Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã công bố báo cáo sau hơn 15 năm triển khai, thi hành Quyết định số 130/2003/QĐ-TTg về bảo vệ tiền Việt Nam. Quy định nghiêm cấm sao chụp tiền Việt Nam với bất kỳ mục đích nào không có sự chấp thuận trước bằng văn bản của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tiền âm phủ - các loại tiền giả có họa tiết giống hệt tiền Việt Nam thật - đã xuất hiện và phổ biến ở nhiều địa phương.
Tiền âm phủ giống hệt tiền thật
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, các loại tiền âm phủ như tiền vàng mã, tiền giấy đồ chơi và tiền âm phủ mô phỏng theo mẫu tiền polymer đang được sản xuất và tiêu thụ rất phổ biến ở các tỉnh thành trên cả nước. Điều này tạo ra nhầm lẫn và ảnh hưởng đến hình ảnh đồng tiền Việt Nam.
Ví dụ, tại một sạp bán vàng mã ở chợ Thiếc, TP HCM, tiền âm phủ có họa tiết giống hệt tiền Việt Nam được bày bán với giá từ 7.000 đến 13.000 đồng mỗi xấp. Tương tự, tại chợ Bình Tây, các loại tiền âm phủ giống như tiền Việt Nam đủ mệnh giá có giá bán 12.000 đồng/xấp.
Quy định cụ thể cần được bổ sung
Tuy quy định xử phạt vi phạm về tiền âm phủ đã được đưa ra, nhưng thực tế xử phạt không dễ dàng. Đối tượng sản xuất tiền âm phủ thường không có mục đích làm tiền giả hay lừa đảo, mà chỉ sử dụng hình ảnh, hoa văn, chi tiết của đồng tiền Việt Nam để tạo ấn tượng. Điều này khiến việc xác định vi phạm và xử lý trở nên khó khăn.
Để nâng cao hiệu quả phòng chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đề xuất bổ sung các quy định cụ thể về sao chụp tiền Việt Nam. Cụ thể, đề xuất quy định về màu sắc hình ảnh sao chụp, sự khác nhau về kích thước và chất liệu so với đồng tiền thật.
Tiền âm phủ: Đừng đốt, hãy làm những việc thực tế!
Thượng tọa Thích Duy Trấn, trụ trì chùa Liên Hoa, quận 11, TP HCM, khuyến khích người dân không đốt vàng bạc, tiền âm phủ khi tổ chức cúng kiếng. Trong tài liệu và kinh sách của đạo Phật, không có khuyến khích nào về việc đốt tiền vàng mã cho người quá cố.
Thượng tọa Thích Duy Trấn cho rằng, người dân cần quên đi chuyện đốt vàng mã và hãy thực hiện những việc thực tế để góp phần ủng hộ cộng đồng. Việc ban hành các văn bản quy định rõ mức phạt và có chế tài mạnh mẽ đối với các hành vi vi phạm tiền âm phủ cũng cần được thực hiện để ngăn chặn việc sản xuất tiền giả tràn lan trên thị trường.