Mục đích Đức Phật thị hiện thế gian là để đánh thức tâm Phật nơi mỗi người. Trước lúc xuất gia tìm Thầy học đạo, cho đến ngày Đức Phật thành tựu đạo nghiệp và truyền dạy kinh pháp, Ngài là một con người hiện thực bằng xương bằng thịt như tất cả chúng ta. Cuộc đời Đức Phật là minh chứng sáng rõ cho chúng ta thấy rằng: Dù bạn là ai, xuất thân trong gia cảnh nào cũng đều có khả năng giác ngộ.
Tâm Phật hiện hữu trong mỗi người
Thái tử Tất Đạt Đa vừa chào đời đã hướng ánh mắt từ bi nhìn khắp bốn phương. Ngài an nhiên tự tại bước bảy bước chân theo mỗi hướng, tượng trưng cho bốn công hạnh Từ, Bi, Hỷ Xả. Mỗi bước chân của Thái tử đều hóa hiện một đóa sen bừng nở. Ngài vừa đi vừa nói rằng: “Thiên thượng, thiên hạ, duy ngã độc tôn”. Đó là pháp ngữ bất diệt từ kim khẩu của Đức Thế Tôn trong giờ phút thiêng liêng của ngày khánh đản. Bởi chúng sinh đắm chìm trong vũng lầy của vô minh tăm tối, ai nấy suốt đời chỉ khư khư chấp ngã, toan tính, lo lắng cho cái tôi mà chưa từng để ý xem “tôi” thật là ai, “tôi” ở đâu, ngu si mê muội nhận vọng làm chân, nhận lầm chút đất nước gió lửa hư vọng làm thân ta, chấp bóng ảnh sáu trần triền miên sinh diệt là tâm ta, quên hẳn chân tính độc nhất tôn quý của chính mình. Chúng ta mải mê với trò chơi bỏ hình bắt bóng dại khờ của con trẻ, nhưng ngày nay may mắn gặp lại cha lành, như chàng Cùng Tử trong kinh Pháp Hoa:
Bao kiếp xa xưa chịu đói nghèo Thấy đường sinh tử mãi xô theo Đến nay gặp lại cha hiền trước Vẫn biết trong mình ngọc vẫn đeo.
Tắm Phật - Nước linh thiêng gột rửa tâm phiền não
Trong lễ Phật đản, nghi lễ tắm Phật bao giờ cũng là phần kéo dài nhất. Đã là Phật tử khi tham dự lễ Phật đản ai cũng đều không muốn bỏ qua thiện duyên được dâng nước tắm Phật. Năng lượng của tâm trong lúc chúng ta không tham lam, giận dữ, ganh ghét, ngã mạn… cộng hưởng với sự gia trì của hàng ngàn lời phát nguyện thành Phật tạo thành một năng lực to lớn khiến nước tắm Phật trở thành nước linh thiêng gội rửa những nhiễm ô của phiền não, tà kiến trong tâm và đánh thức đức Phật trong mỗi người.
Thật ra, nghi thức tắm Phật là một nghi thức mang tính biểu tượng. Khi Đức Phật đản sinh, người phàm không thể dâng nước tắm Ngài mà chỉ có chư Thiên mới dùng được nước thanh tịnh của cõi Trời để tắm Phật. Nghi lễ mang tính biểu tượng như vậy là để nhắc nhở mỗi người đệ tử Phật nhận ra được rằng mỗi chúng ta có một Đức Phật trong lòng. Nhưng Đức Phật ấy bị che lấp bởi vô minh, bởi phiền não tham - sân - si. Trong nghi lễ tắm Phật, điều quan trọng là mỗi người nhận ra Đức Phật trong lòng mình, phát nguyện tịnh trừ tham sân, vô minh, bỏ bớt hận thù để rửa sạch lòng mình, để Đức Phật trong tâm hiển lộ, nhanh chóng thành tựu Phật quả vì lợi ích cho hết thảy hữu tình.
(Nhóm ĐBT biên soạn)