tây-phương Cực-lạc thế giới Đại từ Đại bi phổ độ chúng sanh A-Di-Đà Phật". Việc niệm Phật nhiều hay ít tuỳ thuộc vào sức của mỗi người, chỉ cần cầu nguyện và niệm Phật trong tâm là được.
3.2. Khi ăn cơm
Khi ăn cơm, tu sĩ cúng lạy Cửu Huyền, Thất Tổ và ông bà cha mẹ đã quá cố. Điều này thể hiện tấm lòng tôn kính và hiếu thảo.
3.3. Ăn chay
Người theo Phật Giáo Hòa Hảo thường ăn chay vào các ngày 14 - 15, 29 - 30 hàng tháng. Trừ các tháng thiếu, ăn chay ngày 29 và mồng 1. Khi cúng, có nhang thì châm nhang, không có nhang thì có thể nguyện không cúng.
Hằng năm, ngày xuân nhựt, tu sĩ cũng ăn chay vào ngày 29 - 30 và mồng 1. Khi ăn chay, tu sĩ cần cúng chay. Hết ngày mồng 1, sang ngày mồng 2 có thể cúng gì cũng được. Tới ngày mồng 3, tu sĩ không cúng tế mà chỉ dùng hoa để cúng.
3.4. Đi xa nhà
Người đi làm ruộng, sau khi cúng lạy, quay về hướng Tây và nguyền rồi xá 4 hướng. Người đi xa nhà có thể nguyện tưởng trong lòng.
Trên đây là nội dung chi tiết của các bài cúng Phật Giáo Hòa Hảo và hướng dẫn về cách cúng lạy. Phật Giáo Hòa Hảo thu hút nhiều người tu theo vì hình thức tu không quá phức tạp và có thể tu tại gia.