Để viết một câu tiếng Đức tốt, ngoài việc phải nắm vững kiến thức ngữ pháp căn bản và có từ vựng sạch, chúng ta cần hiểu về cách sắp xếp trật tự các từ trong một câu. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này cũng như quy tắc phổ biến TeKaMoLo.
Tổng quan về 4 quy tắc
Các quy tắc sẽ được tính ưu tiên từ trên xuống. Tức là câu cần xét phải thỏa mãn quy tắc 1 trước, sau đó mới xét tiếp xem câu có thỏa mãn quy tắc 2, 3, 4 hay không.
- Tân ngữ gián tiếp (Dativ) đứng trước tân ngữ trực tiếp (Akkusativ).
- Nhưng nếu tân ngữ trực tiếp nằm ở dạng đại từ nhân xưng (Personalpronomen) thì tân ngữ trực tiếp lại đứng trước tân ngữ gián tiếp.
- Cụm các trạng từ sẽ tuân theo quy tắc TeKaMoLo.
- Bộ phận quan trọng nhất thường được đưa lên đầu câu (đối với câu đảo) hoặc xuất hiện cuối câu (đối với câu bình thường).
Cần lưu ý rằng những quy tắc trên không phải là hoàn hảo. Sẽ có những ngoại lệ vì tiếng Đức không có quy tắc cứng nhắc, tuy nhiên những ngoại lệ đó sẽ không nhiều nên bạn vẫn có thể áp dụng 4 quy tắc trên cho việc đặt câu.
Sau đây, chúng ta sẽ đi vào giải thích chi tiết từng quy tắc.
Quy tắc 1: Tân ngữ gián tiếp (Dativ) đứng trước tân ngữ trực tiếp (Akkusativ)
Trong câu tiếng Đức, tân ngữ gián tiếp sẽ đứng trước tân ngữ trực tiếp. Ví dụ:
Ich gebe meinem Freund das Buch. (Tôi đưa bạn của tôi cuốn sách.)
Ich gebe ihm das Buch. (Tôi đưa anh ấy cuốn sách.)
Wir schenken ihnen einen Tisch. (Chúng tôi tặng họ một cái bàn.)
Er schickt seiner Mutter ein schönes Foto. (Anh ấy gửi mẹ mình một bức ảnh đẹp.)Quy tắc này đúng hầu hết trong các trường hợp, trừ khi tân ngữ trực tiếp là một đại từ nhân xưng, thì tân ngữ trực tiếp sẽ đứng trước tân ngữ gián tiếp:
Ich gebe es ihm. (Tôi đưa nó cho anh ấy.)
Wir schenken ihn ihnen. (Chúng tôi tặng nó cho họ.)
Er schickt es seiner Mutter. (Anh ấy gửi nó cho mẹ mình.)Quy tắc 2: Nếu tân ngữ trực tiếp nằm ở dạng đại từ nhân xưng (Personalpronomen) thì tân ngữ trực tiếp lại đứng trước tân ngữ gián tiếp
Nếu tân ngữ trực tiếp là một đại từ nhân xưng, quy tắc trước đây sẽ bị đảo ngược, tân ngữ trực tiếp sẽ đứng trước tân ngữ gián tiếp:
Ich gebe ihm das Buch. (Tôi đưa anh ấy cuốn sách.)
Wir schenken ihn ihnen. (Chúng tôi tặng nó cho họ.)
Er schickt es seiner Mutter. (Anh ấy gửi nó cho mẹ mình.)Quy tắc 3: Cụm các trạng từ sẽ tuân theo quy tắc TeKaMoLo
Các trạng từ (Temporal, Kausal, Modal, Lokal) trong câu tiếng Đức sẽ được sắp xếp theo thứ tự TeKaMoLo. Đây là quy tắc giúp câu trở nên rõ ràng và dễ hiểu. Ví dụ:
Das Flugzeug landete heute wegen eines Streiks nicht pünktlich in Berlin. (Máy bay hạ cánh không đúng giờ ở Berlin hôm nay vì cuộc đình công.)Trạng từ Temporal (hôm nay) đứng đầu, sau đó là trạng từ Kausal (vì cuộc đình công), rồi đến trạng từ Modal (không đúng giờ), cuối cùng là trạng từ Lokal (ở Berlin).
Quy tắc 4: Bộ phận quan trọng nhất thường được đưa lên đầu câu (đối với câu đảo) hoặc xuất hiện cuối câu (đối với câu bình thường)
Quy tắc này nhằm nhấn mạnh lên bộ phận quan trọng nhất của câu. Trong trường hợp câu đảo, bộ phận quan trọng nhất sẽ được đưa lên đầu câu, trong khi đối với câu bình thường, bộ phận quan trọng nhất sẽ xuất hiện cuối câu.
