Trong bữa ăn hàng ngày, món chay ngon và dễ làm tại nhà đã trở thành xu hướng của nhiều gia đình. Không chỉ dành riêng cho các dịp đặc biệt, món chay giờ đây trở thành lựa chọn hàng ngày nhờ những lợi ích về sức khỏe mà chúng mang lại. Với thành phần chủ yếu từ thực vật như rau củ, hạt và đậu, món chay giúp cải thiện sức khỏe con người bằng chế độ ăn giàu protein thực vật, chất xơ, chất khoáng và các loại vitamin. Đặc biệt, chúng giúp giảm cholesterol, huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tim.
Vai trò quan trọng của rau củ trong chế độ dinh dưỡng đã được Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia Images Travel And Events đề cập. Dưới đây là một số món chay ngon và dễ làm tại nhà mà bạn có thể thử để tiết kiệm thời gian mà vẫn có được bữa cơm gia đình đầy đủ vị thơm ngon.
1. Bò Bía Chay
Nguyên liệu:
- Phần cuốn bánh:
- 1 củ cà rốt: gọt vỏ và thái sợi.
- 1 trái sắn (củ đậu): gọt vỏ và thái sợi.
- 150g ham chay: thái miếng dài bằng ngón tay.
- 1 muỗng cà phê: bột xá xíu, ngũ vị hương.
- 2 thanh mì căn tươi: xé mỏng thành sợi và trụng qua nước sôi có pha ít bột nghệ.
- 1 xấp bánh tráng mỏng.
- 1/2 bát đậu phộng rang.
- 1 muỗng cà phê ớt băm.
- Rau ăn kèm: xà lách, húng quế, rau thơm các loại.
- Phần nước chấm:
- 1 chén tương đen (hoisin sauce).
- 1 chén nước cốt dừa.
- 1/2 chén bơ đậu phộng.
- Đồ chua đi kèm nước chấm:
- 1/2 củ cà rốt: gọt vỏ và thái sợi.
- 1/2 củ cải: gọt vỏ và thái sợi.
- 1/2 chén giấm, 1/2 chén đường.
Cách làm:
- Cho phần cuốn bánh:
- Ướp ham chay với bột xá xíu trong khoảng 15 phút và chiên cho vàng.
- Xào sắn và cà rốt với ít muối, bột ngọt và hạt nêm.
- Xào sơ mì căn cho thơm và săn lại.
- Cho nước tương chấm:
- Cho nước cốt dừa vào đun sôi. Sau đó, cho thêm tương đen và bơ đậu phộng vào khuấy đều. Nêm lại với ít muối và đường cho vừa miệng.
- Cho dưa chua:
- Trộn các nguyên liệu làm dưa chua đã chuẩn bị vào với nhau và để trong khoảng 8 tiếng.
- Khi dùng, bạn dọn bánh tráng, rau sống, các nguyên liệu mì căn, ham chay, cà rốt xào với bát nước chấm đã cho thêm dưa chua và ít ớt bằm. Cách ăn giống như bánh tráng cuốn. Món ăn vặt này rất ngon và lạ miệng.
2. Đông Cô Bách Hoa Chay
Nguyên liệu:
- Nấm đông cô khô: 50g (rửa sạch, cắt bỏ chân, ngâm với nước vo gạo).
- Giò sống gà chay: 100g.
- Đậu hũ trắng: 1/2 miếng (luộc sơ, vắt nước, tán nhuyễn).
- Cà rốt băm nhỏ: 2M (muỗng).
- Hành boaro băm: 4M.
- Bông cải xanh: 300g (cắt miếng vừa ăn).
- Ngò rí băm, ớt sừng băm.
- Gia vị: Muối, tiêu, đường, bột năng, dầu hào chay, dầu ăn, dầu mè, hạt nêm chay, bột ngọt, nước tương.
Cách làm:
- Luộc chín nấm đông cô sau đó xả nước kỹ, vắt ráo nước rồi ướp với 1/2m hạt nêm chay. Luộc bông cải xanh có nêm 1 ít hạt nêm chay.
