Nếu bạn là một người quan tâm đến Phật Giáo, chắc chắn bạn đã từng nghe đến xá lợi Phật và những điển tích về hạt xá lợi. Hãy cùng tìm hiểu thêm về nguồn gốc và lợi ích của xá lợi trong nội dung sau đây.
Xá lợi là gì?
Xá lợi, hay còn gọi là xá lị, là một phần quan trọng trong tín ngưỡng Phật giáo. Được nhìn từ góc nhìn tâm linh và khoa học, xá lợi là những hạt tròn nhỏ, giống như ngọc trai hay pha lê. Chúng được hình thành sau khi thi thể của các vị cao tăng Phật giáo được hỏa táng và viên tịch.
Xá lợi từ các góc nhìn
Góc nhìn tâm linh
Xá lợi, hay Sarira trong tiếng Phạn, được xem là thân cốt hoặc linh cốt trong tiếng Hán, với ý nghĩa là xương nơi thân. Chúng có nhiều màu sắc khác nhau như vàng, bạc, hồng, xanh, và có những viên còn lấp lánh như đá hoa cương.
Góc nhìn khoa học
Khoa học đã nỗ lực tìm kiếm giải thích cho hiện tượng xá lợi trong lịch sử Phật giáo. Tuy nhiên, việc này đầy khó khăn và thử thách. Ý kiến cho rằng xá lợi là sỏi đã biến thành hạt sau khi hoả thiêu đã bị bác bỏ vì ít người có xá lợi sau khi hoả thiêu. Các chuyên gia khác giải thích rằng xá lợi hình thành do việc ăn chay, nhưng cũng chưa có cơ sở xác thực cho ý kiến này.
Theo Tiến sĩ Max Planck, vật chất chỉ đơn giản là nguồn năng lượng đang chuyển động chậm hoặc là kết tinh lại. Khi đó, cơ thể con người cũng sẽ là nguồn năng lượng. Với cách hiểu này, xá lợi là sự đồng hóa với đặc tính của vũ trụ và nguồn năng lượng đó kết tinh trong cơ thể của người tu tập.
Thuật ngữ liên quan đến xá lợi
Có một số thuật ngữ liên quan đến xá lợi, như xá lợi tử và tháp xá lợi:
Xá lợi tử
Xá lợi tử là thuật ngữ trong đạo Phật, có nghĩa là "hạt xá lợi được hình thành sau khi thi thể của người chết được hỏa táng". Trong tiếng Pali - ngôn ngữ Phật giáo cổ - thuật ngữ này được gọi là "Sarira".
Tháp xá lợi
Tháp xá lợi là một công trình kiến trúc chứa đựng xá lợi của các vị cao tăng đạo Phật. Các tháp xá lợi thường có kiến trúc độc đáo, cao vút và được xây dựng ở các địa điểm linh thiêng, là một trong những địa danh du lịch nổi tiếng của nhiều quốc gia châu Á.
Toàn thân xá lợi
Toàn thân xá lợi là thuật ngữ chỉ đến việc hình thành xá lợi từ toàn bộ cơ thể người. Các hạt xá lợi từ toàn thân thường là những hạt quý giá, được coi là linh thiêng và có giá trị tín ngưỡng cao trong văn hóa Phật giáo và một số văn hóa khác.
Trái tim xá lợi
Trái tim xá lợi là một hình tượng phổ biến trong Phật giáo, thường được miêu tả như một viên ngọc lục bảo hoặc một quả cầu pha lê trong suốt, có hình dáng giống như trái tim và được cho là có sức mạnh vô cùng lớn trong việc giúp cho người tu tập tiến tới giải thoát.
Phân loại xá lợi
Dựa trên nguồn gốc hình thành và bộ phận cơ thể, xá lợi được phân loại như sau:
Phân loại theo nguồn gốc hình thành
- Xá lợi của Phật: Xá lợi này xuất hiện sau khi Đức Phật qua đời, nhập cõi Niết Bàn và được hỏa táng. Đây là loại xá lợi hiếm và có khả năng phát sáng mạnh mẽ và độ cứng giống như kim cương.
- Xá lợi của các cao tăng: Xá lợi này xuất hiện sau khi hoả thiêu Chư Tăng và Phật Tử. Nó mang theo những đặc tính khác nhau, phụ thuộc vào đạo hạnh của từng người tu.
Phân loại theo bộ phận cơ thể
Xá lợi từ xương sẽ có màu trắng sáng, từ tóc sẽ có màu đen đậm, và từ thịt sẽ có màu đỏ hồng.
Viên xá lợi có tác dụng gì?
Viên xá lợi thường được coi là biểu tượng tâm linh của đạo Phật, giúp tăng cường tinh thần, cải thiện tâm trạng và mang lại sự bình an, may mắn. Việc sở hữu viên xá lợi cũng được cho là giúp đẩy lùi tà khí, mang đến may mắn trong công việc và cuộc sống, cũng như bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng viên xá lợi không nên bị coi là một cách để đổi lại kết quả hay tránh khỏi trách nhiệm của chính mình, mà cần được xem như một hình thức hỗ trợ tinh thần trong cuộc sống.
Những trường hợp có thật về xá lợi
Có một số trường hợp đã ghi nhận về hạt xá lợi, khiến bạn ngạc nhiên. Một trường hợp là khi viên tịch, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni được cho là đã để lại 84.000 viên xá lợi phát sáng lấp lánh như đá quý. Năm 1990, pháp sư Hoằng Huyền ở Singapore cũng được tìm thấy 480 viên xá lợi như hạt đỗ, trong suốt và sáng lấp lánh. Năm 1991, phó Hội trưởng hội Phật giáo Ngũ Đài Sơn lập kỷ lục thế giới khi tìm thấy 11.000 viên xá lợi.
Tại Việt Nam, cũng có một số trường hợp tìm được xá lợi khi hỏa táng thi thể các cao tăng. Ví dụ, nhà vua Lý Thái Tông đã lấy những hạt xá lợi từ hai nhà sư Nghiêm Bảo Tính và Phạm Minh Tâm để thờ tại chùa Trường Thánh.
Trên đây là một số thông tin về xá lợi mà chúng ta cần biết. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và lợi ích của xá lợi trong tâm linh Phật giáo.