Giới thiệu
Tượng Phật Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn là một tác phẩm điêu khắc nguyên gốc được làm bằng gỗ mít, phủ sơn, có hình dáng thần thái và một thiên thu hiện diện. Tướng mạo của tượng rất thanh thoát, với đôi tai dài, trán nở, lông mày cong và mắt nhắm hờ nhìn xuống. Tóc được chải ngược lên đỉnh đầu thành một tòa sen. Đầu của tượng đội mũ Thiên Quan, hình dạng giống như mũ "tì lư" của các pháp sư. Thân hình của tượng thon thả, nếp áo ôm sát người và che đậy tới chân. Đặc biệt, tượng có 1.014 tay, mắt khác nhau và trong đó có 42 cụm tay lớn được sắp xếp thành các cặp đối diện nhau. Đôi tay chính kết ấn Chuẩn đề trước ngực và đôi tay khác kết ấn Tam muội phía trước bụng. Ngoài ra, tượng còn có một cặp tay ở phía sau gọi là tay Phổ lễ. Các cặp tay nhỏ được xếp thành mười lớp đối xứng và mỗi lòng bàn tay đều có một con mắt nhỏ. Vòng hào quang là một tấm gỗ lớn được tách riêng, nối với chân bệ tượng và gia công với các vòng xoắn dày đặc. Bệ tượng bao gồm hai phần chính, gồm khối bán cầu ở phía trên và khối bệ hình bát giác ở phía dưới. Khối bán cầu được tạo thành như một đóa sen, với những cánh hoa nở xen kẽ. Tất cả được điêu khắc tỉ mỉ, mềm mại và hài hòa, tạo nên một tác phẩm hoàn mỹ và thống nhất.
Giá trị tiêu biểu
Tượng Phật Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn là một tác phẩm điêu khắc độc đáo và là biểu tượng Quan Âm đẹp nhất trong lịch sử mỹ thuật Phật giáo Việt Nam từ thế kỷ 19 trở đi. Không có tượng nào khác trong cùng thời kỳ có thể sánh được vẻ đẹp của nó. Tượng Quan Âm Nghìn Mắt Nghìn Tay là một dòng tượng xuất phát từ Mật tông thế giới và đã được đưa vào Việt Nam từ thời Trần. Tuy nhiên, khi nhập khẩu vào nước ta, những nghệ nhân thủ công đã sáng tạo và tạo ra những nét đặc sắc riêng, phù hợp với văn hóa Việt Nam của mỗi thời đại. Do đó, tượng này mang giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, là một minh chứng thuyết phục cho sự tồn tại và phát triển lâu dài của Phật giáo Mật tông thế giới tại Việt Nam qua các thời kỳ. Những chi tiết điêu khắc tinh xảo và độc đáo trên tượng thể hiện sự sáng tạo của nghệ thuật và đặc trưng của quy trình tạo tác tượng của các nghệ nhân dân gian xưa. Điều này đã làm cho tượng trở thành một vật phẩm quý giá trong nghệ thuật điêu khắc của Việt Nam.
Thúy Hà (Theo Hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia - Tư liệu Cục Di sản văn hóa)