- Trộn thật mịn hỗn hợp gồm: đậu hũ trắng, giò sống gà chay, 2M hành boaro băm, 2M cà rốt băm với 1/2m hạt nêm chay, 1m đường, 1/2m bột ngọt, ít tiêu, 1m dầu ăn và 2M bột năng.
- Rắc 1 ít bột năng vào lòng nấm đông cô, cho nhân vào, vo tròn, rồi phết một ít dầu lên trên mặt cho bóng rồi đem hấp trong khoảng 15 phút.
- Hòa tan 1/2m đường, 1/2m bột ngọt, 1/3m muối, 1m hạt nêm chay, 1m dầu hào chay, 1m bột năng và 1 chén nước rồi nấu cho sệt lại với hành boaro phi thơm, tắt lửa, thêm 1/2m dầu mè, ớt băm, ngò rí băm. Cuối cùng là rưới xốt lên món ăn.
3. Sushi Đậu Hũ
Nguyên liệu:
- Cơm gạo Nhật (hoặc gạo dẻo): 2 chén (giữ nóng, để ráo).
- Đậu hũ chiên: 1 miếng (cắt lát mỏng 8 ly).
- Bắp non luộc: 2 cây (cắt làm 2 theo chiều dọc).
- Dưa leo: 1 quả (chẻ dọc làm 4, bỏ ruột, cắt sợi nhỏ).
- Dưa chua (cà rốt củ cải trắng ngâm chua): 40g.
- Ớt chuông đỏ: 1/4 quả (cắt sợi).
- Mè trắng rang: 1/2 chén.
- Lá rong biển: 2 lá.
- Rau nêm: Gừng chua kiểu Nhật.
- Gia vị: Dầu ăn, đường, hạt nêm chay, giấm gạo, nước tương.
Cách làm:
- Đun sôi 2 muỗng giấm gạo với 1 muỗng đường, để nguội, trộn đều với cơm, giữ ấm, rồi chia 2 và nén nhẹ tay.
- Ướp đậu hũ với 1 muỗng hạt nêm chay, 1/4m tiêu, sau đó chiên áp chảo rồi cắt thanh.
- Bọc plastic mành cuộn sushi, đặt lần lượt lá rong biển, cho cơm lên trên, lật ngược lại, xếp bắp non, dưa leo, ớt chuông, đậu hũ vào lá rong biển, cuộn chặt tay, rồi lăn qua mè.
- Cắt sushi thành miếng dày khoảng 2cm, khi ăn chấm với nước tương và dùng kèm với gừng chua.
4. Nem Chay Vàng Đậu
Nguyên liệu:
- 1 gói váng đậu trắng gồm nhiều miếng to.
- 1 quả trứng gà.
- 30g giò chay.
- 30g giá đỗ.
- Nửa củ cà rốt.
- Vài cái nấm, 1 củ tỏi, 1 nhánh hành hoa (nếu thích).
- 1 thìa bột năng.
- Nước xốt cà chua, nước tương: mỗi thứ 2 thìa canh (60ml tất cả) và một chút dầu mè, tương ớt (nếu thích).
Cách làm:
- Rửa sạch các nguyên liệu tươi làm nem chay của bạn, bao gồm: giá đỗ, cà rốt, nấm, hành. Vẩy khô ráo nước rồi thái sợi nhỏ đồng dạng với giá đỗ. Hành tước sợi nhỏ. Giò chay cũng được thái thành sợi tương tự.
- Đun nước sôi, thả vào ít muối và dầu ăn rồi luộc chín váng đậu. Luộc như vậy váng đậu sẽ đậm đà và mềm mại béo ngậy hơn.
- Vớt váng đậu ra rổ thưa để nguội và ráo nước. Cho cà rốt vào luộc chín rồi vớt ra.
- Nấm cũng được luộc chín. Trứng tráng mỏng thái sợi. Bí quyết luộc giá đỗ như sau: thay nồi nước mới, cho giá đỗ vào nồi ngay khi nước còn lạnh, đun cho tới khi nước sôi thì vớt giá đỗ ra.
Làm vậy giá đỗ sẽ dần dần tiết nước theo sự ấm dần của nồi nước, không tiết nước đột ngột, vì thế chúng được luộc chín, không còn mùi tanh nồng mà vẫn giòn như giá sống.
