Người xuất gia (chư Tăng) được xem là trưởng tử của Đức Phật Tổ, người giữ gìn và truyền bá giáo Pháp ở nhân gian. Vị trí và tầm quan trọng của người xuất gia không thể phủ nhận. Vậy mục đích của người xuất gia là gì? Người muốn xuất gia cần có những điều kiện gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu và trả lời những câu hỏi này qua bài viết dưới đây.
I. Xuất gia tu hành là gì?
Theo nghĩa đen, xuất gia nghĩa là rời khỏi nhà. Tuy nhiên, xuất gia có ba ý nghĩa chính sau đây:
- Xuất thế tục gia: Nghĩa là người xuất gia đã quyết lòng dứt áo ra đi, từ bỏ tình cảm và quan tâm đối với gia đình, để tìm kiếm con đường chân lý và tìm hiểu đạo Phật.
- Xuất phiền não gia: Nghĩa là trong quá trình tu tập, người tu hành đã vượt qua được tất cả những phiền não như tham, sân, si, đố kỵ, ích kỷ, thù hận, ghen tuông, thủ đoạn, lừa đảo, mánh khóe,... những thói hư tật xấu mà người tu hành cần phải thay đổi.
- Xuất tam giới gia: Nghĩa là người tu hành đã vượt qua mọi phiền não vượt ngoài sự tham lam, dục vọng và sự trống rỗng. Đây là những cách giải thích từ ngữ chuyên môn, ngụ ý đến sự giải thoát ra khỏi cuộc sống này.
II. Mục đích của người xuất gia tu hành là gì?
1. Đức hy sinh của người xuất gia
Tu tập là một con đường hy sinh, không phải để trốn chạy. Không ai đi tu để thoát khỏi nghĩa vụ hay trách nhiệm của cuộc sống. Người muốn đi tu trước hết phải sẵn sàng hy sinh.
Người tu hành phải hy sinh gia đình, tình cảm cá nhân và hy sinh hy vọng của gia đình. Họ cũng phải kiềm chế những tình cảm con người. Tuy nhiên, không có nghĩa là một nhà tu không có tình cảm. Nhà tu phải hiểu rằng họ phải bỏ qua bản thân và kiềm chế những tình cảm cá nhân để vì lợi ích chung. Qua quá trình tu hành, nhà tu phải vượt qua những nhu cầu bản năng và tự lập.
Đức Phật từng tuyên bố muốn đi tu để giảm bớt đau khổ của cuộc sống. Tuy nhiên, ông đã đưa ra bốn điều kiện khắt khe mà vua phải đáp ứng để ông không đi tu. Điều này cho thấy rằng Đức Phật đã làm sẵn sàng hy sinh tình cảm cá nhân vì tình yêu thương và lòng từ bi rộng lớn.
2. Bản lĩnh phi thường của người xuất gia
Con đường tu hành không dễ dàng và yêu cầu bản lĩnh và động lực đặc biệt để phục vụ cho đạo. Như bậc cổ đức từng dạy rằng: “Kim sanh bất liễu đạo, phi mao đới giác hoàn” - tức là người tu hành phải làm những việc có ý nghĩa và tiến bộ trong cuộc sống, không để phí hoài thời gian.
Người xuất gia là những người có khả năng làm những việc hy sinh và có ý nghĩa cho cộng đồng và đạo. Họ không chỉ nhận lời và cống hiến mà còn làm việc mang tính chất xã hội. Như câu nói "giáo dục không phải là đổ kiến thức mà là đổ lòng yêu thương".
3. Tâm người xuất gia phải hướng thiện hơn người
Một nhà tu không phân biệt giàu nghèo, mục đích của tu tập là phải tìm kiếm sự giản đơn và tìm đường thoát khỏi sự lừa dối của tài sản. Sự tôn trọng và kính trọng đối với người xuất gia không đến từ quyền lực mà đến từ đạo đức, sự hy sinh và sự tu hành.
Đức Phật từng nói "Ta xem sự giàu có như đôi dép bỏ, xem vàng bạc lụa như đồ giẻ rách". Ngài chú trọng đến đạo đức và sự tu hành. Một nhà tu phải có lòng từ bi và gia trì, phải mạnh mẽ hơn người bình thường.
Người xuất gia chọn con đường cao rộng, sống vì tất cả chúng sinh. Họ không có những nhu cầu cá nhân và là những con người đạo đức, giàu lòng thương yêu và vị tha. Chúng ta phải trân trọng và ủng hộ hành trình tu tập của họ.
III. Điều kiện để một người xuất gia tu hành
1. Có chí nguyện đối với Phật Pháp
Để được xuất gia, các cư sĩ Phật giáo phải trải qua một thời gian tập luyện và thử thách khoảng từ 6 tháng đến 1 năm, hoặc 2-3 năm. Trong thời gian đó, các cư sĩ tu tập được hướng dẫn và rèn luyện bởi sư phụ. Con đường tu hành dài và đầy khó khăn, vì vậy chỉ những người có chí nguyện và hiểu rõ về tu tập mới được sư phụ chấp nhận xuất gia. Chí nguyện là yếu tố quan trọng đầu tiên và cơ bản để trở thành người tu hành.
2. Đảm bảo điều kiện về sức khỏe cá nhân
Người xuất gia phải có sức khỏe tốt và không mắc các bệnh nan y, bệnh về tâm thần, thần kinh, bệnh truyền nhiễm hoặc bị khuyết tật. Người xuất gia là người đại diện, trưởng tử của Đức Phật Như Lai, nắm trách nhiệm giữ gìn và truyền bá giáo pháp ở nhân gian, thể hiện nếp sống và tinh thần của Ngài, là bậc thầy mô phạm của chúng sinh nên phải là một biểu tượng tốt đẹp.
3. Một số điều kiện khác
Ngoài chí nguyện và sức khỏe, người xuất gia cần đáp ứng một số điều kiện sau:
- Đủ 18 tuổi (vì người xuất gia không được đi học ở các trường bên ngoài)
- Không mắc các bệnh nan y, bệnh truyền nhiễm
- Không nợ nần, không vi phạm pháp luật
- Những người đã lập gia đình nhưng muốn xuất gia phải có giấy ly hôn
- Không được chấp nhận những người đi xuất gia mà có con nhỏ dưới 18 tuổi
- Tuân thủ đầy đủ quy định của chùa dành cho Phật tử
- Cam kết không vi phạm quy định nội quy của chùa
- Tôn trọng và tuân theo lời chỉ dạy của chư tăng trong quá trình tu tập
- Hoàn thành đủ một năm tu tập sau khi viết đơn xuất gia
- Ăn mỗi ngày hai bữa (sáng và trưa), không ăn vặt
Qua bài viết này, chúng ta hiểu rõ hơn về người xuất gia và các điều kiện cần có để bước vào con đường tu tập. Hy vọng rằng chúng ta cùng tìm hiểu và ủng hộ những người xuất gia trong hành trình của họ.
Nam Mô A Di Đà Phật.