Heute landete das Flugzeug wegen eines Streiks nicht pünktlich in Berlin. (Hôm nay máy bay hạ cánh không đúng giờ ở Berlin.)
Wegen eines Streiks landete das Flugzeug heute nicht pünktlich in Berlin. (Vì cuộc đình công, máy bay hạ cánh không đúng giờ ở Berlin.)Trong cả hai trường hợp, bộ phận quan trọng nhất là "wegen eines Streiks" (vì cuộc đình công), và nó có thể được đặt ở đầu câu hoặc cuối câu. Việc đặt ở đâu phụ thuộc vào ý nghĩa và sự nhấn mạnh mà người viết muốn truyền đạt.
Đối với các động từ kèm giới từ, phần nội dung liên quan đến giới từ sẽ đặt ở cuối câu vì đây là thông tin quan trọng, không có nó thì động từ sẽ không có ý nghĩa.
Với các quy tắc trên, bạn có thể sắp xếp trật tự từ trong câu tiếng Đức một cách logic và rõ ràng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tiếng Đức không phải là một ngôn ngữ có quy tắc cứng nhắc, vì vậy cần linh hoạt và chú ý đến ngữ cảnh để áp dụng quy tắc một cách chính xác.
Đọc thêm:[^1]
Ebook Ôn thi tiếng Đức B1 - Kỹ năng Viết dày 172 trang, cung cấp những lưu ý và gợi ý quan trọng khi làm bài thi Viết Goethe B1. Đi kèm là 20 đề mẫu kèm lời giải cụ thể.[^2]
Sách Ngữ pháp tiếng Đức theo cách dễ hiểu Version 2.0 dày 531 trang in màu 100%. Nội dung của sách bao gồm toàn bộ ngữ pháp tiếng Đức từ A1 đến C1 được sắp xếp theo 45 chương từ dễ đến khó.[^3]
Sách 3000 từ vựng tiếng Đức thông dụng dày 400 trang in màu 100% cung cấp 3000 từ vựng quan trọng và phổ biến trong cuộc sống hàng ngày cũng như thường xuyên xuất hiện trong các giáo trình dạy và học tiếng Đức.[^4]
Sách Bài tập Ngữ pháp tiếng Đức theo cách dễ hiểu dày 312 trang in màu 100%. Cuốn sách giúp bạn luyện tập thành thạo các dạng bài tập ngữ pháp tiếng Đức từ trình độ A1 đến C1.[^5]
Sách Ôn thi tiếng Đức theo cách hiệu quả - A1 dày 400 trang in trên giấy couché. Sách giúp người học vượt qua kỳ thi A1 bằng những hướng dẫn về cách giải đề thi một cách tỉ mỉ cũng như giúp rèn luyện tư duy làm bài thi một cách hiệu quả nhất.[^6]
Đọc thêm:
- Khóa học offline Ôn thi A1 theo cách hiệu quả tại Hà Nội kéo dài trong 3 tuần liên tục với 15 buổi nhằm xây dựng một sự chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi Start Deutsch 1 được tổ chức tại viện Goethe.
- Ebook Ôn thi tiếng Đức B1 - Kỹ năng Viết dày 172 trang, cung cấp những lưu ý và gợi ý quan trọng khi làm bài thi Viết Goethe B1. Đi kèm là 20 đề mẫu kèm lời giải cụ thể.
- Sách Ngữ pháp tiếng Đức theo cách dễ hiểu Version 2.0 dày 531 trang in màu 100%. Nội dung của sách bao gồm toàn bộ ngữ pháp tiếng Đức từ A1 đến C1 được sắp xếp theo 45 chương từ dễ đến khó.
- Sách 3000 từ vựng tiếng Đức thông dụng dày 400 trang in màu 100% cung cấp 3000 từ vựng quan trọng và phổ biến trong cuộc sống hàng ngày cũng như thường xuyên xuất hiện trong các giáo trình dạy và học tiếng Đức.
- Sách Bài tập Ngữ pháp tiếng Đức theo cách dễ hiểu dày 312 trang in màu 100%. Cuốn sách giúp bạn luyện tập thành thạo các dạng bài tập ngữ pháp tiếng Đức từ trình độ A1 đến C1.
- Sách Ôn thi tiếng Đức theo cách hiệu quả - A1 dày 400 trang in trên giấy couché. Sách giúp người học vượt qua kỳ thi A1 bằng những hướng dẫn về cách giải đề thi một cách tỉ mỉ cũng như giúp rèn luyện tư duy làm bài thi một cách hiệu quả nhất.