Ý là tâm chủ, tạo tác mọi vấn đề trong cuộc sống. Ý nghĩ và hành động của chúng ta có sức mạnh không thể đo lường. Chính từ ý nghĩ và hành động đó, chúng ta có thể đánh giá được tương lai và số phận của mình.
Tâm (ý) và tương lai
Ở một tỉnh miền Bắc, có một thầy đồ tên Đàm Thuận Huy, người được biết đến với sự học rộng và phẩm hạnh cao đẹp. Một ngày mưa lớn, các học trò của ông không thể về đến nhà được.
Thầy Đàm quyết định đưa ra một câu đối để thử tài học trò. Câu đối là: "Vũ vô thiết tỏa năng lưu khách" (Mưa không có khóa sắt mà có thể giữ khách ở lại). Ba người học trò đều đưa ra câu trả lời đầy ẩn ý:
- Nguyễn Giản Thanh: "Sắc bất ba đào dị nịch nhân" (Sắc đẹp chẳng phải sóng lớn mà dễ nhấn chìm người).
- Nguyễn Chiêu Huấn: "Nguyệt hữu loan cung bất xạ nhân" (Trăng có hình cung nhưng chẳng bắn người nào).
- Người thứ ba: "Phẩn bất uy quyền dị úy nhân" (Phân chẳng có uy quyền nhưng dễ khiến cho người ta sợ).
Sau khi nghe câu trả lời của ba người học trò, thầy Đàm nhận xét về tính cách của họ. Điều này cho thấy ý nghĩ và hành động của con người có thể phản ánh tính tình và số phận của mình.
Ý nghĩ và hành động xác định số phận
Nguyễn Giản Thanh sau này trở thành quan tốt nhưng do mê gái, anh ta đã mang đến không ít tai tiếng và mất danh tiếng. Nguyễn Chiêu Huấn trở thành quan thanh liêm và có cuộc sống yên vui, trong khi người thứ ba trở nên giàu có nhưng tính tình xấu xa và bị mọi người khinh miệt.
Hành động và lời nói có thể phản ánh ý nghĩ và tính tình của chúng ta. Tất cả bắt nguồn từ ý nghĩ. Suy nghĩ, lời nói và hành động của chúng ta đều thuộc về nghiệp, dẫn dắt bởi năng lực của chúng ta tích lũy từ các đời sống trước đây. Chính từ ý nghiệp mà ta có thể đoán biết được tương lai của mình.
Ý nghĩ và hành động trong cuộc sống hàng ngày
Hãy nhìn vào ví dụ của hai học trò trong cùng một lớp học. Một học trò siêng năng và chăm chỉ, còn học trò kia không quan tâm và thậm chí còn cúp học. Khi đến ngày thi cử, học trò siêng năng thi đậu và có một tương lai tươi sáng, còn học trò lười biếng với ý đồ không đúng đắn đã thi đậu nhờ hành vi gian lận.
Kết quả đó chỉ là phản ánh của ý nghĩ và hành động của họ. Học trò siêng năng với suy nghĩ và hành động chính đáng sẽ trở thành người tốt và thành công trong tương lai, trong khi học trò lười biếng có ý nghĩ xấu và hành động không đúng đắn sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống và trở thành người không đáng tin cậy.
Ý nghĩ và hành động trong tu tập Phật giáo
Trong cuộc sống đầy biến động hiện nay, chúng ta dễ dàng bị lạc lối bởi những ý nghĩ và hành động không tốt. Nhưng không nên chán nản, bởi tâm lành và hành động đúng đắn có thể xóa tan những điều tiêu cực mà chúng ta không thể đo lường. Điều đó giúp chúng ta có sức mạnh và khẳng định niềm tin trong hành trình tìm kiếm giải thoát.
Để đem lại lợi ích cho xã hội, chúng ta cần khơi mạch thiện trong bản thân mình. Cách duy nhất là bắt đầu từ ý nghĩ và hành động trong sáng. Mỗi ngày, hãy làm một việc tốt cho bản thân và những người xung quanh. Hãy luôn nỗ lực, học hỏi và không để ngày hôm nay qua thì ngày mai còn đến. Từng bước, chúng ta có thể thay đổi và trở thành người tốt, có ích cho gia đình và xã hội.
Đừng quên, ý nghĩ và hành động của chúng ta có sức mạnh không thể đo lường. Hãy sử dụng sức mạnh đó để xây dựng một cuộc sống ý nghĩa và tìm kiếm niềm vui và giác ngộ cho chính mình.