- Rải váng đậu phẳng rộng từng miếng, xếp dọc các nguyên liệu dạng sợi vào để cuộn như cách bạn cuộn nem thông thường. Dùng lá hành luộc chín để thắt nơ từng đoạn nem, dùng dao cắt chéo cuộn nem thành từng khúc ngắn.
- Nước sốt: Phi tỏi thơm, xào nước tương (hoặc nước xốt chay) cùng với tương cà chua, tương ớt (nếu thích). Pha bột năng với hai thìa nước rồi đổ vào nước xốt đang xào, khuấy đều cho chín sánh thì tắt bếp.
5. Gỏi Cuốn Ngũ Sắc
Nguyên liệu:
- Nguyên liệu cho phần bánh:
- Bánh tráng, 100 gram giá đỗ.
- 2 quả bơ đã được thái lát mỏng.
- Rau húng, rau mùi đã rửa sạch.
- 300 gram bắp cải tím đã thái sợi.
- 2 củ cà rốt thái sợi, 2 quả dưa chuột thái sợi.
- Nguyên liệu cho phần sốt:
- 150 gram đậu phụ, 70 gram bơ đậu phộng mịn.
- 1 thìa bột miso, 3 thìa cà phê mật ong, 3 thìa cà phê gừng xay nhỏ.
- 1 tép tỏi nghiền, 2 thìa canh rượu gạo.
Cách làm:
- Đun nóng 3 muỗng dầu ăn, xếp phần cà cho vào chảo, đun lửa nhỏ khoảng 3 phút để phần cà xém vàng hai mặt. Gắp cà ra đĩa để riêng.
- Phi đầu hành thơm, cho vào chảo khoảng một muỗng đường + phần hạt nêm còn lại + nước tương + ớt bột + 1/2 chén nước lọc.
- Đợi nước sốt sôi cho cà vào (nước sốt phải ngập cà) và đun lửa nhỏ đến khi nước sốt sánh lại thì tắt bếp. Nêm cho vừa miệng, nêm thêm hành lá & tiêu bên trên.
6. Cà Tím Nhồi Đậu Hũ
Nguyên liệu:
- Cà tím: 4-5 quả.
- Cà rốt: 1/2 củ.
- Nấm rơm: 100g.
- Nấm mèo: 3 tai.
- Đậu hủ trắng nếu thích.
- Hạt nêm chay: 1,5 muỗng canh.
- Nước tương 2 muỗng canh.
- Đường: 1 muỗng canh.
- Ớt bột: 1 muỗng cà phê.
- Tiêu: 1 muỗng cà phê.
- Hành tím bằm: 2 muỗng.
Cách làm:
- Chuẩn bị các nguyên liệu thành miếng vừa ăn, sau đó bắt đầu nấu canh. Cho 1 chút dầu ăn vào chảo và phi thơm hành. Tiếp theo cho các loại củ đã chuẩn bị sẵn vào xào cùng. Cho lượng nước vừa đủ và đun sôi. Lúc canh sôi thì cho nấm còn lại vào, nêm gia vị vừa ăn và tiếp tục đun khoảng vài phút cho nấm chín.
7. Miến Xào Thập Cẩm
Nguyên liệu:
- 200 gram miến.
- 10 gram mộc nhĩ.
- 15 gram giá đỗ.
- 6 cái nấm hương.
- 1 củ cà rốt bào sợi.
- Vừng rang, dầu mè, muối, hạt nêm chay, bột ngọt…
Cách làm:
- Ngâm miến với nước ấm khoảng 10 phút rồi rửa sạch, cắt thành khúc với độ dài phù hợp và để cho ráo nước. Sau đó, ngâm mộc nhĩ, nấm hương vào nước ấm rồi rửa sạch và thái nhỏ. Giá đỗ rửa sạch rồi để ráo nước.
- Cho dầu mè cùng 1 thìa hạt nêm chay trộn vào miến để miến được ngấm gia vị.
- Cho nấm hương, mộc nhĩ, cà rốt vào xào cho hơi săn lại thì cho tiếp miến vào đảo đều khoảng 5 phút nữa. Cuối cùng, bạn cho giá đỗ vào rồi đảo tầm 1 phút thì tắt bếp.
