Ngày lễ Phật Đản là một ngày trọng đại được tổ chức hàng năm bởi cả hai hệ phái Phật giáo Nam Tông (Tiểu thừa) và Bắc Tông (Đại thừa). Trong ngày đặc biệt này, chúng ta có cơ hội tưởng nhớ và kính mừng ngày Đức Phật ra đời, đồng thời thực hiện những nghi thức linh thiêng để tạo sự thanh tịnh và bình an trong tâm hồn.
Ngày lễ Phật Đản được tổ chức vào ngày nào?
Ngày Phật Đản là một trong ba ngày lễ lớn trong năm của đạo Phật (Phật Đản, Vu lan, Thành đạo). Trước năm 1959, các nước Đông Á thường tổ chức ngày lễ Phật Đản vào ngày 8/4 âm lịch. Tuy nhiên, từ năm 1999, ngày lễ Phật Đản được Liên Hiệp Quốc công nhận là ngày lễ hội văn hóa tâm linh thế giới và được tổ chức vào ngày rằm tháng tư âm lịch hàng năm (15/4).
Nguồn gốc, ý nghĩa và những nghi thức thường làm trong ngày lễ Phật Đản
Nguồn gốc
Lễ Phật Đản được tổ chức hàng năm để kỷ niệm ngày Đức Phật ra đời. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, ngài xuất thân là Thái tử Tất Đạt Đa, trong dòng họ Cồ Đàm, thuộc vương tộc Thích Ca. Ngài được cho là sinh vào ngày rằm tháng tư âm lịch năm 624 trước Tây lịch tại vườn Lâm Tỳ Ni, Nepal. Chính vì thế, lễ Phật Đản được tổ chức hàng năm, vào ngày rằm tháng tư, để kỷ niệm ngày Đức Phật ra đời.
Ý nghĩa
Vào ngày lễ Phật Đản, Phật tử thường vinh danh Tam bảo: Phật, Pháp, Tăng (qua các hình thức như dâng cúng, tặng hoa, đến nghe thuyết giảng). Họ cũng thực hành ăn chay, giữ Ngũ giới và Tứ vô lượng tâm (từ bi hỷ xả), cũng như thực hiện các hành động từ thiện như tặng quà, tiền cho những người yếu kém trong cộng đồng.
Lễ Phật Đản cũng mang ý nghĩa làm những nỗ lực đặc biệt để mang lại hạnh phúc, niềm vui cho những người bất hạnh như người già cao niên, người khuyết tật và người bệnh. Thông qua việc chia sẻ niềm vui và hòa bình, chúng ta cùng nhau xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.
Nghi thức thường làm
Ở Việt Nam, lễ Phật Đản luôn được tổ chức trang trọng. Cùng với buổi lễ chính vào ngày rằm tháng 4, giáo hội các tỉnh thành còn tổ chức các hoạt động như diễu hành, lễ cúng, thả hoa đăng trên sông, tổ chức thuyết giảng về Phật pháp. Bên cạnh đó, còn có các sự kiện văn nghệ, trưng bày đèn lồng và xây lễ đài phục vụ cho buổi lễ.
Vào ngày Phật Đản, mọi người đều tuân thủ việc không sát sinh, ăn chay, lau dọn vệ sinh nhà cửa và trang trí bàn thờ Phật thật đẹp. Chúng ta có thể tham gia các hoạt động tại chùa để phụ giúp làm công quả, nghe các bài thuyết giảng về cuộc sống và tự chiêm nghiệm hành động của chính mình. Điều này giúp tâm hồn của chúng ta trở nên thanh tịnh và hướng đến một cuộc sống an lạc.
Trong lễ Phật Đản, các chùa thường dựng lễ đài lớn và trang trí các xe hoa. Tuy nhiên, tất cả những việc này đều được thực hiện một cách kinh tế, không phung phí, thể hiện lòng thành và đạo lý của đạo Phật.
Một trong những nghi thức quan trọng không thể thiếu trong ngày lễ Phật Đản là Tắm Phật. Theo Sư thầy Thích Đàm Cúc, Tắm Phật trong ngày lễ Phật Đản để những người con Phật tưởng nhớ kỷ niệm ngày Đức Phật ra đời và giúp tâm hồn được thanh lương và mát mẻ hướng đến một cuộc sống an lạc. Ni sư Thích Diệu Mơ cũng cho rằng Tắm Phật mang ý nghĩa sâu sắc về sự tẩy trừ phiền não và hướng đến thanh tịnh ba nghiệp thân khẩu ý của con người.
Khi thực hiện nghi lễ Tắm Phật, tăng ni Phật tử nếu có điều kiện nên đọc bài chú Tắm Phật để tạo thêm sự tăng cường. Ngoài ra, theo Lịch vạn niên, ngày lễ Phật Đản năm 2022 sẽ rơi vào Chủ nhật, ngày 15/5 Dương lịch, tức ngày rằm tháng 4 năm Nhâm Dần.
Hãy cùng chúng ta hiểu và tôn vinh ngày lễ Phật Đản để tạo sự thanh tịnh và an lạc trong tâm hồn. Chúng ta có thể tổ chức những hoạt động ý nghĩa như Tắm Phật và thực hiện các hành động từ thiện để chia sẻ niềm vui và hòa bình với mọi người.