8. Canh Rau Củ Chay
Nguyên liệu:
- Bắp ngô ngọt hoặc bắp non, cà rốt, khoai tây mỗi thứ 1 củ.
- 100g nấm đùi gà (hoặc loại nấm khác tùy sở thích).
- 250g su su hoặc su hào.
- 1 đậu hủ trắng nếu thích.
- Hành, rau thơm trang trí và các gia vị cần thiết khác.
Cách làm:
- Sau khi chuẩn bị các nguyên liệu thành miếng vừa ăn thì bắt đầu nấu canh. Cho 1 chút dầu ăn vào chảo và phi thơm hành. Tiếp theo cho các loại củ đã chuẩn bị sẵn vào xào cùng. Cho lượng nước vừa đủ người dùng và đun sôi. Lúc canh sôi thì cho nấm còn lại vào, nêm gia vị vừa ăn và tiếp tục đun khoảng vài phút cho nấm chín.
9. Canh Chua Chay Kiểu Thái
Canh chua chay kiểu Thái chua và cực cay sẽ đánh thức vị giác của bạn ngay lập tức.
Nguyên liệu:
- 1 lít nước.
- 4 lá chanh.
- 1 nắm rau mùi.
- 2 củ sả.
- 1 củ hành tây cắt miếng.
- 1 nhánh riềng cắt lát.
- 3 thìa xì dầu.
- 1 thìa đường.
- 1 thìa cà phê sa tế.
- 150g nấm sò.
- 100g nấm kim châm.
- 2 quả chanh (vắt lấy nước cốt).
- 2 quả cà chua.
- 5 quả cà chua bi bổ dọc.
Cách làm:
- Lấy 1 chiếc nồi nhỏ, đun nước sôi.
- Đập giập phần củ sả sau đó cắt khúc.
- Cho dầu vào nồi chờ nóng rồi cho cà chua, hàng khô vào xào khoảng 3 phút cho mềm. Hành tây, sả vào đảo thơm rồi cho nước vào đun.
- Cho xì dầu, đường, ớt và nấm đã cắt chân rửa sạch vào nồi nước dùng, chờ đến khi nấm chín mềm, thả là chanh vào cho thơm rồi tắt bếp.
- Cho nước chanh vào nồi canh, khuấy đều lên rồi nếm thử thấy vừa miệng đủ các vị chua cay ngọt là được.
- Bỏ ra bát cho cà chua bi và đậu vào trang trí bằng vài lá rau mùi là xong.
10. Nấm Hấp Nước Tương
Nguyên liệu:
- Nấm kim châm: 300 g.
- Ớt băm: 2 thìa cà phê.
- Nước tương, đường, dầu ăn.
Cách làm:
- Nấm rửa sạch, cắt bỏ phần chân.
- Cho nấm vào nồi hấp trong khoảng 7 phút.
- Cho đường vào bát nước tương và khuấy tan. Rưới nước tương lên bề mặt nấm và tiếp tục hấp trong khoảng 2 phút nữa. Nhớ đậy nắp.
- Nấm chín thì rắc ớt băm và thưởng thức!
⚠️ Lưu ý khi bạn muốn theo chế độ thuần chay: Ăn chay mang lại nhiều tác dụng và lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và các chất cần thiết, bạn cần điều chỉnh chế độ ăn một cách hợp lý. Hãy đảm bảo bạn ăn đủ 3 bữa chính và có thêm bữa phụ để cung cấp đủ năng lượng. Các món ăn trong bữa chính cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất: bột, đường, đạm (đậu, sữa đậu nành, lạc, vừng, nấm, đậu đũa, đậu Hà Lan, đậu xanh...), dầu thực vật và rau, hoa quả. Cần thiết kế thực đơn ăn chay phong phú và thường xuyên thay đổi món. Nên uống thuốc bổ sung sắt, vitamin theo chỉ định của bác sĩ để cung cấp các chất mà thực phẩm chay không có. Ngoài ra, khi chế biến các món chay, hãy sử dụng các gia vị ấm nóng như tiêu, gừng, tỏi để mang lại cân bằng cho bữa ăn.
Nguồn: Sưu tầm